Nieuwe vergunning Ineos: Ongeloof en twijfels over juridische robuustheid
nieuwsDat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op zondag een nieuwe omgevingsvergunning verleende aan de ethaankraker van Ineos wordt op bijzonder veel ongeloof onthaald. De juridische robuustheid van die beslissing wordt ook serieus in vraag gesteld. Ngo’s hebben alvast laten weten dat ze verdere juridische stappen ondernemen.
“Niet over één nacht ijs gegaan”
Nadat het Departement Omgeving vrijdagavond het finale advies over de ethaankraker Project One van Ineos overmaakte aan bevoegd minister Demir, liet zij zondagavond weten dat ze een nieuwe vergunning uitreikt aan de chemiereus. Meteen daarop stroomden de reacties binnen via sociale media. Maandagochtend mocht Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) reageren op Radio 1. “Deze beslissing zal een positief effect hebben op de hele chemische sector in de haven”, aldus Jambon. Hij wees er daarbij op dat de chemische cluster in de Antwerpse haven één van de grootste ter wereld is die zorgt voor een enorme tewerkstelling.
De minister-president weerlegde de kritiek dat er beter gewacht werd op dat decreet. "De aanvraag is door heel wat instanties positief geadviseerd en die zijn niet over één nacht ijs gegaan", aldus Jambon. Volgens hem heeft het bedrijf de zogeheten "passende beoordeling" veel beter gemotiveerd. “In de eerste aanvraag ging het om 80 bladzijden. Dat zijn er in de nieuwe aanvraag 800 geworden”, merkt” de minister-president nog op.
Een positieve reactie op de vergunning komt er ook van essenscia, de Belgische federatie van de chemische industrie. "We hebben nood aan een sterke industrie die innoveert en investeert in de transitie naar een klimaatneutrale en circulaire economie", zegt essenscia. "In die optiek is het advies van de Vlaamse regering voor de vergunning van Project One de enige logische keuze."
De sectorfederatie wijst erop dat Vlaanderen beschikt over een chemiecluster van wereldklasse. "Die cluster moet zich internationaal positioneren als een aantrekkelijke investeringslocatie om nieuwe klimaattechnologieën uit te testen", klinkt het. "Project One is daarvan het uithangbord, als grootste investering in de Europese chemiesector van deze eeuw en een van de grootste investeringen ooit in de Vlaamse economie." Met de nieuwe vergunning hoopt de sectorfederatie eindelijk een pagina vol polarisering om te slaan.
Demir geeft omgevingsvergunning onder voorwaarden aan Ineos
7 januari 2024“Dit is hallucinant”
Of de pagina meteen wordt omgeslagen, lijkt weinig realistisch gezien de talrijke reacties op de vergunning. Zo reageert onder meer Groen verontwaardigd. "De dreigementen van topman Jim Ratcliffe hebben dus gewerkt. De Vlaamse regering levert een vergunning af op bestelling en danst naar de pijpen van een ongeduldige miljardair. Schandalig", stelt Groen-parlementslid Mieke Schauvliege. “De vergunning is onwettig, want er is geen sluitend decreet. De eis van Ratcliffe was dat tegen 8 januari de werken terug konden opgestart worden. Op de vooravond ervan levert Demir een voorlopige vergunning af. Dit is hallucinant.”
Dat de vergunning onder voorwaarden werd afgeleverd, kan de partij niet sussen. “Dit is allesbehalve een klimaatneutraal project. Door dit project zal er nog altijd massaal geboord worden naar schaliegas. Er zullen nog altijd massaal wegwerpplastics geproduceerd worden. Kiezen voor een vervuilende industrie uit het verleden in plaats van te investeren in de toekomst is bijzonder slecht nieuws voor Vlaanderen en voor Antwerpen. Het verergert de klimaatcrisis en zorgt bovendien voor veel gezondheidsproblemen voor de omwonenden”, besluit Schauvliege.
“In de ban van de degrowth-waanzin”
Op sociaal mediaplatform X reageert Open Vld-voorzitter Tom Ongena op de beschuldigingen van Schauvliege. “Groen raakt volledig in de ban van de degrowth-waanzin: we gaan het klimaat redden door bedrijven weg te pesten”, schrijft hij op X. Ongena verwijt Groen te spelen met duizenden jobs en de koopkracht van evenveel gezinnen. “Op naar een economisch en dus sociaal kerkhof”, besluit de Open Vld-voorzitter.
“ANB-advies wijzigde op miraculeuze wijze”
Ook Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace, reageert op X. “Miljardair Ratcliffe wilde op 8 januari opnieuw kunnen bouwen en de Vlaamse regering heeft hem op zijn wenken bediend”, klinkt het. Hij verwondert zich over de wijziging van het advies van het Agentschap Natuur en Bos (ANB). “In november gaf het nog een negatief advies, maar net voor Kerst veranderde dit op miraculeuze wijze in een positief advies waardoor de deur voor een nieuwe vergunning werd opengezet.”
De opvallende wijziging van dat advies sprong eerder al in het oog van De Tijd-hoofdredacteur Isabel Albers en milieuactivist Thomas Goorden. Advocaat Fernand Keuleneer reageert nog forser. Hij noemt het nieuwe ANB-advies “zo onwettelijk als maar kan”. Hij citeert daarbij het nieuwe advies van ANB: “Uit onderstaande tabel blijkt binnen het studiegebied rondom Project One de huidige sectorale trend voldoende is om de G8-doelstelling 2030 te halen en dit voor alle habitats en zoekzones in de Kalmthoutse Heide. (…) Bovendien wordt deze dalende trend niet gehypothekeerd door de extra depositie van Project One.”
