"Ultiem voorstel" levert geen stikstofakkoord op

Wat de nacht van de waarheid moest worden, is opnieuw uitgedraaid op een avond zonder akkoord. Nadat Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zijn kernkabinet op zondagavond opnieuw had samengeroepen, verliet cd&v een paar uur later de onderhandelingstafel. In een verklaring zegt Jambon dat N-VA en Open Vld een nieuwe conceptnota over het stikstofdossier hebben goedgekeurd. "Twee van de drie regeringspartijen hebben mijn ultiem voorstel aanvaard", klinkt het. Over de goedkeuring van de Europese landbouwsubsidies zou er wél een akkoord zijn. Maar over stikstof is er dus geen consensus binnen de regering en Jambon legde de bal duidelijk in het kamp van de cd&v: de nota goedkeuren of uit de regering stappen. Hoe het nu verder moet met de ploeg van Jambon is hoogst onzeker.

5 maart 2023  – Laatste update 6 maart 2023 7:26
Lees meer over:
actie groene kring Jambon jonge boeren

Update 6/03 7u05

"Ultiem deblokkeringsvoorstel" van N-VA

Na twee dagen van afzonderlijke gesprekken, was het kernkabinet op zondagavond om 18u30 opnieuw samengekomen op het kabinet van de minister-president. Er was uit N-VA-hoek een nieuw voorstel op tafel gelegd in een poging om de zaak te deblokkeren, maar dat kon cd&v niet bekoren. De partij is van mening dat het voorstel te weinig perspectief bood voor jonge boeren.

De extra tegemoetkomingen zouden volgens bronnen te maken hebben met de twee voornaamste knelpunten in het dossier. Zo zou er voor het extern salderen - het principe dat de stikstofuitstootrechten van een stoppend landbouwbedrijf deels kunnen doorgeschoven worden naar nabijgelegen boeren - een tegemoetkoming op tafel liggen. Er zou tegen december een milieueffectenrapport (MER) komen en als die MER positief zou zijn, zou meteen met het principe kunnen gestart worden. Volgens cd&v biedt deze piste te weinig zekerheid.

Ook rond het veelbesproken significantiekader met de vergunningsregels voor industrie en landbouw zou er een extra stap richting cd&v gezet zijn. Zo zou het kader in 2025 volledig kunnen herbekeken worden en als het stikstofbad voldoende leeggelopen zou zijn, zouden er sneller hogere drempels kunnen komen voor de landbouw. 

Ultimatum voor cd&v

Na 22 uur kwam het nieuws dat de regeringsleden de onderhandelingstafel hebben verlaten zonder akkoord. In een publieke verklaring zei Jambon dat hij cd&v een ultimatum heeft gesteld over stikstof. De christendemocraten konden zich niet vinden in een ultiem voorstel van de minister-president, Open Vld gaf wel zijn akkoord.

"Twee van de drie regeringspartijen hebben het voorstel aanvaard. Dat is geen eensgezindheid, maar er is wel een ruime meerderheid voor dat voorstel", aldus Jambon. "De conceptnota is bijgevolg goedgekeurd. Ofwel keurt cd&v het laatste voorstel voor een stikstofakkoord goed, ofwel moet ze uit de regering stappen." De minister-president wees er nog op dat hij "in eer en geweten" kan zeggen dat hij er alles aan gedaan heeft om met de hele regering tot een akkoord te komen. Hij gaf nog mee dat N-VA en Open Vld bereid blijven om cd&v de hand te reiken.

Cd&v-top beraadt zich over toekomst

Volgens De Tijd en persagentschap Belga overlegden de parlementsleden, ministers en voorzitter van cd&v deze nacht over hun toekomst in de Vlaamse regering. De partij voelt zich met de rug tegen de muur gezet door het ultimatum van Jambon. "Wij stellen vast dat er geen consensus is in de regering en dat men van ons lijkt te verwachten dat we uit de regering zouden stappen als we niet meteen akkoord gaan", zegt een regeringsbron. "Dat is absoluut niet onze intentie. Maar wat op tafel lag, konden we niet goedkeuren", klonk het nog. 

