Stikstofdiscussie blijft Nederlandse landbouw beroeren

De stikstofproblematiek blijft de Nederlandse landbouwsector beroeren. Nadat landbouwminister Carola Schouten besliste om een omstreden krachtvoermaatregel terug in te trekken nadat wetenschappelijk werd bewezen dat hij slechts marginale stikstofwinst zou opleveren. Tegen deze krachtvoerregeling werd de afgelopen weken massaal geprotesteerd door Nederlandse landbouwers. Met het schrappen van deze maatregel is de stikstofdiscussie echter nog lang niet ten einde.

De politieke beslissingen in het stikstofdossier worden bij onze noorderburen al langer in vraag gesteld. Zo vernietigde de Raad van State in mei vorig jaar nog de wetgeving die de Nederlandse overheid uitvaardigde om de stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden terug te dringen. Dat zorgde ervoor dat het land gedurende een hele tijd in een impasse verkeerde. Even leek de heisa zelfs naar Vlaanderen over te waaien, maar de aanpak van de stikstofreductie is helemaal anders en lijkt in tegenstelling tot de Nederlandse wel te leiden tot een vermindering van de stikstofuitstoot.

Een nieuwe maatregel om de stikstofuitstoot in de landbouw aan te pakken, zorgde deze zomer opnieuw voor het nodige protest. Heel wat landbouwers voerden de afgelopen weken actie tegen een omstreden krachtvoerregeling. Die bepaalt dat het maximale eiwitgehalte in krachtvoeder voor melkkoeien moet begrensd worden. Dit zou de stikstofuitstoot moeten doen dalen waardoor er stikstofruimte wordt gecreëerd voor woningbouw en infrastructurele projecten.

Tegen deze maatregel kwam er uit vele hoeken kritiek, vooral omdat een degelijke onderbouwing ervan ontbreekt. Ondanks de tegenkanting keurde de Nederlandse politiek de omstreden maatregel toch goed vlak voor het aan het zomerreces begon. Twee organisaties in Nederland, Stichting Stikstofclaim en Stichting Agri Facts, trokken daarop naar de rechter om een kort geding aan te spannen aangezien het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit niet geneigd leek deze onderbouwing vrij te geven.

Vlak voor het kort geding zou plaatsvinden, heeft minister Schouten nu toch beslist om de maatregel te schrappen. “Mijn beslissing is gebaseerd op feiten, niet op de acties van boeren. Een maatregel die niets oplevert, ga ik niet invoeren”, aldus de minister. Uit onderzoek van Wageningen UR blijkt immers dat de eiwitgehaltes in de voorjaarskuilen dit jaar structureel lager zijn dan in referentiejaar 2018 als gevolg van de droogte.

“Om toch te kunnen voorzien in de eiwitbehoefte van de dieren is het nodig om eiwitrijker krachtvoer te geven, wat betekent dat de normen naar boven bijgesteld zouden moeten worden. Het (inrekenbare) stikstofeffect van de regeling zou hierdoor teniet worden gedaan. Om die reden heb ik besloten af te zien van de krachtvoerregeling en deze dus in zijn geheel niet door te voeren”, bericht Schouten.

Om de nodige stikstofruimte te vinden voor de bouw- en infrastructuursector is de minister nu toch bereid om daarvoor de stikstofruimte die door de warme sanering in de varkenshouderij is ontstaan, te gebruiken. Voordien hadden de Nederlandse landbouworganisaties daar al op aangedrongen, maar daar had de minister toen geen oren naar. Nu plots wel, al gaan er stemmen op dat die constructie niet juridisch is hard te maken.

Na het schrappen van de maatregel heerste er in eerste instantie een hoerastemming onder de Nederlandse landbouwers. “Het is gelukt, de aanhouder wint. Dit onzinnige stuk regelgeving is alsnog gesneuveld”, was onder meer te horen bij de Nederlandse landbouworganisatie LTO. “De maatregel greep veel te ver in op het boerenerf en sloot niet aan bij de praktijk”, klonk het bij de organisatie van jonge landbouwers NAJK. De Stichting Stikstofclaim noemde het dan weer prachtig nieuws voor de veehouders, maar vond het bijzonder jammer dat het kort geding op de valreep werd afgeblazen. “Veel vragen zullen nu onbeantwoord blijven”, luidt het.

Tegelijk is er ook het besef dat de stikstofdiscussie met het schrappen van deze maatregel nog lang niet van de tafel is. Heel wat (linkse) politieke partijen dringen nog steeds aan op een krimp van de veestapel. Zij zien dat als de enige oplossing om de stikstofreductiedoelstellingen voor de landbouwsector te bereiken.