Boerenbond stapt naar Grondwettelijk Hof als voorliggend stikstofdecreet wordt goedgekeurd
Als het stikstofdecreet donderdag wordt goedgekeurd zoals het nu voorligt, dan zal Boerenbond naar het Grondwettelijk Hof stappen. Het krijgt daarbij de steun van Groene Kring en Ferm voor Agravrouwen. “Naast het feit dat het decreet heel wat kansen laat liggen om de sector te verduurzamen, bevat het ook ronduit onwettige en onrechtvaardige elementen en ontbreekt er perspectief”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens.
Dat de landbouwsector niet tevreden is het met het stikstofdecreet dat naar verwachting donderdag wordt gestemd in het Vlaams Parlement, is duidelijk. Farmers Defence Force trekt dinsdag met tractoren en vrachtwagens naar de site van Ineos om er hun ongenoegen te uiten over het voorliggende decreet. Ook een delegatie van ABS zou er aanwezig zijn. Boerenbond plant geen protestacties meer, maar laat wel weten dat het principiële bezwaren blijft hebben tegen de teksten waarover het parlement zal stemmen.
FDF plant tractorprotest bij Ineos in Antwerpse haven
18 december 2023“Het blijft zoeken naar toekomstperspectief”, zegt voorzitter Ceyssens. Volgens hem zijn er stappen vooruit gezet voor bestaande bedrijven die hun activiteiten louter willen verder zetten (hervergunning), maar voor landbouwers die willen ondernemen (en hun bedrijf verder willen ontwikkelen), zoals vele jonge boeren, “ontbreekt de eerste jaren elk concreet perspectief”.
Voor het hoofdbestuur van Boerenbond, waarin actieve landbouwers uit alle sectoren en alle provincies vertegenwoordigd zijn, net als een vertegenwoordiging van Groene Kring en Ferm voor Agravrouwen, zijn er ook enkele elementen in het decreet die absoluut onaanvaardbaar zijn. “Denk maar aan nulbemesting. In het verleden was hiervoor een uitdoofscenario voorzien. Nu komt men daar zonder meer op terug. Dat betekent dat duizenden hectares landbouwgrond op korte termijn hun waarde verliezen. Voor bedrijven waarvan een aanzienlijk deel van hun bedrijfsareaal door deze maatregel gevat is, is dat een cruciale bedreiging voor het voortbestaan van het landbouwbedrijf.”
Daarnaast is de landbouworganisatie niet te spreken over het vernietigen van tijdelijk ongebruikte productierechten op individueel bedrijfsniveau. “Dat is woordbreuk. Jonge landbouwers hebben hierin geïnvesteerd met oog op toekomstige bedrijfsontwikkeling en nu worden ze het slachtoffer van dit nutteloze en onverantwoorde overheidsbesluit”, klinkt het.
De voorzitter benadrukt dat dit principiële problemen zijn waartegen het zich altijd zal blijven verzetten. “Wij hebben ons met het hoofdbestuur gebogen over de teksten zoals ze vandaag voorliggen. Als dit op deze manier gestemd wordt, zullen we naar het Grondwettelijk Hof stappen om de rechten van onze landbouwers in dit zware dossier maximaal te verdedigen”, stelt Ceyssens. “Wij zullen hierbij grondig de tijd nemen om te analyseren met welke middelen we dit kunnen doen en op welke artikelen en argumenten we ons zullen baseren.”
Groene Kring: "Perspectief is er niet"
Ook bij Groene Kring is eenzelfde geluid te horen. "Jonge boeren staan klaar om de stikstofuitstoot te reduceren", zegt voorzitter Bram Van Hecke. "Daarvoor vragen ze alleen rechtszekerheid en perspectief in ruil." Waar de organisatie van jonge boeren bij de afsluiting van het derde stikstofakkoord nog relatief hoopvol was, is die hoop nu vervlogen. "Als het gaat om het waarborgen van perspectief, dan schiet het voorstel dat vorige week werd ingediend in het Vlaams Parlement, tekort", klinkt het.
"Om die reden staan wij volledig achter de juridische stappen die Boerenbond zal ondernemen als het decreet wordt goedgekeurd zoals het nu voorligt", zegt Van Hecke. "De vertaling van het akkoord is zo beperkend dat er geen ruimte zal zijn voor jonge boeren om hun bedrijf toekomstgericht te ontwikkelen."
Concreet gaat het over onderstaande elementen waarmee het nodige perspectief nu heel sterk ingeperkt lijkt te worden:
Een bedrijf kan pas beginnen nadenken over een ontwikkeling van de bedrijfsactiviteiten, als de gebiedsspecifieke dalende stikstoftrend tot op het kleinste detailniveau op schema zit. De rigiditeit van die dalende trend is dusdanig groot dat het quasi onmogelijk wordt om de eerste jaar toekomstgericht te ondernemen. Wij engageren ons voor stikstofreductie, maar daarvoor verdienen ontwikkelingsruimte in ruil. Op heden zien wij geen perspectief in deze dalende trend.
Door middel van uitwisselen van emissies met naburige landbouwers (het zogenaamde extern salderen) zouden jonge boeren ontwikkelingsmogelijkheden krijgen op hun bedrijf. De manier waarop dit op heden wordt vertaald, zorgt ervoor dat dit in de praktijk zo uitdagend wordt dat er geen mogelijkheden meer over blijven voor jonge boeren;
De passende beoordeling waarmee je dient aan te tonen dat jouw bedrijf kan bestaan naast de natuur, wordt slechts zeer vaag omschreven, waardoor er heel veel ruimte is voor zeer strenge interpretaties door administraties en rechters.
De organisatie van jonge boeren roept het parlement dan ook op om nog amendementen in te dienen alvorens dit goed te keuren. “Het hele stikstofdecreet is een zware dobber, waarbij we op verschillende plaatsen inhoudelijk grote bezwaren hebben. Dat er nu ook geen perspectief in zit voor jonge boeren is een zeer pijnlijke vaststelling voor ons”, vult Maarten Moermans, nationaal ondervoorzitter van Groene Kring aan.
Wat is het Grondwettelijk Hof?
Het Grondwettelijk Hof bewaakt de grondwettigheid van onder meer wetten en decreten. Het ziet erop toe dat nieuwe wetten, decreten en ordonnanties niet in strijd zijn met onder meer de grondwet. Als dat het geval is, kan het Grondwettelijk Hof die wetgeving vernietigen of schorsen. Een beroep tot vernietiging voor het Grondwettelijk Hof moet binnen de zes maanden na de bekendmaking van de bestreden wet of decreet in het Belgisch Staatsblad, worden ingesteld.
Het beroep werkt niet schorsend. Al kan het Hof wel de schorsing van de bestreden norm bevelen in afwachting van een uitspraak over de grond van zaak. Dat kan het doen om te vermijden dat de bestreden norm tussen het ogenblik van het instellen van het beroep en de uitspraak van het arrest een moeilijk te herstellen ernstig nadeel zou berokkenen.
Als het Grondwettelijk Hof het beroep tot vernietiging gegrond acht, dan wordt de bestreden norm geheel of gedeeltelijk vernietigd. Die vernietiging werkt retroactief, in zoverre dat de norm geacht wordt nooit te hebben bestaan. Wel kan het Grondwettelijk Hof de terugwerkende kracht van de vernietiging nog verzachten door de gevolgen van de vernietigde norm te handhaven. Een arrest van het Grondwettelijk Hof is niet vatbaar voor beroep.
