Landbouworganisaties trekken aan alarmbel over 5%-stikstofmaatregel voor rundveehouders
nieuwsLandbouworganisatie Boerenbond luidt de alarmbel. Tegen het einde van dit jaar moeten rundveehouders vijf procent stikstof reduceren op hun bedrijf. “Maar zolang er geen duidelijkheid is over de reductiepercentages van de stikstofverlagende maatregelen en de toepasbaarheid ervan, is dit onhaalbaar”, stelt Boerenbond. De landbouworganisatie vraagt om de stikstofmaatregel op te schorten tot er juridische en beleidsmatige duidelijkheid is. ABS gaat nog een stap verder en vraagt de afschaffing van deze regel voor vleesveehouders omdat het aantal zoogkoeien tussen 2015 en 2024 al gedaald is met 28,65 procent.
Begin vorig jaar werd in het stikstofdecreet goedgekeurd dat melkvee- en vleesveehouders tegen eind 2025 een tussentijdse emissiereductie-inspanning van vijf procent moeten realiseren. Tegen 2030 wordt een reductie van 25 procent van hen verwacht. Veehouders kunnen hun uitstoot verlagen met ammoniakreducerende technieken (AER-technieken). In theorie kan men ook minder dieren houden, maar dat heeft gevolgen voor het inkomen.
Veel veehouders kijken daarom naar AER-technieken om aan de stikstofregels te voldoen. Maar niet elk bedrijf beschikt over een waaier aan methoden dat bij de bedrijfsvoering past. Daarnaast stelde het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veehouderij (WeComV) deze zomer de reductiepercentages in vraag die aan zulke technieken zijn gekoppeld. “Men verwacht van de landbouwers grote investeringen via maatregelen zoals mestrobots of nieuwe emissiearme vloeren in de stallen, maar ‘en cours de route’ worden de toepassing en efficiëntie van die maatregelen in vraag gesteld. En dat louter gebaseerd op theoretisch onderzoek van WeComV”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens hierover. “Dat is ongehoord, onverantwoord en onrespectvol naar de landbouwers toe.”
Er werd ons in april een pragmatische aanpak beloofd, maar intussen is er nog geen duidelijkheid
Volgens Ceyssens zijn landbouwers bereid om inspanningen te leveren, maar er is nood aan meer toepasbare maatregelen en er mag onderweg niet gemorreld worden aan eerder vastgelegde reductiepercentages. “De Vlaamse overheid moet eerst voor duidelijkheid en rechtszekere technieken zorgen alvorens deze verplichting te handhaven”, klinkt het.
Hij haalt aan dat Boerenbond al sinds april benadrukt dat de deadline onhaalbaar is. Uit een bevraging bleek toen dat 80 procent van de rundveehouders problemen verwachtte om de tussentijdse reductiedoelstelling te kunnen verwezenlijken tegen het einde van dit jaar. “Er werd ons in april een pragmatische aanpak beloofd, maar intussen is er nog geen duidelijkheid”, klinkt het.
Juridische procedures versterken twijfel
Boerenbond betreurt ook de recente beslissing van milieuorganisatie Dryade om een juridische procedure op te starten tegen de meldingsakte van de 5%-maatregel. “Dit vergroot de rechtsonzekerheid voor landbouwers en onderstreept de instabiliteit van het huidige stikstofkader”, klinkt het. De organisatie wijst ook op de aangepaste kritische depositiewaarden (KDW), waardoor impactscores van sommige bedrijven veranderd zijn. “Het is onaanvaardbaar dat boeren investeringsbeslissingen moeten nemen in een beleid dat voortdurend wordt bijgestuurd”, aldus Boerenbond.
Opschorting 5% en ommezwaai naar emissiemodel
De landbouworganisatie roept de Vlaamse regering op om de 5%-maatregel op te schorten tot er meer duidelijkheid is. “Enkel zo kan het vertrouwen van de sector worden hersteld en kan er gewerkt worden aan een duurzaam en gedragen stikstofbeleid”, zegt Boerenbond. Daarnaast benadrukt de organisatie nogmaals de vraag naar een snelle omslag naar een emissiereductiemodel “dat echt rechtszekerheid biedt” in de plaats van het huidige depositiemodel.
