Boer&Verstand moet tegenwicht bieden aan polarisatie
Landbouwdebatten worden vandaag op het scherpst van de snee gevoerd, maar zijn niet altijd gebaseerd op de juiste feiten en cijfers. Om daar verandering in te brengen, hebben zes jonge boeren uit Limburg de vzw Boer&Verstand opgericht. Met het onafhankelijke onderzoeksplatform willen ze de landbouwberichtgeving doorlichten, de agribashing een halt toeroepen en een verfrissende stem toevoegen aan het maatschappelijke debat.
“De druppel die de emmer deed overlopen, was het stikstofdossier”, vertelt Thomas Linssen, melkveehouder uit Kinrooi en één van de initiatiefnemers van Boer&Verstand. “De negatieve berichtgeving rond landbouw uit diverse hoeken zorgt ervoor dat de landbouwsector en het welbevinden van boeren onder druk staat. Dat heeft alles in een stroomversnelling gebracht.”
Samen met vijf Limburgse collega-landbouwers besloot hij om het heft in eigen handen te nemen. Want, zo vinden ze, in discussies en debatten wordt er enorm veel gegoocheld met cijfers. “Dat is heel bepalend voor de publieke opinie en die heeft een invloed op wat er in de politiek gebeurt, wat dan weer een grote impact heeft op de toekomst van boeren”, aldus Linssen.
Hij verwijst naar de website van een milieuorganisatie waar te lezen staat dat 75 procent van de stikstof die neerslaat in Vlaanderen uit de landbouw komt. “Maar dat is niet waar. Het cijfers van 75 procent stikstof uit de landbouw klopt. Maar dat gaat over de stikstof die in Vlaanderen geproduceerd wordt. Van alle stikstof die neerslaat in Vlaanderen, komt 60 procent uit Vlaanderen. De rest komt overgewaaid uit het buitenland, waar die bijna volledig geproduceerd wordt door de industrie”, verduidelijkt hij. “Je kan dit een moedwillige leugen of een onbewuste onjuistheid noemen, het is gewoonweg niet wetenschappelijk correct.”
Hij hekelt het feit dat milieuorganisaties met een stevige achterban die informatie structureel verkeerd interpreteren. “Is het nu bewust of onbewust, dat laat ik nog in het midden. Maar ze stellen het voor als een groter probleem dan het in werkelijkheid is. Voor mij gaat het erom dat de juiste cijfers gebruikt worden. Welke boodschap of lading je eraan geeft, daar is iedereen vrij in. Maar het debat moet gevoerd worden met correcte feiten en cijfers.”
De grootste stemmenmakerij zit in het verkeerd gebruiken van informatie. Correcte duiding is gewoon heel belangrijk
Onafhankelijk onderzoekplatform
De jonge boeren willen een platform uitbouwen om alles wat gepubliceerd wordt rond landbouw naast elkaar te leggen en te toetsen op waarheid. “Want de grootste stemmenmakerij zit in het verkeerd gebruiken van informatie”, aldus Linssen. “Het is gewoon heel belangrijk om dat correct te duiden. Simpel gesteld gaat het om een fact checking, naar analogie met de Stichting Agri Facts in Nederland.”
In eerste instantie wil de vzw misvattingen rond het stikstofdossier de wereld uit helpen om duidelijkheid te bieden aan de landbouwer, burger én de politiek. Op termijn zullen ze breder gaan. “We zullen ons niet beperken tot één onderwerp. Er is zoveel te vertellen over landbouw dat we ons volledig kunnen laten gaan”, vult mede-initiatiefneemster Lotte Arkens aan, zelf geen landbouwster maar wel boerendochter en actief in de sector als advocate.
De vzw wil zo veel mogelijk steun vanuit verschillende hoeken binnenhalen om de geplande onderzoeken te financieren. Vervolgens is het de bedoeling om een opsplitsing te maken tussen feiten die via een bureauonderzoek gecontroleerd kunnen worden en het onderzoek dat op het veld moet gebeuren.
Boer&Verstand kijkt hiervoor in de richting van samenwerkingen met onderzoeksjournalisten, erkende onderzoeksinstellingen en mensen die zich willen verdiepen in één bepaald aspect. “We vinden het belangrijk om de brede maatschappij in te lichten via allerlei kanalen”, aldus Arkens. “De gemiddelde Vlaming heeft immers steeds minder voeling met de landbouw en begrijpt daarom ook het waarom van bepaalde initiatieven veel minder. Daarom is het belangrijk dat wij als landbouwers een onafhankelijke stem krijgen die de burger informatie kan verschaffen.”
Boeren wapenen met feiten
Naast de burgers ziet de vzw het ook als taak om de boer weerbaarder te maken in discussies. “Boeren worden vaak geconfronteerd met kritiek dat ze de waterlopen vervuilen of de natuur om zeep helpen. Dan is het belangrijk dat ze zich kunnen verdedigen met de juiste munitie”, vindt Thomas Linssen.
Of het project een succes zal worden, is op dit moment nog een groot vraagteken. Al ziet de vzw, die nog maar pas gelanceerd is, het aantal leden exponentieel stijgen. De leden krijgen bovendien een actieve rol toebedeeld en kunnen allemaal onderwerpen voorstellen voor het onderzoek, al krijgen enkel de landbouwers ‘stemrecht’. De onderzoeken zullen wel opengesteld worden voor iedereen.
Linssen benadrukt nog dat ze niet van plan zijn om in het vaarwater te komen van de bestaande landbouworganisaties. “Voor mij is er een fundamenteel verschil tussen belangenverdediging en pure informatieverstrekking”, besluit hij. “Landbouworganisaties zijn door hun lobbywerk in de ogen van veel mensen verbrand. Vandaar het belang van de onafhankelijke stempel op ons werk. Goed, we komen uit de landbouwhoek, maar we zijn een partij die niet aan de knoppen probeert te draaien van het beleid.”
Meer info vind je op de website van Boer&Verstand.
Bron: Eigen verslaggeving
