Minister Brouns wil stikstofakkoord "streng bekijken"

Verdeling van de bevoegheden

Maandagavond maakte cd&v bekend dat het een ‘reshuffle’ zou uitvoeren in de Vlaamse regering nadat Wouter Beke vorige week donderdag ontslag nam. Op een persconferentie dinsdagvoormiddag werd tekst en uitleg gegeven bij de wijzigingen die werden aangebracht. Zo schuiven de bevoegdheden van viceminister-president Hilde Crevits door naar nieuwkomer Jo Brouns. Hij wordt minister van Landbouw, Economie, Werk en Innovatie.

Crevits blijft vice-ministerpresident en behoudt, als West-Vlaamse, de bevoegdheid Visserij. Dat combineert ze met de bevoegdheden Welzijn, Gezin en Volksgezondheid. De andere bevoegdheid die in de portefeuille van Wouter Beke zat, Armoedebestrijding, gaat naar Benjamin Dalle. Hij wordt daarmee minister van Jeugd, Media en Armoedebestrijding.

“De departementen die we met cd&v bezetten, beroeren heel wat mensen”, zei voorzitter Joachim Coens op de persconferentie. “De partijtop heeft bekeken hoe we best tegemoetkomen aan wat de mensen verwachten voor die bevoegdheden en heeft op basis daarvan de invulling van de ministerposten gedaan.” Het wekt volgens hem vertrouwen dat 87 procent van de vernieuwde partijraad zich achter het voorstel van de partijtop heeft geschaard en dat de namen binnenskamers zijn gebleven tot wanneer de beslissing is gevallen. “We hebben nu geen nood aan grote politieke statements, maar willen in de eerste plaats beleid voeren.”

“Rug rechten en terugvechten”

Hij noemde Jo Brouns een “frisse nieuwkomer” aangezien hij nog maar sinds 2019 in het Vlaams parlement zetelt. “Na het vertrek van Lode Ceyssens (die intussen voorzitter van Boerenbond is geworden, red.) heeft hij ervaring opgebouwd binnen het departement Landbouw”, aldus Coens. “Brouns is een jonge, talentvolle burgemeester met een leuke flegma en stijl. Hij zal de zorgen die we als partij hebben voor de toekomst van de landbouwsector mee behartigen.”

De minister, die woensdagnamiddag de eed aflegt in het Vlaams parlement, is tevreden met zijn bevoegdheden. Op vlak van Economie en Werk wil hij het ondernemerschap maximaal stimuleren. “We moeten mensen enthousiasmeren om te ondernemen. Daarbij mogen we niet vergeten dat ondernemen niet alleen lukken, maar ook mislukken kan betekenen. Als dat gebeurt moeten we ook zorgen voor nieuwe kansen”, zo sprak Brouns de verzamelde pers toe. Hij ziet lokale kmo’s als de motor van onze welvaart.

Geen politiek vanuit de buik

Daarnaast gelooft hij ook sterk in innovatie, zeker gezien de uitdagingen op vlak van klimaat en energie. Hij verwees in dat kader naar zijn gemeente Kinrooi, waar de eerste landbouwincubator van Vlaanderen staat. “Het is de broed- en kiemkamer van de landbouw van de toekomst. Met innovatie en vernieuwing moeten we naar een duurzame landbouw evolueren, duurzaam op lange termijn en duurzaam voor ons milieu”, aldus Brouns. Hij wees er ook op dat er vandaag te veel aan politiek wordt gedaan vanuit de buik. “Ik wil pleiten voor evidence-based politiek: we moeten de wetenschappelijke kaart durven trekken om beslissingen te nemen.”

Met de bevoegdheid Landbouw krijgt Brouns meteen het netelige stikstofdossier op zijn bord. Cd&v staat in dat dossier onder grote druk van de landbouwsector. De nieuwe minister erkent dat het stikstofdossier "een moeilijke evenwichtsoefening" wordt.  De Limburger steekt ook niet onder stoelen of banken dat het stikstofakkoord dat de Vlaamse regering vlak voor de krokusvakantie heeft gesloten voor veel boeren "een mokerslag" was en dat zijn partij het vanuit de landbouwsector hard te verduren heeft gekregen.

Brouns vindt dan ook dat het akkoord en de bijhorende conceptnota streng moet bekeken worden. Hij verwijst naar het lopende openbaar onderzoek waarin bedrijven bezwaren of opmerkingen kunnen indienen. "Als daarin blijkt dat er rationele en onderbouwde argumenten zijn dat bedrijven verkeerd zijn beoordeeld, dan moeten we dat naast het akkoord durven leggen en kijken of er moet bijgestuurd worden", aldus Brouns. "Maar wij ontkennen niet dat er een stikstofprobleem is. Dat is er en dat moet opgelost worden, klonk het nog.

Twee stemmen in het stikstofdebat

Brouns staat er in het complexe stikstofdossier ook niet helemaal alleen voor. Zo zal Crevits als viceminister-president mee "de vinger aan de pols houden". Het stikstofdossier wordt immers in de kern van de Vlaamse regering behandeld. Volgens VRT-journalist Bart Verhulst betekent dit dat landbouw voortaan twee stemmen heeft in het stikstofdebat. “Voorzitter Coens verwees er maandagavond al naar dat dit als een versterking van de landbouw in plaats van als verzwakking moet worden gezien.”

