Boeren dreigen vast te lopen in administratie bij melding 5%-stikstofreductie, handhaving mogelijk
nieuwsEr komt geen uitstel voor rundveehouders om tegen het eind van dit jaar vijf procent stikstof te reduceren en handhaving door inspectie is mogelijk in 2026. Dat bevestigde Vlaams minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns (cd&v) recent. “Er zijn vandaag nog te weinig veehouders mee bezig. Tegelijk stellen we vast dat er nog veel onduidelijkheid heerst”, waarschuwt Carl De Braeckeleer van adviesbureau DLV. Volgens hem dreigt een probleem voor de boeren om alles nog tijdig administratief afgehandeld te krijgen.
De vijfprocent stikstofreductie die tegen het eind van dit jaar gerealiseerd moet worden op rundveebedrijven doet al maanden veel stof opwaaien in Vlaanderen. Landbouworganisaties Boerenbond en ABS drongen enkele weken geleden al aan op een uitstel van deze deadline omdat er op dit moment te weinig maatregelen beschikbaar zouden zijn.
Brouns wees dit verzoek van de hand. "Daarvoor is een meerderheid in het parlement nodig en die is er op dit ogenblik niet", zei hij. In de commissie Leefomgeving van het Vlaamse parlement herhaalde hij dat standpunt. “De deadline voor deze vijf procent reductie bij rundveebedrijven is in het stikstofdecreet opgenomen en daar kunnen we niet zomaar onderuit.”
Handhaving is mogelijk
Op een vraag van Vlaamse parlementslid Dries Devillé (Vlaamse Belang) zei de minister bijkomend dat er na het verstrijken van de deadline op rundveebedrijven gehandhaafd kan worden door de inspectie. Devillé wees op de weinige tijd die nog resteert tot de deadline. Niet alleen zijn er beperkte stikstofreducerende maatregelen beschikbaar, tevens zijn boeren volgens hem in onzekerheid over de procedures. “De overheid heeft anderhalf jaar de tijd genomen om te palaveren over interpretaties. Nu moeten landbouwers zich daar op vier maanden tijd naar schikken om een deadline te halen”, liet Devillé zich uit. “U voelt toch aan alles dat zo’n manier van werken niet ernstig genoemd kan worden.”
De minister gaf aan begrip te hebben voor de zorgen in de sector. "Daarom werken we aan een zo eenvoudig mogelijke meldingsprocedure, zodat landbouwers de melding zelf kunnen doen en niet via gespecialiseerde bureaus hoeven te werken.” Verder gaf hij aan begeleiding in te zetten voor bedrijven die worstelen met te nemen maatregelen.
Vastlopen in de papierwinkel
“Het is allesbehalve eenvoudig,” zucht een 59-jarige veehouder die liever anoniem getuigt. Hij kocht een mestrobot om zich in regel te stellen. “Ik ben al een hele tijd bezig met de melding. Er kroop al veel tijd in om op te zoeken hoe ik in het loket aan de slag moet en welke documenten ik nodig heb. Uiteindelijk liep ik gewoon vast in het programma. In mijn vergunning staan mijn 200 runderen als totaal vermeld, niet onderverdeeld in categorieën. Maar het loket aanvaardt dit niet.” Om er wijs uit te raken, schakelde hij een adviesbureau in. “Zij zoeken nu uit hoe ik verder kan. Het kan bijna niet anders dat ook andere boeren vastlopen zoals ik.”
Zijn frustratie is groot en groeit met elke nieuwe regel. “Ik werk een goeie 80 uur per week, zoals zoveel boeren. Als je dan ’s avonds eindelijk achter je bureau geraakt en vastloopt in die papierwinkel... Ik heb al twee keer mijn computer kapotgeslagen,” zegt hij zonder ironie. “We kregen onlangs een e-mail om mee na te denken over hoe het papierwerk kan worden verlicht, en even later horen we dat er een verplicht digitaal spuitregister komt. Ik heb het gevoel dat de overheid ermee aan het lachen is. En telkens hoor ik instanties zeggen dat het eenvoudig is en niet veel werk, maar nog steeds lijkt niemand te beseffen hoeveel papieren we al voor anderen moeten invullen.”
Mocht iedereen plots tegelijk vastlopen en om hulp komen vragen, dan zal het niet evident zijn om dat nog te bolwerken voor de deadline
Vrees voor lawine aan hulpvragen
Carl De Braeckeleer, gedelegeerd bestuurder bij landbouwadviesbureau DLV (United Experts), bevestigt dat de gecontacteerde veehouder niet de enige is die voor zijn melding aanklopt bij een adviesbureau.
Volgens hem zou het voor de veehouderij een groot probleem kunnen worden als te veel landbouwers te lang wachten om hun melding in te dienen. “Er zijn vandaag nog te weinig mensen mee bezig. Ik kan moeilijk inschatten hoeveel boeren hun melding uiteindelijk zelf zullen doen, maar mocht iedereen plots tegelijk vastlopen en om hulp komen vragen, dan zal het niet evident zijn om dat nog te bolwerken voor de deadline”, aldus De Braeckeleer.
Nog steeds verschillende interpretaties van de wet
Hijzelf ervaart geen problemen met de gebruiksvriendelijkheid van het online Omgevingsloket. “Maar ik kan perfect begrijpen dat het omslachtig is als je er niet vaak mee werkt. Wij zitten er dagelijks in en ik vind dat het goed functioneert.” Wel botst hij op een andere moeilijkheid. “Slag om slinger zijn er andere interpretaties van bepaalde onderdelen van de wet in het kader van die melding. Er leven bijvoorbeeld veel interpretaties over het verschil tussen de diercategorieën in de vergunning en die op de mestbankaangifte. Voor een aantal gevallen heb ik eigenlijk nog steeds geen 100 procent duidelijkheid.”
Druk op de deadline
Landbouworganisaties Boerenbond en ABS luidden eerder al de alarmbel. ABS-voorzitter Bruno Vincent vindt dat uitstel van de maatregel vandaag meer dan aan de orde is. “De minister moet samen met zijn collega’s oog hebben voor de realiteit,” zegt hij. “Er zijn heel wat praktische problemen met de regelgeving. Daarnaast wordt de vleesveestapel al sterk afgebouwd, vaak meer dan vijf procent. En nog steeds kunnen melkveehouders met ingestrooide stallen niet voldoen aan de maatregel zonder in te boeten op hun bedrijf en inkomen. Wat nu eerst nodig is, is uitstel.” Volgens Vincent moet de overheid die tijd gebruiken om alle knelpunten op te lossen. “Tegen dan kennen we hopelijk ook al de uitspraak van het Grondwettelijk Hof over het stikstofdecreet.”
