Nog geen intendant voor Turnhouts Vennengebied, studiewerk wordt wel verdergezet
nieuwsBijna acht maanden nadat Piet Vanthemsche ontslag nam als intendant van het Turnhouts Vennengebied, is er nog steeds geen vervanger aangeduid. Voor de landbouwers in de regio weegt de onzekerheid steeds zwaarder door. Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v) zegt dat hij de zoektocht naar een nieuwe intendant onverwijld voortzet, maar dat er momenteel nog geen kandidaat is gevonden. De minister gaat ook in gesprek met de Europese Commissie over de grote uitdagingen die er zijn in het Turnhouts Vennengebied.
Als maatwerkgebied is er voor het Turnhouts Vennengebied een individueel traject voorzien in het stikstofdecreet. In april 2022 werd voormalig Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche door de Vlaamse regering aangesteld als intendant om samen met alle actoren in de regio een gebiedsgericht ontwikkelingsplan uit te werken. Dat plan moest tegen het voorjaar 2025 klaar zijn, maar de kans dat die timing wordt gehaald, is vrijwel onbestaande. In juni vorig jaar diende Vanthemsche om persoonlijke redenen zijn ontslag in als intendant waardoor er weinig stappen vooruit zijn gezet in het dossier.
Vooruit-parlementslid Hannes Anaf, die zelf in Turnhout woont, klaagde in de Commissie Leefmilieu van het Vlaams parlement de onhoudbare situatie aan voor de landbouwers in de regio, maar ook voor de natuur. “Er heerst totale onzekerheid op het terrein. Landbouwers snakken naar een helder toekomstkader, maar er is evengoed onzekerheid bij de natuurverenigingen. Het is belangrijk dat er duidelijkheid komt”, klonk het. Anaf wou van minister Brouns weten hoever hij staat in zijn zoektocht naar een vervanger van Vanthemsche en of de timing van het voorjaar 2025 voor het gebiedsgerichte ontwikkelplan nog haalbaar is.
Moeilijke zoektocht
Eerst en vooral schetste de minister de grote uitdaging waar het Turnhouts Vennengebied voor staat. “De vennen in dat gebied zijn bijzonder stikstofgevoelig. De kritische depositiewaarde (KDW) bedraagt er zes tot acht kilogram stikstof per jaar per hectare. In de mate waarin je kan spreken van een stikstofdeken boven Vlaanderen, zorgt dat voor een gemiddelde stikstofdepositie van 22 à 23 kilo. Om dan te komen naar zes kilogram… Je moet als het ware het leven in dat gebied stilleggen om dat te halen. Dat gaat gewoon niet”, sprak hij. Dat is ook de reden waarom Vlaanderen wil evolueren naar een emissiebeleid.
Brouns wees erop dat het inderdaad zo is dat Piet Vanthemsche zijn opdracht als intendant heeft teruggegeven aan zijn voorganger. “Op dat moment is er geen nieuwe intendant aangesteld”, antwoordde de minister. “Ik heb de zoektocht naar een intendant verdergezet. Dag na dag maken we daar werk van. Vandaag nog heb ik mensen daarover gesproken. Het is belangrijk dat de stakeholders in het gebied opnieuw een vast contactpunt hebben.” Die zoektocht blijft voorlopig zonder resultaat. De minister heeft bij de eigen diensten ook een coördinator aangesteld die alle ambtelijke processen die lopen in en rond het gebied verder zal stroomlijnen.
Overlegtraject met Europese Commissie
Tegelijk verwees Brouns ook naar het Landbouwakkoord dat vorig jaar werd afgesloten. Daarin is een bepaling opgenomen over het Turnhouts Vennengebied. “Er is afgesproken dat de Vlaamse regering in overleg zal gaan met de Europese Commissie over de maatwerkgebieden waar zeer grote inspanningen worden verwacht. De uitkomst van die gesprekken zal meegenomen worden, onder meer in het gebiedsgerichte ontwikkelplan”, aldus de minister. Dat overlegtraject werd, samen met minister-president Diependaele, opgestart sinds de start van de nieuwe Europese legislatuur in december vorig jaar. Volgens Brouns is het belangrijk dat de afgesproken volgorde gevolgd wordt: eerst gesprekken met de Commissie vooraleer de regering maatregelen ten uitvoer zal brengen.
