Gaan we dan toch naar koppeling van GLB en stikstofdossier?
De saga rond de goedkeuring van de Europese landbouwsubsidies door de Vlaamse regering blijft aanhouden. Nog steeds is er geen akkoord bereikt in de speciaal bijeengeroepen ministerraad op maandag. Het lijkt er meer en meer op dat de koppeling van het GLB-dossier en het stikstofdossier waar Vlaams omgevingsminister Zuhal Demir (N-VA) op aanstuurt, werkelijkheid zal worden. Dinsdag volgt nieuw overleg.
Teeltvrije strook als struikelblok
Vlaams landbouwminister Jo Brouns (cd&v) mocht maandagochtend op Radio 1 nog eens tekst en uitleg geven over het uitblijven van een goedkeuring van het Vlaams GLB-plan. Hij verwees daarbij naar het negatief advies dat het Agentschap Natuur en Bos (ANB) plots heeft geplaatst bij de passende beoordeling van GLB-plan.
In het advies dat ANB heeft afgeleverd, waren er nog vier struikelpunten. “Drie punten zijn volgens mij eenvoudig op te lossen, maar het vierde punt is wel fundamenteel. Als Europa een teeltvrije strook vraagt naast waterlopen van één meter en de Vlaamse administratie wil dit naar drie meter brengen, dan heeft dit echt wel een rechtstreekse impact op het inkomen van de boer, ”, zo stelt Brouns.
Volgens hem zorgt dit voor oneerlijke concurrentie met de rest van Europa, terwijl in het regeerakkoord vermeld staat dat de Vlaamse regering niet aan ‘goldplating’ zou doen. Goldplating is zich strenger opstellen dan wat Europa vraagt. “Ik ga ook niet aan een Vlaams bedrijf met tien productielijnen vragen om er één te sluiten zodat de andere negen beter kunnen gecontroleerd worden. Dat doe je niet.”
Waarschuwing van Europa
De minister schermt ook met een waarschuwing die de Europese landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski stuurde naar Vlaanderen. Daarin stelt hij dat lidstaten verplicht zijn om de Europese goedkeuring van het nationaal GLB-plan om te zetten in eigen wetgeving. Gebeurt dat niet, dan bestaat de kans dat Vlaanderen moet opdraaien voor de mislopen Europese budgetten, zo zei de eurocommissaris in een brief.
Hoewel Brouns het niet met zoveel woorden wou bevestigen op de radio, is het al langer geen geheim dat hij in het negatieve advies van ANB de hand ziet van de bevoegde minister Zuhal Demir. Iets wat op haar kabinet wordt ontkend. Op die manier wil Demir de goedkeuring van het GLB-plan koppelen aan een akkoord in het stikstofdossier met de bedoeling om haar collega Brouns tot toegevingen te dwingen in dat laatste dossier.
Enkel gesprekken over stikstof
Dat ze daar ook in lijkt te slagen, blijkt nu uit het verloop van de gesprekken maandag. Er werd urenlang vergaderd, maar de GLB-subsidies werden niet aangesneden. De kern van de regering heeft zich enkel gebogen over het stikstofdossier. Het was de bedoeling om na de vergadering ook het dossier van de Europese landbouwsteun aan te snijden, maar dat is uiteindelijk niet gebeurd. Dinsdag zouden de gesprekken verdergezet worden.
Wat het stikstofdossier betreft, zijn alle regeringspartijen het erover eens dat er snel een "robuust juridisch kader" moet komen om een einde te maken een groeiende rechtsonzekerheid, niet alleen voor de landbouw, maar ook voor andere vergunningen. Alleen lopen de meningen uiteen over hoe zwaar er moet gesleuteld worden aan het eerdere stikstofakkoord.
Ook de veelbesproken ‘lijst van rode bedrijven’ kwam in de gesprekken aan bod. Dat zijn de landbouwbedrijven en mestverwerkers die door de combinatie van hun ligging en hun uitstoot de grootste impact hebben op de waardevolle natuur in hun omgeving en die tegen 2025 moeten sluiten. Cd&v vraagt dat er rekening wordt gehouden met het feit dat twee derde van die bedrijven hebben aangegeven dat ze vrijwillig willen stoppen. Bovendien wil de partij dat ook gekeken wordt naar welke inspanningen die bedrijven sinds 2015 al hebben gedaan om hun uitstoot te reduceren.
Open Vld vraagt op zijn beurt dat deze bedrijven een soort Best and Final Offer (BAFO) krijgen waarbij ze ofwel kunnen kiezen voor een sluiting, ofwel voor een doorstart door reconversie. Zo zouden betrokken boeren de overstap kunnen maken naar natuurbeheer of akkerbouw. De betrokken boer zou voor die reconversie dan ook kunnen rekenen op een vergoeding.
Dat minister Demir niet geneigd lijkt tot veel toegevingen bleek zondag nog bij een gesprek met VTM Nieuws. Daar herhaalde ze nog eens de woorden die ze al eerder meegaf bij de vraag om aanpassingen aan het stikstofkader: “Elke versoepeling die we zouden doen kan het juridisch kader onderuit halen”, klonk het ook nu weer.
Zo wil Demir stikstofakkoord bijsturen
21 december 2022Ze maakt het haar collega-ministers in elk geval zo moeilijk mogelijk om inzage te krijgen in het aangepaste stikstofakkoord. Enkel medewerkers van hun kabinetten krijgen toegang tot de nieuwe documenten van het Vlaamse stikstofakkoord. De kamer is hermetisch afgesloten, er staan twee beveiligingsagenten aan de deur en er is een strikt toegangsprotocol. Pen en papier is het enige wat ze mogen meenemen in de ruimte om passages over te schrijven. "Anders staan de documenten binnen de kortste keren op Twitter", klinkt het op haar kabinet.
Bij het kabinet van Brouns is te horen dat de wijzigingen aan de teksten minimaal zijn tegenover de eerste 'non-paper' die werd afgeleverd door Demir. Die non-paper is de herwerkte versie van het originele akkoord van februari 2022 op basis van de 20.000 bezwaren die werden ingediend tegen dat akkoord.
“Ongelijkheid van behandeling”
In De Zevende Dag sprak politiek journalist Rik Van Cauwelaert nochtans klare taal over het stikstofdossier. “Mevrouw Demir verwijt cd&v dat het voor Boerenbond rijdt, maar je zou hetzelfde van haar kunnen zeggen, maar dan over Natuurpunt. De lobby’s spelen langs de twee kanten”, stelde Van Cauwelaert. “Ik zie dat zij anders optreedt tegenover bijvoorbeeld de havenbedrijven en de luchthaven dan tegenover de boeren. De boeren worden op die manier echt geconfronteerd met rechtsonzekerheid en met ongelijkheid van behandeling.”
Bron: Eigen berichtgeving / Radio 1 / Belga / VRT / De Morgen
