Nieuwe GLB-voorstellen brengen rust in het Europees parlement, maar niet in de sector

Sinds de Europese Commissie deze zomer haar begrotingsvoorstel voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid bekendmaakte, krijgt het stevige tegenwind van zowel landbouworganisaties als Europarlementsleden. Het plan van de Commissie houdt onder meer in dat alle EU-landbouwsteun samengevoegd wordt in één enveloppe waarin ook andere subsidies zitten van andere beleidsdomeinen.

Een deel van het budget zou in die enveloppe worden voorbehouden aan landbouwers, in een vorm die overeenkomt met de huidige rechtstreekse steun uit pijler 1. Voor de overige middelen uit pijler 2, bestemd voor plattelandsontwikkeling en waarvoor lidstaten vandaag een vast minimumbudget ontvangen van de EU, zal geconcurreerd moeten worden met andere beleidsprioriteiten van de lidstaten.

Vier Europese fracties (EPP, S&D, Renew en Greens/EFA) gaven aan dat ze een blokkerende meerderheid zouden vormen als het voorstel niet meer tegemoetkomt aan hun kernverzoeken waardoor de onderhandelingen stil zouden komen te liggen. Om te tonen dat het menens was, werd zelfs een stemming om het plan te verwerpen op de agenda van het parlement gezet.

Shift in sentiment

Met haar voorstellen slaagde von der Leyen erin om het sentiment in het Parlement genoeg om te buigen dat de geplande stemming van de agenda werd gehaald en zo de dreiging van een parlementaire verwerping verdween.

“De aanpassingen komen tegemoet aan onze eisen”, zei Europarlementslid Herbert Dorfmann, landbouwcoördinator van de EVP, een fractie die door haar omvang een sleutelrol speelt bij stemmingen. Het is bovendien ook de politieke familie van von der Leyen. Maar zijn alle bezorgdheden van de EVP-parlementsleden daarmee van de baan? “Neen, het originele standpunt van de Commissie was voor ons onaanvaardbaar. Na de voorstellen van von der Leyen, kan het plan nu wel dienen als vertrekpunt voor onderhandelingen”, verduidelijkt de EVP-woordvoerder.

Dat beaamt ook EVP-Europarlementslid Wouter Beke: “Wij blijven bijvoorbeeld pleiten voor een ambitieuzer budget dat aansluit bij de steeds uitdagendere context waarin onze landbouwers moeten werken. Ze verdienen onze volle steun in de verdere onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting.”

Ook bij Renew Europe is een gelijkaardig standpunt op te merken. “Het is een goed vertrekpunt om tot een degelijk akkoord voor onze landbouwers te komen”, reageert Europarlementslid en landbouwcoördinator voor Renew Elsi Katainen. Het streefdoel van tien procent voor plattelandsontwikkeling vindt ze positief, “al verandert het niets aan het feit dat de rechtstreekse landbouwsteun wordt verminderd”. “Op dit moment lijkt de ene hand van de EU iets te geven aan het platteland terwijl de andere hand tegelijk wegneemt”, aldus Katainen.

Nog niet iedereen is overtuigd

S&D is dan weer helemaal niet onder de indruk over de voorgestelde aanpassingen. “Het volgende GLB moet inspelen op de verwachtingen van de burgers en blijven zorgen voor veilig, hoogwaardig en betaalbaar voedsel, voedselzekerheid en een landbouw die de natuur herstelt”, laat S&D weten. “Het recente voorstel zijn cosmetische bijsturingen en gaat niet in op deze bezorgdheden. Het dreigt nog steeds de solidariteit te verzwakken en de Europese dimensie van het beleid te versnipperen.”

Bal in het kamp van de Raad

De voorstellen zijn echter slechts voorstellen, de Commissie is nog niet van plan om formele wijzigingen aan het initiële begrotingsvoorstel te maken. Dat bevestigde een woordvoerder aan de nieuwswebsite Euractiv.

Volgende maand komen de lidstaten in de Raad samen om onder meer over de voorgestelde wijzigingen te discussiëren. De beslissing die daar valt, of de wijzigingen al dan niet worden opgenomen, zal veel bepalen voor de verdere onderhandelingen in de toekomst.