Europese Commissie sleutelt aan Mercosurverdrag om Fransen te paaien
nieuwsDe Europese Commissie probeert op het laatste moment nog een bijlage toe te voegen aan het EU-Mercosurakkoord om Frankrijk en zijn boeren gerust te stellen. Dat meldt de nieuwssite Politico. Deze bijlage omvat de oprichting van een nieuw fonds om boeren te compenseren voor eventuele negatieve gevolgen van de overeenkomst tussen de EU en Mercosur.
De Mercosur-handelsovereenkomst is een voorgesteld handelsakkoord tussen de Europese Unie en de Zuid-Amerikaanse handelsblok Mercosur, bestaande uit Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay.
Goedkoop rund, kip en suiker
De Franse president Emmanuel Macron herhaalde vorige week zijn bezorgdheid over de overeenkomst en riep op tot extra maatregelen om EU-boeren te beschermen tegen een mogelijke toestroom van Zuid-Amerikaans vlees. Dit vlees wordt immers geproduceerd in andere, goedkopere omstandigheden dan in Europa, met alle gevolgen van dien voor de voedselprijzen. Naast een laksere regelgeving inzake arbeid, gewasbescherming en dierenwelzijn, genieten deze landen ook van een gunstig klimaat en goedkope landbouwgronden, wat hun productieproces een stuk goedkoper maakt.
Maar de bezorgdheden gaan verder dan vlees alleen. De Franse minister van Landbouw Annie Genevard waarschuwde dat onder de huidige voorwaarden “grote hoeveelheden suiker” uit Mercosur-landen naar de EU zouden kunnen worden geëxporteerd, wat een bedreiging zou vormen voor de Europese suikerindustrie. “De prijzen dalen en er wordt gesproken over mogelijke sluitingen van suikerbedrijven”, zei ze.
Macron probeert dus om voldoende tegenstanders te verzamelen om de overeenkomst te blokkeren, maar daarvoor heeft hij de steun nodig van landen die 35 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen.
De bescherming van gevoelige landbouwproducten moet worden gewaarborgd, en dat is iets waar we ons in Brussel sterk voor maken
Duitse twijfels en kanttekeningen
Het zijn overigens niet alleen Franse boeren die wakker liggen van dit akkoord. Hoewel Duitsland voorstander is van het akkoord, nuanceerde de Duitse staatssecretaris Martina Englhardt-Kopf op de nieuwssite Euractiv dat het vrijhandelsakkoord “niet tegen elke prijs” mogelijk is. “De bescherming van gevoelige landbouwproducten moet worden gewaarborgd, en dat is iets waar we ons in Brussel sterk voor maken”, stelt ze.
Een belangrijke kanttekening is dat Mercosur niet compleet vrij spel krijgt om onze markten te overspoelen. De tariefvrije quota die Europa aan de Zuid-Amerikanen toekenen, kennen een maximumvolume. Voor rundvlees vertegenwoordigen deze 1,6 procent van de jaarlijkse consumptie van Europeanen in volume en iets meer in waarde. Voor pluimvee en suiker is dit nog minder, met respectievelijk 1,4 procent en 1,2 procent in volume. Cijfers die van veraf verwaarloosbaar lijken, al vertellen ze niet het volledige verhaal.
Laten we inzoomen op pluimvee. Europese consumenten kopen vooral kipfilets of borstvlees. Deze kunnen verkocht worden een goede prijs en zijn dus ook de 'winststukken' die pluimveeproducenten nodig hebben om rendabel te blijven. Als de Mercosur-landen zich toespitsen op deze meest gewilde snedes, is de verstoring van de pluimveemarkt groter dan men op het eerste gezicht zou denken.
Mercosur: win-win of landbouw als pasmunt?
11 februari 2025Bijkomende bepalingen en compensatiefonds
EU-voorzitter Ursula von der Leyen sloot de overeenkomst afgelopen december in Uruguay, waarmee een einde kwam aan twee decennia van moeizame onderhandelingen tussen de EU en het Zuid-Amerikaans handelsblok. Au fond kan de tekst binnen het Mercosurverdrag niet meer gewijzigd worden, maar een bijlage met bijkomende bepalingen moet Frankrijk overtuigen om zijn standpunt te herzien. Deze zouden garanties moeten bieden voor de invoer van onder andere rundvlees en gevogelte.
Bovendien werkt men ook aan een nieuw fonds om boeren te compenseren voor eventuele negatieve gevolgen van de overeenkomst tussen de EU en Mercosur, in een poging om het Franse verzet te sussen. Op 5 juni bracht de Braziliaanse president Lula zelfs een bezoek aan Parijs als charmeoffensief om de Franse publieke opinie te beïnvloeden. De EU-lidstaten hopen eind dit jaar hun politieke goedkeuring aan het akkoord te kunnen geven.
Nieuwe afzetmarkt nodig
Door de nieuwe bijlage niet-juridisch bindend te maken, zijn er geen nieuwe onderhandelingen met de Mercosur-landen nodig. De Europese Commissie heeft hier ook geen zin in, omdat het naarstig op zoek is naar nieuwe handelspartners om de gevolgen van de eenzijdige invoerheffingen van de Amerikaanse president Donald Trump af te wenden en omwille van de snel veranderende verhoudingen in de wereld.
Binnen enkele weken moet de definitieve, juridisch getoetste tekst van het akkoord aan de lidstaten worden voorgelegd. Dat zou dus moeten gebeuren vóór het zomerreces, dat eind juli begint. De zwaarte van dit dossier mag niet worden onderschat. Als het akkoord erdoor komt, ontstaat er een nieuwe vrijhandelszone met bijna 800 miljoen mensen en de invoerrechten op 91 procent van de export van de EU naar Mercosur zouden worden afgeschaft.
De Franse minister van Landbouw, Annie Genevard, blijft op zoek naar steun tegen de overeenkomst. “Tot op heden is er geen meerderheid voor de goedkeuring van het verdrag, en de blokkerende minderheid is niet ver weg”, zei Genevard maandagochtend op de nationale radiozender France Info. “Oostenrijk, Hongarije en Polen zijn tegen, en veel landen hebben hun bedenkingen geuit, zoals Ierland en Griekenland.”
Ook voordelen voor landbouwers?
Hoewel boerenorganisaties in diverse Europese landen zich uitspreken tegen Mercosur, zoals ook de Europese boerenorganisatie Copa-Cogeca, zou het handelsakkoord ook pluspunten bevatten voor Europese boeren. Aan de nieuwssite Politico stelt EU-onderhandelaar John Clarke het volgende: “De varkensvleessector profiteert enorm van de overeenkomst. Hetzelfde geldt voor de zuivelsector, wijn, sterke drank, dranken en vrijwel alle verwerkte landbouwproducten: jam, conserven, koekjes, ontbijtgranen, babyvoeding, diervoeding.”
Hetzelfde zou gelden voor regionale voedingsmiddelen waarvan de productie een handelsmerk is, zoals Franse kazen, Italiaanse hammen, Ierse drank en Duitse worst. “Er zullen er een paar honderd geografische aanduidingen worden beschermd”, stelt Clarke.
Het is ook zo dat Europa momenteel moeite heeft met de afzet van bepaalde producten. Zo heeft China recent het antidumpingonderzoek naar Europees varkensvlees verlengd. Een maatregel die door analisten vooral als vergelding wordt gezien voor onze geplande importtaksen op Chinese elektrische wagens.
Bron: Eigen berichtgeving, Politico, Euractiv
