Demir geeft omgevingsvergunning onder voorwaarden aan Ineos
nieuwsDe ethaankraker van Ineos in de Antwerpse haven heeft zondagavond zoals verwacht een voorwaardelijke nieuwe omgevingsvergunning gekregen van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). De Tijd kondigde eerder aan dat Ineos koste wat het kost de werf op maandag 8 januari wilde heropstarten.
Eerder deze week kreeg het project een 'deels voorwaardelijk gunstig' advies van de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC). In het rapport van zowat 180 pagina’s dat vrijdagavond werd bekendgemaakt, stond dat "de hinder en de effecten op mens en milieu en de risico's voor de externe veiligheid, veroorzaakt door het aangevraagde project, mits naleving van de vergunningsvoorwaarden tot een aanvaardbaar niveau kunnen worden beperkt". Volgens de GOVC bestaat er bijgevolg aanleiding "om de beroepen ongegrond te verklaren en de vergunning te verlenen". De GOVC zou zich normaal begin december al opnieuw buigen over het dossier van de Britse chemiereus die in de Antwerpse haven een ethaankraker bouwt. Op het laatste moment werd dat overleg toen uitgesteld.
Een ethaankraker is een fabriek waar ethyleen gemaakt wordt door de moleculen van ethaangas op temperatuur te 'kraken'. Vanuit Nederland werd afgelopen zomer beroep aangetekend tegen de vergunning van het Antwerpse project. Daarop vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen de vergunning, omdat er niet kon worden aangetoond waarom de stikstofdepositie van de kraker niet schadelijk zou zijn voor natuurgebied Brabantse Wal in Nederland. De Vlaamse regering had daarna een termijn van zes maanden om een nieuwe beslissing te nemen, op basis van meer gedetailleerde informatie over de stikstofdepositie.
Ondanks uitblijven stikstofdecreet
In een persbericht op zondagavond heeft minister Demir laten weten dat ze een nieuwe voorwaardelijke vergunning verleent aan de ethaankraker. “Op basis van het voorliggende dossier, de passende beoordeling en de voorwaardelijk gunstige adviezen leveren we deze omgevingsvergunning af. Het spreekt voor zich dat het beter was een stikstofdecreet te hebben alvorens deze vergunningsbeslissing te nemen, omdat zo de rechtszekerheid nog meer gegarandeerd zou zijn. Door de politieke spelletjes en vertragingsmaneuvers van de oppositie is dat op dit moment niet mogelijk, dus roeien we met de riemen de we nu hebben”, klinkt het. Nochtans heeft N-VA steeds gezegd dat een stikstofdecreet noodzakelijk was om Ineos een vergunning te kunnen verlenen.
Demir wijst erop dat de opgevraagde adviezen van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA), departement Zorg, Natuur en Bos (ANB), departement Omgeving, de OVAM, de Vlaamse Waterweg, het Antwerpse stadsbestuur en de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC) waren allen (voorwaardelijk) gunstig.
ANB: “Geen betekenisvolle aantasting”
Nochtans had het Agentschap Natuur en bos eind november nog geoordeeld dat de 800 pagina’s tellende passende beoordeling van Ineos onvoldoende informatie bevatte om te oordelen of het project al dan niet betekenisvolle aantasting of onherstelbare schade aan de omliggende natuur toebracht. Minister Demir interpreteert dit als volgt: “Uit de natuurtoets en de passende beoordeling in het dossier concludeerde Agentschap Natuur en Bos dat het project geen betekenisvolle aantasting impliceert voor de instandhoudingsdoelstellingen van de speciale beschermingszones in Vlaanderen.”
Volgens de minister heeft Ineos ook verduidelijkt dat “de stikstofdepositie afkomstig van Project One verwaarloosbaar is in kader van de neerwaartse trend en omvang van de totale stikstofdepositie, alsook in functie van andere omgevingsfactoren en milieudrukken die in de specifiek natuurgebieden aan de orde zijn”. “In de periode 2015 – 2021 is de totale emissie van reactief stikstof (NOx + ammoniak) uit het Antwerps havengebied, over alle sectoren, emissiebronnen en activiteiten heen, immers structureel en systematisch afgenomen met 21 procent”, argumenteert de minister.
Milieuactivist Thomas Goorden, die zich eerder al verdiepte in het Oosterweeldossier, uit zijn ongenoegen over de gang van zaken rond het Ineos-dossier op sociaal mediaplatform X. Volgens hem ondertekende de administrateur-generaal van de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie op 21 december een "nieuw" ANB-advies voor Ineos. "En je raadt het nooit, dat advies is plots gunstig", stelt hij. Ook Isabel Albers, hoofdredacteur van De Tijd, verwondert zich op X over deze gang van zaken.