De eensgezindheid binnen de partij zou wel groot zijn om niet akkoord te gaan met de conceptnota. "De fractie neemt al wekenlang hetzelfde standpunt in", luidt het. Ook zou viceminister-president Hilde Crevits (cd&v) dat standpunt al hebben duidelijk gemaakt aan Jambon. 'Het is echt niet onze wens om uit de regering te gaan. Maar als zij vinden dat wij weg moeten, moeten ze ons er maar uitzetten. Maar wij blijven aandringen op een beter akkoord. Wij stappen er niet uit. Als wij vertrekken, is er geen meerderheid meer. Zij maken die keuze en dan moet men maar op zoek naar een wisselmeerderheid met (oppositiepartijen, red.) Groen en Vooruit", zei een cd&v-topper zondagavond aan Belga.

Twee resterende knelpunten

Woensdag raakte al bekend dat elf van de dertien knelpunten in het dossier zijn uitgeklaard, inclusief de rode lijst met bedrijven die verplicht moeten sluiten. Er bleven twee grote knelpunten over. De belangrijkste is het onderscheid in vergunningsregels tussen de landbouw en de industrie. Daarnaast is er discussie over de zogenaamde saldering. Als er in de buurt van een natuurgebied drie landbouwbedrijven liggen en één daarvan stopt, moet de uitstootmarge van dat bedrijf (deels) naar de twee resterende kunnen overgaan, vindt cd&v.

Partijvoorzitters Bart De Wever (N-VA) en Sammy Mahdi (cd&v) lieten in de televisiestudio's zondag geen forse verklaringen optekenen. De Wever herhaalde bij De Zevende Dag dat alle elementen op tafel liggen om een akkoord te sluiten. "De knelpuntenlijst is ook afgegrendeld. We weten perfect wat we van elkaar verwachten en op een gegeven moment moet je het ei leggen. Met er langer naar te kijken, gaat het niet meer beter worden", zo zei hij. Bij VTM Nieuws hamerde hij op de noodzaak van akkoord want het "zwaard van Damocles hangt boven ons", waarmee de N-VA-voorzitter doelt op de gevreesde vergunningenstop. 

Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi hamerde dan weer vooral op de nood aan een goed akkoord dat ook perspectief biedt voor landbouwers. "Je moet zorgen dat er perspectief is voor de landbouwers. Er zijn verschillende manieren om naar die stikstofreductie te gaan, voor ons is het essentieel dat dat op een manier is waarop er voor landbouwers ook nog een toekomst is", zo zei hij in De Zevende Dag. 

Wat nu?

Minister-president Jambon beloofde een akkoord in de week na de krokusvakantie. Wat er nu moet gebeuren, nu er geen akkoord uit de bus is gekomen, kan niemand zeggen. Vallen kan de Vlaamse regering in principe niet. Er kan enkel een nieuwe, alternatieve meerderheid komen via een zogenaamde constructieve motie van wantrouwen in het parlement. 

Ministeriële instructie blijft overeind

Eén van de rechtstreeks gevolgen van het uitblijven van een akkoord is wel dat de bestaande ministeriële instructie van minister van Omgeving Demir - ingevoerd na het veelbesproken stikstofarrest van februari 2021 - van kracht blijft. Die instructie maakt vergunningen voor veeteelt erg moeilijk en biedt ook geen perspectief op het wegwerken van het verschil in de vergunningsdrempels tussen industrie en landbouw. 

GLB wel unaniem goedgekeurd

Over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is er wel goed nieuws voor de Vlaamse land- en tuinbouwers. Daarover is wél een unaniem akkoord bereikt", zegt Jambon. Op die manier zou een eerste schijf van 300 miljoen euro aan subsidies gedeblokkeerd kunnen worden. Die documenten zouden via een elektronische procedure kunnen goedgekeurd worden. 

Open Vld roept op om GLB en stikstofdossier los te koppelen van elkaar
Uitgelicht
Vlaams viceminister-president Bart Somers (Open Vld) wil dat het debat over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de Europese landbouwsubsidies uit de discussie over stiksto...
5 maart 2023 Lees meer

Bron: Belga

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek