Kritische vragen in Vlaams parlement over koppeling GLB en stikstof
“In het Vlaams plan voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) wordt verwezen naar het stikstofakkoord. Dus die zaken gaan hand in hand en we moeten ze ook samen oplossen”, dat antwoordde Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) op actuele vragen van de oppositie over de politieke spelletjes die de Vlaamse regering speelt op de kap van de boeren.
Een negatief advies van het Agentschap Natuur en Bos (ANB), dat onder bevoegdheid van Vlaams omgevingsminister Zuhal Demir (N-VA) valt, verhindert al meer dan twee maanden de implementatie van het nieuwe GLB in Vlaanderen. Daardoor zit een eerste schijf van 300 miljoen euro Europese subsidies geblokkeerd. Die subsidies kunnen landbouwbedrijven aanwenden om hun bedrijfsvoering te vergroenen. Ondertussen staat het teeltseizoen voor de deur en weten landbouwers niet waar ze aan toe zijn.
Kritiek van oppositie
Daar kwamen heel kritische vragen over in de plenaire zitting van het Vlaams parlement. Zowel Mieke Schauvliege (Groen) als Chris Janssens (Vlaams Belang) maakten zich daar boos over. “Geef de boeren de subsidies waar ze recht op hebben in plaats van deze subsidies al twee maanden lang te laten tegenhouden door minister Demir. Hoe zot is dat trouwens dat Europa 300 miljoen euro geeft aan Vlaanderen en Vlaanderen dit tegenhoudt. Dat is onvoorstelbaar en onaanvaardbaar”, zei Janssens.
Schauvliege wees erop dat terwijl de regering zit te bakkeleien over landbouwsubsidies, de boeren op het terrein geen idee hebben welke gewassen ze moeten inzaaien. Ook oppositiepartij PVDA haalde hard uit naar het tegenhouden van de Europese subsidies. “De landbouwers hebben vandaag groot gelijk dat ze vandaag op straat komen. Door jullie politieke spelletjes zitten 300 miljoen euro subsidies vandaag vast en wordt de hele landbouwsector gegijzeld”, sprak Jos D’Haese.
Volgens Jambon wordt er verwezen naar het stikstofakkoord in het Vlaams GLB-plan. “Die zaken gaan dus hand in hand. We moeten over beide dossiers samen een akkoord maken”, zo rechtvaardigde hij de koppeling ervan. “Wij spelen geen politieke spelletjes. Het gaat om een fundamentele discussie over een aantal punten, onder meer over welke richting de landbouw uit moet, maar deze discussies zijn niet noodzakelijk spelletjes. Het zijn discussies die recht hebben om gevoerd te worden.”
Schets van uitdagingen
Cd&v-politica Tinne Rombouts repliceerde daarop dat het vermelden van het stikstofdossier in het GLB-plan een non-issue is. “Die vermelding staat in het richtinggevend gedeelte van het Vlaams GLB-plan. Dat gaat over verwijzingen naar processen die in Vlaanderen lopende zijn. Dit gedeelte is niet beslissend.”
Eerder deze week werd bekendgemaakt dat de beide dossiers gekoppeld worden in het GLB-plan van Vlaams landbouwminister Jo Brouns (cd&v). “De stikstofafspraken die de Vlaamse regering heeft gemaakt, zijn mee opgenomen in de landbouwplannen die minister Brouns heeft ingediend bij Europa”, zo stond te lezen in een Belga-bericht.
Vanuit cd&v-hoek is te horen dat dit een poging van N-VA is om het uitstel van de uitvoering van het GLB-plan “te blijven rechtvaardigen”. Volgens het kabinet van Brouns is het normaal dat er in het 1.200 pagina’s tellende plan voor de Europese subsidies een verwijzing staat naar het stikstofakkoord. “Die passage staat in het beschrijvend gedeelte van het GLB-plan waar de uitdagingen van de Vlaamse landbouw in kaart worden gebracht”, klinkt het. “Uiteraard is het stikstofverhaal daar één van.”
(Lees verder onder video)
Wat voorafging
Op 5 december vorig jaar kreeg Vlaanderen groen licht van de Europese Commissie voor zijn GLB-plan. In juni was er nog een waslijst aan bezwaren gekomen van de Commissie op het eerste plan dat Vlaanderen in februari 2022 had ingediend. Die bezwaren werden verwerkt door Vlaanderen waardoor het plan dat vandaag op tafel ligt een pak groener is dan het initiële voorstel. Dat zegt onder meer minister Brouns.
Over dat eerste voorstel was de Vlaamse regering het eens dat de Vlaamse minister van Landbouw, Hilde Crevits (cd&v) toen nog, het mandaat kreeg om de goedkeuringsprocedure met de Europese Commissie volledig te doorlopen en het openbaar onderzoek op te starten, wat ook gebeurd is. De logica achter deze beslissing van de Vlaamse regering: de opmerkingen van de Europese Commissie zullen we samen verwerken met de bezwaren uit het openbaar onderzoek en vervolgens gaan we daarover in onderhandeling met de Europese Commissie om zo in het najaar tot een vergelijk te komen. Op die manier was het plan klaar om meteen bij ingang van 2023 uitgerold te worden.
Gaan we dan toch naar koppeling van GLB en stikstofdossier?
6 februari 2023Een opvallende vaststelling is evenwel dat ANB op het eerste, veel minder verregaande voorstel wel een positief advies had gegeven op de passende beoordeling die bij het milieueffectenrapport van het plan hoort, terwijl dat het nieuwe, veel groenere plan plots een negatief advies kreeg. ANB achtte de passende beoordeling bij het plan als “onvoldoende kwaliteitsvol”. Minister Brouns noemde het “vreemd dat die opmerking nu gemaakt werd en dat daarover in het eerste advies niets te lezen was.
Aanvankelijk was Brouns nog vrij optimistisch dat hij de resterende knelpunten bij ANB snel zou kunnen wegnemen. Als was er volgens hem wel een fundamentele grens: “In het Vlaams regeerakkoord heeft de Vlaamse regering gesteld dat het niet aan ‘goldplating’ zou doen. Als het goed is voor Europa, is het dus ook goed voor Vlaanderen. De regels bijsturen zodat ze voor de Vlaamse boeren strenger zijn dan voor de andere Europese boeren, wil de minister dus niet.
Maar het is intussen geen geheim meer dat cd&v in dit manoeuvre de hand ziet van minister Demir, die bevoegd is voor ANB, om op die manier druk op de christendemocraten te zetten in de stikstofonderhandelingen. Dat wordt door het kabinet-Demir tegengesproken, maar intussen heeft de partij al bij monde van Vlaams parlementslid Wilfried Vandaele te kennen gegeven dat die dossiers de facto gekoppeld zijn. Om die koppeling te blijven rechtvaardigen, wordt nu verwezen naar de beschrijvende passage in het GLB-plan van Vlaanderen. Een discours dat nu ook blijkbaar door minister-president Jambon is overgenomen.
Bron: Eigen berichtgeving