“Een emissiemodel is niet gebaseerd op de neerslag van stikstof, maar op de uitstoot ervan. Die omslag is afgesproken in het Vlaams regeerakkoord. Onze landbouwbedrijven zorgen voor veilig en lokaal voedsel, en staan in voor onze voedselzekerheid. Dat wordt nu allemaal op de helling gezet", aldus Lode Ceyssens. “Er is nood aan fundamentele oplossingen die voor toekomstperspectief zorgen voor de boeren. In plaats van te blijven morrelen aan een decreet dat gebouwd is op drijfzand."
ABS vraagt afschaffing van 5%-regel voor vleesveehouders
Ook ABS was in het verleden niet mals voor de 5%-reductiedoelstelling voor rundveehouders. "Wij hebben dit voorjaar al bij minister-president Matthias Diependaele (N-VA) aangekaart dat die doelstelling best wordt afgeschaft voor vleesveehouders. De vleesveestapel is de laatste jaren al dramatisch gedaald. Tegenover het referentiejaar 2015 is er bij zoogkoeien een daling genoteerd van 28,65 procent", zegt ABS-voorzitter Bruno Vincent. Hij wijst erop dat de aantallen zoogkoeien een goede indicator zijn voor de totale vleesveestapel.
Volgens ABS is deze daling groter dan de inspanning die gevraagd wordt in het stikstofdecreet. "Wij vragen dat die daling nu al in rekening wordt gebracht zodat de generieke emissiereductie tegen eind dit jaar voor vleesvee kan afgeschaft worden. In tweede instantie kan de deze reductie ook al gebruikt worden voor melkvee dat in ingestrooide stallen gehouden wordt, te depanneren", aldus Vincent. "Op dit moment zijn deze melkveehouders immers zo beperkt in reductietechnieken dat er op die manier voor hen druk van de ketel kan gehaald worden."
ABS herhaalt zijn oproep naar de Vlaamse regering om niet blind te zijn voor de "dramatische terugval" van het aantal vleesveehouders. "Het is een duurzame sector die vlees produceert dat door elke Vlaming geapprecieerd wordt en waar Europa bovendien verre van zelfvoorzienend is", klinkt het. De landbouworganisatie stelt vast dat veel jonge vleesveehouders nu al afhaken of niet starten. "Daarom vragen we om die 5%-reductiedoelstelling voor hen af te schaffen zodat ze het positieve signaal krijgen dat ze verdienen", aldus nog de ABS-voorzitter.
Brouns: "Voor schrapping is meerderheid in parlement nodig"
Bevoegd minister Jo Brouns (cd&v) laat weten dat hij begrip heeft voor de zorgen in de sector. "We beseffen heel goed dat er grote inspanningen gevraagd worden. Precies daarom hebben we geen euro bespaard op het transitiefonds rond stikstof om onze landbouwers te kunnen ondersteunen bij investeringen", benadrukt hij. Toch ziet hij een schrapping van de tussentijdse reductie van vijf procent weinig haalbaar. "Daarvoor is een meerderheid nodig in het Vlaams parlement en die is er op dit ogenblik niet."
Volgens de minister wordt er hard gewerkt aan voldoende werkbare en betaalbare technieken die passen binnen de diversiteit aan bedrijfsmodellen in de rundveehouderij. "Daarnaast maken we werk van een zo eenvoudig mogelijke procedure om de inspanningen te melden en te valideren, zonder gevolgen voor de bestaande vergunningen", klinkt het.
De vraag van Boerenbond naar een emissiemodel ondersteunt hij. "Dat is niet alleen in het belang van de landbouw, maar ook van de brede industriële en chemische cluster die vandaag verantwoordelijk is voor een groot deel van de emissies. Hoe sneller we dat kunnen realiseren, hoe beter", aldus Brouns.