Studiewerk loopt verder
De minister benadrukt dat dit niet betekent dat er momenteel niets gebeurt in het Turnhouts Vennengebied. Zo zetten zowel INBO als VITO hun studiewerk in het gebied door. INBO voert een ecohydrologische studie uit om meer inzicht te krijgen in de werking van de ecohydrologische deelsystemen in het Turnhouts Vennengebied. Dat vormt de basis voor mogelijke maatregelen voor herstel of instandhouding per habitattype. De studie loopt in fases: een aantal resultaten worden de komende maanden verwacht, ander onderzoek loopt nog tot eind 2025, al is vertraging mogelijk door de natte winterperiode.
VITO werkt op zijn beurt aan een screeningstool waarmee de evolutie en de impact van de ammoniakemissie binnen het maatwerkgebied kan gesimuleerd en opgevolgd worden via verschillende scenario’s. “De screeningstool is momenteel beschikbaar en wordt ook heel regelmatig geactualiseerd. Zo plant VITO nog voor de zomer een actualisatie op basis van aanvullende gegevens over onder andere het weer en de bemesting”, verduidelijkte Brouns.
Flankerend beleid voor 700 landbouwbedrijven definitief goedgekeurd
23 september 2024Flankerend beleid opgestart
Tot slot wees hij er nog op dat het flankerend beleid is opgestart voor de maatwerkgebieden. “Er was vanuit de landbouwsector de duidelijke vraag om aanspraak te kunnen maken op het flankerend beleid dat er vanuit Vlaanderen is. Via dat aanbod kunnen landbouwbedrijven in de directe omgeving van de verschillende maatwerkgebieden rekenen op een vergoeding als ze vrijwillig de activiteiten stopzetten en dus op die manier zorgen voor een sterke reductie van de stikstofemissies.”
Rol voor lokale besturen?
Anaf reageerde tevreden dat er stappen vooruit worden gezet, maar benadrukte toch het belang van snelle duidelijkheid over een intendant. Tegelijk stak hij ook de hand uit naar de minister en naar de mogelijke nieuwe intendant. “Vanuit de stad Turnhout zijn wij vragende partij om mee een bemiddelende rol op te nemen om ervoor te zorgen dat iedereen in het gebied vooruit kan. Ik ben er echt van overtuigd dat bij een duurzame landbouwvoering de natuurdoelen en de landbouw perfect zouden kunnen samenkomen. Maar er zit momenteel zoveel spanning op dat het belangrijk is dat die intendant er snel komt en dat we snel de neuzen in dezelfde richting krijgen”, aldus nog het Vooruit-parlementslid. Een uitgestoken hand vanuit het lokale bestuur die de minister maar wat graag aannam.
Bij wie kunnen landbouwers uit het Turnhouts Vennengebied vandaag terecht?
Hoewel er momenteel geen intendant is voor het gebied, kunnen landbouwers met hun bezorgdheden ten alle tijden terecht bij het kabinet van minister Brouns, zo benadrukt woordvoerder Bram Bombeek. Vragen over het flankerend beleid kunnen gesteld worden bij de Vlaamse Landmaatschappij. Binnenkort zal er ook een informatievergadering worden georganiseerd over dit flankerend beleid, maar een datum daarvoor is nog niet gekend. De coördinator waarover sprake eerder in dit artikel, is aangesteld om ambtelijke processen die lopen in en rond het gebied verder te stroomlijnen. Hij is geen aanspreekpunt voor landbouwers.
Bron: Eigen berichtgeving