Vergunning onder voorwaarden
De minister verleende de vergunning onder voorwaarden. Als voorwaarde geldt onder meer dat Ineos de installatie binnen de tien jaar na de start klimaatneutraal moet maken, voor zover de technieken en de infrastructuur op dat moment beschikbaar zijn. Het bedrijf moet daarnaast tweejaarlijks rapporteren over de evolutie van de technische haalbaarheid en de mogelijke implementatie ervan. Daarnaast werd ook een lozingsnorm opgelegd voor PFAS. “Als lozingsnorm voor het bemalingswater wordt voor PFOS, PFO en andere PFAS het maximum opgelegd van 0,1 μg per liter per stof”, luidt het.
Voorspelling komt uit
Daarmee wordt het scenario gevolgd dat De Tijd op 3 januari naar voor schoof toen bekend raakte dat de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie een nieuw voorwaardelijk positief advies zou afleveren over de bouw van de ethaankraker. “De werf, die stilligt door stikstofperikelen, kan daardoor maandag hervatten”, voorspelde de krant toen. “Het chemiebedrijf wil zijn werf op 8 januari heropstarten. Volgens bronnen staan een hele reeks aannemers klaar om maandag te beginnen werken. Nieuw uitstel is uit den boze, want velen komen met hun machines, materiaal en personeel uit het buitenland”, aldus De Tijd.
In haar persbericht benadrukt Demir benadrukt tot slot het economisch belang van het dossier nochtans het volgende: “Deze vergunning gaat over veel meer dan de aanvrager zelf. Dit gaat over Vlaamse onderaannemers, Vlaamse jobs en Vlaamse welvaart. Ik reken erop dat de aanvrager de vergunningsvoorwaarden strikt naleeft zodat ook het evenwicht met de omgeving gegarandeerd is.”
Ineos: “Hoop voor andere bedrijven”
Ineos reageert opgelucht op de omgevingsvergunning. “Deze beslissing brengt eindelijk duidelijkheid voor alle betrokken medewerkers en onderaannemers. Hiermee is de weg open voor de bouw en exploitatie van de meest duurzame ethaankraker van Europa. Bovendien geeft het verlenen van deze vergunning ook hoop aan andere bedrijven in Vlaanderen met dergelijke projecten”, aldus het bedrijf. De chemiereus wil nu zo snel mogelijk de werkzaamheden voor de ethaankraker heropstarten. Het bedrijf mikt op eind 2026 als opstartdatum voor de uitbating.
Gezondheidsrisico’s bij ontginning schaliegas?
Eerder had een groep Amerikaanse dokters in een brief aan Vlaams minister van Volksgezondheid Hilde Crevits (c&v) en Vlaams minister van Omgeving Demir gewaarschuwd dat de ethaankraker van Ineos een turbo zal zetten op de ontginning van schaliegas in de VS, en daardoor ook op het vrijkomen van giftige chemicaliën door fracking. Frackinginstallaties zouden volgens hen onder meer zorgen voor meer vroeggeboortes en meer baby’s met een laag geboortegewicht, maar ook een grotere kans op astma en een toename van zeldzame kinderkankers.
Volgens Ineos is daar geen sprake van. "De brief heeft het oogmerk Project One te beschadigen", klinkt het. "Ethaangas is in de VS overvloedig aanwezig als een bijproduct van methaan dat lokaal ontgonnen en gebruikt wordt, beter bekend onder de naam aardgas." Volgens het bedrijf werd ethaan vroeger meestal afgefakkeld, waardoor het rechtstreeks in de atmosfeer terechtkwam. Vandaag wordt het ingezet als grondstof in de chemie, stelt Ineos. "Wij gebruiken dus een oude afvalstroom (ethaangas) als grondstof om een hoogwaardige basisbouwsteen (ethyleen) voor de petrochemie te produceren." Het alternatief is een derivaat van ruwe aardolie als dominante grondstof voor ethyleenproductie.
"De stelling dat Project One een significante impact heeft op het schaliegasvolume is volstrekt ongegrond", besluit de Britse chemiereus. "In 2022 produceerden de VS 600 miljard ton schaliegas. Project One gebruikt iets minder dan twee miljoen ton ethaan, wat neerkomt op ongeveer 0,0003 procent van de totale hoeveelheid geproduceerde schaliegas in de VS. Dat is vergelijkbaar met één druppel in een bad vol water."
Bron: Eigen berichtgeving / Belga / De Tijd / VRT
