Gwendolyn Rutten vervangt Bart Somers: Nieuw elan voor stikstofdossier?

Kritisch over stikstofaanpak Vlaamse regering

Als Vlaams parlementslid had Rutten zich al meermaals zeer kritisch uitgelaten over de stikstofaanpak van de Vlaamse regering, waarin haar partij samen met N-VA en cd&v de meerderheid vormt. Toen bleek dat de abdij van Averbode, dat dichtbij de thuisbasis van Rutten ligt, als rood landbouwbedrijf was aangeduid en zijn activiteiten tegen 2025 moest stopzetten, verdiepte de voormalige Open Vld-voorzitter zich in het dossier. In het Vlaams parlement was ze meermaals bijzonder scherp en kwam zo lijnrecht te staan tegenover Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) die bevoegd is voor het dossier.

Ook in de media schuwde ze de kritiek op de stikstofregeling niet. Zo vond ze het onbegrijpelijk dat “onze welvaart op het spel wordt gezet voor versplinterde stukjes natuur”. Ze sprak onder meer over de “stikstofkafka” en hield een pleidooi om de stikstofdoelen te herbekijken en na te gaan of “wat we willen bereiken, wel haalbaar is”. Ze wees erop dat de regels rond de stikstofuitstoot in het verleden door Vlaanderen zelf zijn uitgewerkt op vraag van Europa om natuurgebieden beter te beschermen. Volgens haar kwam het erop aan om samen met een aantal andere lidstaten een coalitie te vormen om aan Europa te vragen of dichtbevolkte gebieden op dezelfde manier aan de regels moeten voldoen als grote lidstaten met veel ruimte en grote natuurgebieden.

Minder fors bij aanstelling

Na de persconferentie waarin Open Vld Gwendolyn Rutten als opvolger van Somers voorstelde, was de kersverse minister al wat fors. “Waar ik voor sta in het stikstofdossier, is dat we een oplossing vinden die enerzijds mogelijk maakt dat je op een gemakkelijke manier kan vergunningen verlenen zonder bergen paperassen voor landbouwers en ondernemers en die anderzijds ook duidelijk maakt dat er inspanningen moeten geleverd worden. Dat is het evenwicht dat we moeten vinden”, klonk het voor de camera van Terzake.

Ze wees erop dat er de afgelopen tijd al veel is gebeurd. “We waren de voorbije weken al met de collega’s van de regering en het parlement bezig met het zoeken naar oplossingen”, aldus Rutten die ook deel uitmaakt van de gemengde werkgroep van de regerings- en parlementsleden die zich buigt over het stikstofdossier. “Het was niet verkeerd om daar kritisch over te zijn, dat bleek uiteindelijk ook nodig. Maar nu moeten we een oplossing vinden, ook al is het een moeilijk dossier. Dat doen we niet door grote verklaringen af te leggen, dat is in het verleden al te veel gebeurd.”

Nieuw elan voor stikstofdossier?

Toch heerst er in de media een brede consensus dat het stikstofdossier een belangrijke reden is waarom Gwendolyn Rutten werd aangeduid als opvolger van Somers. Dat dossier is immers nog het belangrijkste dossier dat op de regeringstafel ligt. De Morgen is van oordeel dat de aanstelling van Rutten “best een risico is” omdat ze van oordeel is dat het huidige stikstofdecreet het best grondig vertimmerd wordt. “Haar voorganger, Bart Somers, heeft altijd geprobeerd binnen de regering naar consensus te zoeken”, aldus de krant.

Volgens Het Nieuwsblad kent Rutten het stikstofdossier door en door. “Maar Somers stond veel dichter bij milieuminister Zuhal Demir en ergerde zich vaak aan de kritiek van Rutten”, schrijft Hannes Heynderickx, chef politiek bij de krant. Ook De Tijd vraagt zich af welke positie de kersverse minister zal innemen. “Het is afwachten of zij de continuïteit en de stabiliteit in de Vlaamse regering kan garanderen, waarover Somers als Vlaams parlementslid zal waken, zoals hij dinsdag op zijn persconferentie nog zei. Rutten ging in het stikstofdossier vaak in de contramine met Zuhal Demir. Dat Somers & co zoete broodjes wilden bakken met de N-VA, kon ze maar moeilijk begrijpen, want wil De Wever de liberalen niet kopje-onder duwen?”, aldus Wim Van De Velden van De Tijd.

De nieuwsredactie van VRT is dan weer van mening dat minister-president Jan Jambon (N-VA) haar politiek gewicht en métier ongetwijfeld zal verwelkomen nu hij opnieuw een akkoord zal moeten zoeken in het stikstofdossier. “Maar van Rutten is wel bekend dat ze een totaal andere aanpak van het stikstofdossier voorstaat dan de huidige Vlaamse regering: zij wil liever een tijdelijk decreet maken vóór de verkiezingen en nadien van Europa een aanpassing van of uitzondering op de stikstofregels vragen voor ons land”, zo klinkt het op de VRT-website.