"Verrijkte kooien stoten minder stikstof uit en zijn niet per definitie slechter voor dierenwelzijn"
De Vlaamse overheid is van plan deze legislatuur nog komaf te maken met de verrijkte kooien in de leghennenhouderij. Dit stoot de sector tegen de borst, want, zo beweert de sector dat de verrijkte kooien mogelijk juist beter zijn voor dierenwelzijn. En ook de milieu-impact ligt lager. Landsbond Pluimvee, ABS en Boerenbond probeerden Vlaamse minister van Welzijn Ben Weyts (N-VA) hiervan te overtuigen tijdens een werkbezoek aan twee legkippenbedrijven in het Antwerpse. Volgens de organisaties komt zelfs onze zelfvoorzieningsgraad van eieren in gevaar als de plannen worden doorgevoerd zoals ze nu voorliggen.
Het legkippenbedrijf Hoender Ei van de familie Vermeiren in Loenhout had vorige week een wel heel opmerkelijke gast over te vloer. Ben Weyts, Vlaams viceminister-president en minister van Dierenwelzijn, was op uitnodiging van Vlaamse pluimveesector (Landsbond Pluimvee, Boerenbond en ABS) naar het Antwerpse bedrijf afgereisd. De organisaties wilden de minister informeren over de voor- en nadelen van verrijkte kooien in de leghennenhouderij. Na het bezoek aan het bedrijf in Loenhout bezocht de minister ook nog het bedrijf van Paul Geens in Wortel waar kippen deels in een scharrelstal en deels in vrije uitloop worden gehouden.
Doel van de sector was de minister kennis te laten maken met de verschillende types huisvesting en hem te wijzen op de pro’s van verrijkte kooien. De eventuele afschaffing van dit huisvestingssysteem brengt veel onzekerheid teweeg in de sector en volgt op een eerdere afschaffing van de legbatterijen in 2012. De uitfasering van de verrijkte kooien is opgenomen in het Vlaamse regeerakkoord en Weyts heeft daarover vorig jaar ook een impactstudie laten maken door ILVO, in samenwerking met Proefbedrijf Pluimveehouderij. Deze studie die als titel ‘Economische impactberekening van uitfasering verrijkte kooien’ heeft, werd begin dit jaar opgeleverd.
De meeste bedrijven met verrijkte kooihuisvesting zullen de omschakeling naar andere systemen niet maken. Hierdoor komt de zelfvoorzieningsgraad in gevaar en zijn we voor eieren op het buitenland aangewezen.
“Zelfvoorzieningsgraad in gevaar”
Danny Coulier, voorzitter van Landsbond Pluimvee, stelt dat een afschaffing van de verrijkte kooien een nefaste impact zal hebben op de pluimveesector in Vlaanderen. “Zo’n 40 procent van de leghennenbedrijven in ons land werkt met verrijkte kooien en het gros daarvan zal de overstap naar andere systemen niet maken”, aldus Coulier die dit aan twee factoren wijt. “Om hetzelfde aantal kippen te houden, moet je bijbouwen en gezien het stikstofakkoord is dat onmogelijk. Ten tweede: zijn er zo’n hoge investeringen met de overstap naar een ander systeem gemoeid dat dit nauwelijks rendabel is, ook omdat een ander systeem minder efficiënt is.”
Coulier meent dan ook dat de zelfvoorziening van Vlaanderen in gevaar komt. “En wil je voor een basisproduct als een ei afhankelijk zijn van het buitenland?”, vraagt hij zich af. Boerenbond, dat eveneens bij de bezoeken aanwezig was, wijst op het feit dat eierverwerkers op zoek zullen gaan naar goedkopere eieren uit landen waar verrijkte kooien wel zijn toegestaan. “Een verbod werkt dus eerder contraproductief voor dierenwelzijn”, klinkt het.
De landbouworganisaties wijzen op het economische belang van een gelijk speelveld in Europa. In dat kader hebben ze tijdens eerdere gesprekken die ze enkele weken geleden hadden met de minister al gevraagd om de plannen on hold te zetten. “We pleiten voor een gelijk speelveld in Europa en we hebben gevraagd om af te wachten tot wanneer het duidelijk is wat het Europees initiatief in verband met de kooihuisvesting dat wordt uitgewerkt binnen de ‘Farm to Fork’ strategie, zal inhouden.”
De stikstofuitstoot van verrijkte kooien ligt drie keer lager dan die van andere systemen, de uitstoot van fijnstof ligt negen tot zestien keer lager
Drie keer minder stikstofuitstoot
Zowel Boerenbond, ABS als Landsbond Pluimvee hebben minister Weyts erop gewezen dat verrijkte kooien niet bewezen slechter zijn voor het dierenwelzijn. “Als je gaat kijken op het gebied van ziektedruk en antibioticagebruik dan zou je kunnen stellen dat de verrijkte kooien juist beter zijn voor het dierenwelzijn”, aldus de organisaties die een specialist in vogel- en pluimveegezondheid hadden uitgenodigd om dit met cijfers te bekrachtigen.
Met cijfers probeerden de belangenvertegenwoordigers de minister ook de overtuigen van het feit dat de verrijkte kooien veel minder impact hebben op het klimaat dan andere systemen. Hiervoor deed Bert Engelen van BE & Partners de uitleg. “Voor de stikstofuitstoot is er drie keer minder impact en voor de uitstoot van fijnstof maar liefst negen tot zestien keer, afhankelijk van het alternatieve systeem. Dit omdat er in het geval van scharrelkippen veel meer stofontwikkeling is”, aldus Coulier. In het geval van stikstof heeft het vooral te maken met mestverwerking. “De mest gaat vanuit de verrijkte kooi meteen op de mestband en wordt in de stal en de daaropvolgende droogtunnel gedroogd waardoor de ammoniakuitstoot beperkt is.”
Als we moeten overschakelen naar een ander systeem zullen we moeten bijbouwen, maar door het stikstofakkoord van de Vlaamse regering zullen we daar geen vergunning voor krijgen
"Overname door zoon in gevaar"
Legkippenhouder Vermeiren uit Loenhout hoopt dat het bezoek minister Weyts op andere gedachten heeft gebracht. Het bedrijf met 181.000 leghennen investeerde acht jaar geleden nog in een nieuwe stal met koloniehuisvesting, dat in de regels onder de noemer ‘verrijkt kooiensysteem’ is ondergebracht. “Onze toekomst is nu erg onzeker. Mijn zoon, die nu al in het bedrijf zit, had in 2024 al mijn aandelen willen overnemen. Maar het is sterk de vraag of dat mogelijk is bij een bedrijf dat met sluiting bedreigd is”, vertelt Johan Vermeiren.
Omschakeling naar een ander systeem is voor vader en zoon zeker geen optie. “Om hetzelfde aantallen kippen te hebben zullen we moeten bijbouwen en door het stikstofakkoord van de Vlaamse regering zullen we daar geen vergunning voor krijgen. Om binnen de huidige grootte te opereren, moeten we de helft van onze leghennen opgeven. Dan is er geen sprake meer van een winstgevend bedrijfsmodel”, herhaalt hij de eerdere argumenten van Danny Coulier.
Bron: Eigen berichtgeving
