VIDEO: Van toogpraat tot onderwijsicoon: Plattelandsklassen viert 40-jarig bestaan

Duizenden leerlingen per jaar

Door de jaren heen hebben 7.000 klassen en in totaal 140.436 leerlingen deelgenomen aan het initiatief. Jaarlijks trekken meer dan 4.500 kinderen naar één van de tien locaties in Vlaanderen. Dit wordt mogelijk gemaakt door de inzet van honderden landbouwers en vrijwilligers. Volgens Lode Ceyssens, voorzitter van Boerenbond, is dat ook nodig: “Steeds meer kinderen hebben geen directe link meer met landbouw. Waar hun voedsel vandaan komt of hoe het geproduceerd wordt, is voor velen niet vanzelfsprekend.”

Leren door te doen

Volgens Peter De Donder, coördinator van Landbouweducatie Boerenbond vzw, is het 40-jarig bestaan een belangrijke mijlpaal. "We willen dit blijven verderzetten, omdat het leerlingen niet alleen een bijzondere ervaring biedt, maar ook aansluit bij hun leerprogramma. Door onderzoekend en ontwerpend leren kunnen leerkrachten STEM-doelstellingen in de praktijk brengen." Afhankelijk van hun leeftijd krijgen leerlingen opdrachten zoals het berekenen van de oppervlakte van een stal, het bestuderen van de hefboomwerking van een kruiwagen of het ontdekken van zonne-energie in combinatie met batterijen.

De Donder benadrukt dat Plattelandsklassen ook draait om voedselgeletterdheid. “We willen kinderen leren waar hun eten vandaan komt, wie het produceert en hoeveel werk er nodig is om een maaltijd op hun bord te krijgen.” Dit helpt hen niet alleen bewuster om te gaan met voedsel, maar stimuleert ook een breder begrip van landbouw en duurzaamheid.

Cafégesprek

Plattelandsklassen ontstond toevallig, aan een cafétoog, tijdens een gesprek tussen een leerkracht, een consulent van Landelijke Gilden en een landbouwer. De eerste meerdaagse Plattelandsklas vond plaats in een schuur in Oost-Vlaanderen. Later werd op die locatie provinciaal domein De Boerekreek opgericht, waar nog steeds Plattelandsklassen doorgaan.

Door de jaren heen is de focus verbreed. “We merken dat leerkrachten hogere eisen stellen”, zegt De Donder. “Het moet niet alleen een leuke week zijn, maar ook inhoudelijk bijdragen aan hun leerplan.” Tegelijkertijd is de duur van de Plattelandsklassen vaak korter geworden om budgettaire redenen.

Stad en platteland dichter bij elkaar brengen

Volgens Ceyssens is er een duidelijk verschil tussen leerlingen uit stedelijke en landelijke gebieden. “Kinderen uit een dorp hebben vaak nog wel enige connectie met landbouw, maar in de stad is die kloof veel groter.” Daarom blijft het belangrijk om leerlingen van jongs af aan in contact te brengen met landbouwers en voedselproductie.

Het debat over duurzaamheid en landbouw komt daarbij vanzelf ter sprake. “Klimaat is een onderwerp dat altijd terugkomt”, zegt De Donder. “We leren landbouwers hoe ze met leerlingen in gesprek kunnen gaan over duurzaamheid, zonder in een verdedigende houding te schieten.”

Een breed aanbod in 2025

In de loop der jaren is Landbouweducatie Boerenbond vzw uitgegroeid tot een netwerk van meer dan 400 landbouwers en vrijwilligers. Anno 2025 organiseert het programma daguitstappen, meerdaagse Plattelandsklassen en gastlessen door landbouwers. Zo experimenteren ze nu met ‘Landbouwer voor de klas’, waarbij boeren zelf naar scholen trekken om over hun werk te vertellen. “We gaan hier nog minstens 40 jaar mee door”, besluit Ceyssens. “Als we het draagvlak voor landbouw willen behouden, moeten we op een transparante manier tonen hoe onze sector werkt.”