Volgens Keuleneer is dit nieuwe advies compleet in strijd met het advies van eind november. “Het is ook in strijd met de EU-wetgeving, het Natuurdecreet en rechtspraak van de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Bovendien laat het de Brabantse Wal in Nederland buiten beschouwing”, meent de advocaat. “Hoe kan het dat ANB op enkele weken tijd twee tegenstrijdige adviezen produceert, in de eerste plaats wat toepasselijk recht betreft? Dit ruikt naar corruptie”, klinkt het scherp op X.
Spoedprocedure of gewone procedure?
Klimaatorganisatie Climaxi, waar onder meer Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace in vertegenwoordig zijn, heeft al laten weten dat het juridische stappen zal ondernemen tegen de omgevingsvergunning voor Project One. “Zowel de spoedprocedure als de gewone procedure om beroep aan te tekenen, liggen op tafel”, klinkt het. “De gewone procedure zou een uitspraak opleveren over plus minus een jaar. De spoedprocedure zou slechts enkele maanden in beslag nemen.” Climaxi heeft ongeveer een maand te tijd om te beslissen voor welke beroepsprocedure het kiest.
De koepelorganisatie stelt zich ook vragen bij de klimaatneutraliteit die in de voorwaarden voor de vergunning staat vermeld. Die bepalen dat het project op tien jaar tijd klimaatneutraal moet zijn “als de technieken daarvoor beschikbaar zijn”, zo liet minister Demir zondagavond weten. “Het ethaan om te kraken zal altijd fossiel blijven. Met deze investering zitten we voor 40 jaar vast aan fossiele grondstoffen terwijl we er wereldwijd vanaf moeten”, stelt Climaxi. Nog volgens de actiegroep is het niet duidelijk of er wel voldoende waterstof zal zijn voor de installatie van Ineos om ze op termijn 'groen' te laten draaien. En daarnaast zou de belofte om koolstof op te vangen een "valse manier zijn om CO2-neutraal te worden”. "We vragen ons af wat men gaat doen als Ineos over tien jaar niet aan alle voorwaarden blijkt te voldoen, de installatie terug afbreken?"
Ineos heeft passende beoordeling van 800 pagina's klaar
12 oktober 2023“Omgevingsvergunningsdecreet doelbewust niet nageleefd”
De kans dat zo’n juridische procedure resultaat oplevert, is volgens milieujurist Kurt Deketelaere (KU Leuven) bijzonder groot. Hij wijst erop dat de manier waarop de nieuwe passende beoordeling van Ineos werd toegevoegd aan de lopende vergunningsaanvraag voor Project One een schending is van de procedurele bepalingen van het decreet betreffende de omgevingsvergunning. “Dat decreet is manifest en doelbewust niet nageleefd. Wetens en willens”, stelt de professor, die ook bestuurder is bij MRBB, op X. Hij benadrukt dat een nieuwe passende beoordeling niet kan toegevoegd worden. “Het stikstofdecreet moest dat remediëren, maar nu kan daar zelfs blijkbaar niet op gewacht worden.”
Daarmee verwijst hij naar een passage in het amendement dat het volledige voorstel van stikstofdecreet van juli moet vervangen. Daarin staat letterlijk: “Met artikel 91 wordt artikel 63 van het omgevingsvergunningsdecreet gewijzigd. Hierbij wordt uitdrukkelijk bepaald dat de bevoegde overheid in beroep ook de ontvankelijkheid en volledigheid van het in eerste administratieve aanleg beoordeelde aanvraagdossier kan herbeoordelen en kan vragen om onvolledigheden te herstellen. (…) Procedureel is het momenteel niet voor de hand liggend dat in het kader van een reeds lopende aanvraag een bijgewerkte passende beoordeling kan worden bijgebracht door de aanvrager. (…) Deze onduidelijkheid wordt dus rechtgezet met de voormelde wijzigingsbepalingen die het omgevingsvergunningsdecreet aanvullen.”
“Prestigeproject dat er koste wat kost moest komen”
Ook de activistische boerenorganisatie Farmers Defence Force Belgium reageert op de nieuwe vergunning voor Ineos. “Wij zijn laaiend. Dit is pure corruptie. Ineos is een prestigeproject van NV-A dat er koste wat kost moet komen”, reageert FDF-voorzitter Bart Dickens. “Hoe kan het nu dat het toekomstige stikstofakkoord nog voorligt bij de Raad van State en dat Ineos wel een vergunning krijgt? Dit terwijl de vergunningverlening in de landbouw volledig op zijn gat ligt.”
Het liefste zou FDF Belgium een nationale actie organiseren en het land naar Duits voorbeeld willen platleggen. “Dit stikstofakkoord is gebaseerd op foutieve cijfers en moet van tafel voordat het te laat is”, aldus Dickens die samenwerking zoekt met de andere boerenorganisaties in Vlaanderen om een tractoractie te organiseren op korte termijn. “Wij kunnen het niet steeds alleen doen. We moeten het met alle boerenorganisaties samen doen en een actie organiseren met impact.”
Bron: Eigen berichtgeving / Belga / X