Voorafgaand aan de persconferentie noemde Verhulst dit een waarschuwing naar de andere partijen in de regering. Hij verwacht een andere cd&v dan in het verleden. De partij kreeg immers het verwijt dat het zich te meegaand heeft opgesteld ten aanzien van de N-VA. “Er wordt gezegd dat het de partij in de situatie van vandaag heeft gebracht”, aldus Verhulst. Hij verwees daarbij ook naar de woorden van Liesbeth Van der Auwera, cd&v-burgemeester van Bree. In de Zevende Dag zei ze dat het stikstofdossier volgens haar slecht is onderhandeld door haar partij. Ze herhaalde die woorden in de studio van TV Limburg.

Ook in andere media wordt naar voor geschoven dat de landbouwbevoegdheid, die Crevits heel graag wilde behouden, door de partijtop van cd&v met opzet is doorgeschoven naar een andere minister. “Gefluisterd wordt dat de portefeuille van Landbouw enigszins onverwacht van Hilde Crevits naar Brouns verhuisde om CD&V de optie van een meer offensieve rol te geven over stikstof”, zo staat te lezen in De Tijd. Ook De Standaard ziet een gelijkaardig manoeuvre: “Als nieuwkomer is Brouns veel minder gebonden aan de deal die Crevits sloot met haar N-VA-collega Zuhal Demir.”

Goede band met Lode Ceyssens

Ook de goede band die Brouns met Boerenbond en voorzitter Lode Ceyssens, voormalig sterkhouder voor cd&v in Limburg, heeft, wordt benadrukt in de media. Ook Brouns heeft al bevestigd dat Ceyssens een persoonlijke vriend is. “Maar we zitten nu in een andere rol”, reageerde hij eerder.

Boerenbond zelf zegt niet alleen naar de nieuwe minister van Landbouw te kijken om een voor de sector aanvaardbaar stikstofakkoord te bereiken. “Het gaat niet om één politieke figuur”, zegt woordvoerder Vanessa Saenen. “We hebben in het verleden aan heel de Vlaamse regering al gevraagd om met oplossingen te komen. En ook nu rekenen we op de steun van de landbouwminister en van de volledige Vlaamse regering om de boeren te helpen goed te produceren en de motor te zijn van de welvaar in Vlaanderen.”

Boerenbond zegt dat het zeker zijn verantwoordelijkheid wil nemen in het stikstofdossier, maar hoopt toch op een akkoord dat gedragen wordt door de sector en dat land- en tuinbouwbedrijven perspectief geeft. "We willen vooruitgang maken, maar op een manier dat er geen sociaal-economisch bloedbad wordt aangericht. We hopen in de nieuwe minister, maar ook in de hele Vlaamse regering, partners te vinden om samen oplossingen te vinden voor het stikstofprobleem", aldus nog Saenen.

Nervositeit bij N-VA

Volgens De Standaard heerst er bij de N-VA-top intussen toch al wat nervositeit nu Crevits, als “behoeder en uitdrager van het stikstofakkoord”, niet langer aanblijft als landbouwminister. “Dat zou volgens de Vlaams-nationalisten meer garanties bieden dat het akkoord ook effectief gehonoreerd zou worden. Een nieuwe landbouwminister en een cd&v die zichzelf moeten heruitvinden, dreigen het gevoelige dossier nu nog verder op de helling te zetten”, klinkt het.

In een reactie op de herschikking van de Vlaams regering laat minister-president Jan Jambon (N-VA) weten dat hij tevreden is dat de opvolging van Wouter Beke snel is geregeld. Dat er nu een nieuwe minister is op Landbouw, verandert volgens de minister-president echter niets aan de afspraken over het stikstofakkoord: "Dat is afgesloten tussen de drie partijen, dus we gaan dat minutieus uitvoeren. Dat is ook mijn rol, om ervoor te zorgen dat de akkoorden die afgesloten zijn, ook worden uitgevoerd en zo zullen we dat aanpakken".

Ook omgevingsminister Zuhal Demir reageerde al op de ministerswissel. Op Twitter haalde ze opnieuw uit naar Boerenbond. “Onmiddellijk klampt Boerenbond zich vast aan een nieuwe minister”, klinkt het. Volgens haar moeten we samen door de stikstofappel. “Nog eens uitstel zou rampzalig zijn voor onze economie, gezondheid, natuur én de boeren zelf.”

Bij Het Laatste Nieuws stelt ze dat ze op dit moment niet inziet waarom het stikstofakkoord moet worden bijgestuurd. “Het probleem is groot genoeg. Ik stel voor dat we het probleem niet groter maken en het akkoord uitvoeren zoals we het hebben goedgekeurd”, stelt Demir. Brouns liet in het VTM Journaal weten dat het vandaag gaat om een conceptnota die vandaag het kader creëert voor een stikstofbeleid. “Dat ligt vandaag in openbaar onderzoek en daar kunnen bezwaren over worden ingediend. Als het gaat om correcte, rationele argumenten, dan moeten we daar rekening mee houden.”