Eén op vijf gecontroleerde luchtwassers niet actief

Sinds 2004 worden alleen nog emissiearme varkens- en pluimveestallen vergund. Luchtwassers zijn een techniek om de stikstofuitstoot en de geurhinder te beperken. Ze reduceren tot 70 procent van de ammoniakuitstoot en kunnen VLIF-steun genieten.

Maar luchtwassers doen niet altijd even efficiënt hun werk en soms realiseert de milieuwinst zich alleen op papier. In 2020 zijn er 144 ammoniakemissiearme stallen gecontroleerd door het Departement Omgeving, ook de Handhavingsdienst van de Mestbank kan controleren. 52 van die stallen waren uitgerust met luchtwassers. Bij 32 van die 52 luchtwassers (61,5 procent) werden er tekortkomingen vastgesteld. Het gaat om problemen met de constructie, de werking of administratie van de luchtwassers. Als de exploitant geen of een onvolledig logboek bijhoudt kan hij niet aantonen dat hij de werking van zijn luchtwasser controleert en tijdig ingrijpt bij problemen. Ook het ontbreken van technische fiches en constructie-attesten komt vaak voor.

Constructie- en werkingsproblemen hebben een rechtstreekse impact op de te hoge uitstoot van een stal. Dat was bij zeven luchtwassers ook daadwerkelijk het geval. De inspecteurs stelden ook vast dat minstens 10 luchtwassers gewoon niet in werking waren. De cijfers van 2020 zijn vergelijkbaar met vorige jaren, ook in 2018 werden een 50-tal installaties gecontroleerd en was er iets minder dan één op vijf niet actief.

Stekker

 “Het energie- en elektriciteitsverbruik kan door luchtwassers verdubbelen”, zegt Sander Palmans van het Bocholtse Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw aan Het Belang van Limburg, “Toch is dit geen correct gedrag, want ze zijn een goed middel in de strijd tegen ammoniakuitstoot. Laat dat nu net een belangrijke factor zijn in heel de stikstofproblematiek. Het is wel zo dat landbouwers vaak teleurgesteld zijn in de werking van luchtwassers. Luchtwassers beloven tot 70 procent reductie te halen, maar in de praktijk blijkt dat erg verschillend te zijn van locatie tot locatie. Hoe dat komt, weten we niet.”

“De reden dat luchtwassers soms niet doen wat ze moeten doen, is vaak omdat ze vaak te klein zijn voor een bepaalde stal en de lucht dus onvoldoende wordt gewassen”, zegt Andy Pieters van het kabinet van minister van leefmilieu Zuhal Demir (N-VA). “De Milieu-inspectie van het Departement Omgeving doet net om die reden metingen. Een goed gedimensioneerd, maar duurder toestel werkt immers wel goed.”

Landbouwers die hun luchtwasser uitschakelen, kunnen strafrechtelijk worden vervolgd of een administratieve boete krijgen van maximaal 2 miljoen euro.