Rode lijst piekbelasters krimpt van 41 naar 11

Eén van de maatregelen uit het stikstofdecreet is de aanduiding van de zogenaamde piekbelasters of rode bedrijven. Dat zijn veehouderijen of mestverwerkers waarvan de impactscore hoger is dan, of gelijk is aan, 50 procent. Zij moeten hun impactscore kunnen verlagen tot onder 50 procent tegen 30 september 2029 als ze hun activiteiten verder willen zetten. Afhankelijk van het bedrijf wordt bekeken of ammoniakemissiearme technologieën voor de benodigde reductie kunnen zorgen, of dat een kleinere veestapel een rendabele oplossing kan zijn.

30 minder rode bedrijven

In februari 2022 stonden nog 58 veebedrijven op de rode lijst. Toen een jaar later het stikstofakkoord vorm kreeg, hadden al 17 bedrijven hun activiteiten stopgezet, omgevormd of verplaatst.

De overige 41 bedrijven moesten tot deze zomer in onzekerheid afwachten wat de toekomst van hun vergunningsverhaal zou worden. Vorig jaar verklaarde de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) over deze lange wachttijd nog dat “bedrijven met een hoge impactscore in het verleden al sterke aanwijzingen hebben dat ze als piekbelaster zullen aangeduid worden”. Toch blijkt dat de sterke aanwijzingen voor veel bedrijven niet overeenkomen met de nieuwe rode lijst. Want van de 41 bedrijven blijven er nu nog 11 over.

In de communicatie wordt niet meegegeven hoeveel bedrijven reeds de activiteiten neerlegden in de periode tussen 2023 en de berekening van de huidige impactscore.  

"Veehouders zitten in een PAS-rollercoaster"

De stempel ‘piekbelaster’ is volgens landbouworganisatie Boerenbond voor de betrokken bedrijven een slag in het gezicht, zeker omdat vele van hen al tien jaar lang in de PAS-rollercoaster zitten. “We weten dat er onder meer door andere weersdata opeens andere impactscores zijn en daarom men plots het etiket ‘piekbelaster’ krijgt”, reageert Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens. “Dat is letterlijk beleid dat draait met de wind. Mentaal weegt dit loodzwaar voor de landbouwers. Het vertrouwen in het beleid is helemaal zoek.”

Boerenbond herhaalt dat het stikstofdecreet met haken en ogen aan elkaar hangt en eist rechtszekerheid. Het is niet omdat het nu ‘maar’ elf piekbelasters zijn, dat de impact van het decreet verwaarloosbaar is”, aldus Ceyssens. “De enorme malaise en onzekerheid, waarin naast de piekbelasters ook de rest van de sector zich bevindt, wordt hiermee niet ongedaan gemaakt.

Ondernemers hebben recht op een duidelijk en haalbaar toekomstperspectief, willen we dat er wordt geïnvesteerd in duurzaamheid. De hele sector moet grote inspanningen leveren. Momenteel blijft het kader waarin dat moet gebeuren heel onduidelijk.”

“Het is ongehoord dat bedrijven die zorgen voor veilig en lokaal voedsel en mee instaan voor onze voedselzekerheid, de dupe zijn van een stikstofdecreet dat geen houvast biedt. Dat is ook de reden waarom we met het stikstofdecreet naar het Grondwettelijk Hof zijn gestapt. We vragen een stikstofbeleid dat haalbaar is voor de landbouwsector en dat boeren niet onnodig in de hoek zet”, besluit Lode Ceyssens.