Blokkerende meerderheid groeit tegen EU-hervorming van landbouwsubsidies
nieuwsHet voorstel van de Europese Commissie om landbouw- en regionale subsidies te bundelen in één nationale enveloppe stuit op een steeds breder wordende weerstand. Zowel het Europees Parlement als de lidstaten hebben scherpe kritiek en lijken niet geneigd het plan in zijn huidige vorm goed te keuren.
Deze zomer stelde de Europese Commissie haar begrotingsvoorstel voor de periode 2028–2034 voor. Het voorstel houdt een breuk in met het verleden. Zo zou de Commissie graag afstappen van de historische tweepijlerstructuur van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Alle EU-landbouwsteunmiddelen zouden samengevoegd worden met andere beleidssubsidies in één enveloppe. Daarin zou ook het budget voor plattelandsontwikkeling opgenomen worden, dat bovendien niet langer een vastgelegd budgetdeel toegewezen krijgt. Landbouwers krijgen daarentegen wel nog een deel (300 miljoen) specifiek voorbehouden aan hen. Dit komt overeen met het budget van de huidige eerste GLB-pijler, die directe inkomenssteun omvat.
De middelen voor plattelandsontwikkeling en de overige landbouwsubsidies zullen in de nieuwe enveloppe moeten concurreren met andere beleidsprioriteiten. Hoe die verdeling er uiteindelijk uitziet, wordt beslist door de nationale regeringen. Zij krijgen het beheer over de enveloppe, wat ook een breuk met het verleden betekent. Europarlementsleden en regio’s vrezen hierdoor hun invloed te verliezen op de toewijzing en controle van fondsen.
Naar een blokkerende meerderheid in Parlement?
De Commissie is momenteel in overleg met het Europees Parlement en de Raad, waarin de lidstaten zetelen, om hun standpunten te beluisteren en te bespreken. Volgens de Europese nieuwswebsites Euractiv en Politico zou de druk op commissievoorzitter Ursula von der Leyen ondertussen oplopen om het voorstel te wijzigen. Heel wat parlementsleden van von der Leyens eigen partij EVP, maar ook de S&D, de Groenen en Renew Europe hebben zich ondertussen uitgesproken tegen de renationalisering van het Europees beleid, de samenvoeging van de landbouwsubsidies en het niet specifiek toewijzen van een budget aan plattelandsontwikkeling. Samen zouden de fracties een blokkerende meerderheid in het Parlement kunnen vormen.
“Het is duidelijk dat er een overweldigende meerderheid is,” zei medeonderhandelaar van het Europees Parlement, Siegfried Mureșan (EVP) aan Euractiv. “De Commissie heeft de omvang van de eisen begrepen en is op technisch niveau bereid om zaken recht te zetten.”
Volgens Politico hebben de vier centrumpartijen via een brief gevraagd om het voorstel grondig te herzien, in lijn met de standpunten. “Aangezien het huidige voorstel over de nationale plannen geen rekening houdt met onze kernverzoeken, kan het niet dienen als basis voor onderhandelingen,” zou de brief klinken. “We kijken ernaar uit dat onze belangrijkste eisen duidelijk worden weerspiegeld in een aangepast voorstel van de Commissie, zodat de onderhandelingen met het Europees Parlement verder kunnen.”
Ook België is geen fan van de nationale enveloppes
Niet alleen het Europees Parlement kan de plannen van de Commissie dwarsbomen. Ook de 27 lidstaten hebben inspraak, en daar groeit evenzeer de kritiek. 17 landen, waaronder België, pleiten in een gezamenlijke verklaring voor het behoud van het tweepijlermodel in het landbouwbeleid na 2027. Ook vragen ze een “adequaat en betrouwbaar financieringskader” om de toenemende uitdagingen in de landbouw aan te pakken. Het begrotingsvoorstel van de Commissie zou namelijk heel wat minder budget voorzien voor landbouw dan momenteel het geval is. De lidstaten benadrukken tot slot het belang van een sterke coördinatie binnen het landbouwbeleid, omdat ze vrezen dat de GLB-bepalingen te veel verspreid raken over verschillende wetgevende kaders.
De stemming over het begrotingsvoorstel van de Commissie is nog niet voor morgen. De onderhandelingen staan pas aan het begin en zullen vermoedelijk nog tot 2027 aanslepen.
Bron: Euractiv / Politico / Eigen berichtgeving
Beeld: Unsplash
