Jambon en De Wever leggen eerste steen van omstreden ethaankraker van Ineos

Project ONE is met 4 miljard euro één van de grootste private investeringsprojecten ooit in ons land. De Britse chemiereus Ineos wil in de Antwerpse haven een ethaankraker bouwen die ethaan omzet in ethyleen, één van de basisgrondstoffen in de chemie voor de plasticproductie. De komst van de ethaankraker moet de chemische cluster in de haven van Antwerpen een sterke boost geven. Ineos zegt ook dat de kraker zal toelaten dat ethyleen duurzamer geproduceerd wordt dan vandaag het geval is.

Stikstofbad is vol?

De vergunning die Ineos heeft gekregen van de Vlaamse regering was meteen een doorn in het oog van de landbouwers en hun organisaties. Begin augustus voerde Groene Kring, de organisatie van jonge landbouwers, nog actie aan de site van chemiebedrijf Ineos. Ze lieten daar symbolisch het stikstofbad overlopen. “Minister Demir zegt steeds dat het stikstofbad vol is en legt strengere eisen op aan landbouw dan aan de industrie, maar ondertussen blijft ze het bad wel verder vullen door de industrie wel vergunningen te verlenen. De regering vindt plastic blijkbaar belangrijker dan voeding”, klonk het.

Boerenbond becijferde dat de stikstofuitstoot van de nieuwe ethaankraker van Ineos gelijk staat aan de uitstoot van 100 gemiddelde melkveebedrijven. Die berekening deed het nadat minister Demir in Terzake had gezegd dat de stikstofuitstoot van Ineos kleiner is dan die van een gemiddeld landbouwbedrijf.

Salamitechniek

Boer&Verstand, een onafhankelijk onderzoeksplatform, bracht dan weer aan het licht dat Ineos Project ONE als aparte milieutechnische eenheid heeft naar voor geschoven. “De impactscore in de vergunningsaanvraag gaat dus niet over de volledige uitstoot van de site van Ineos, maar enkel over één installatie. Bij landbouwbedrijven is zo’n opsplitsing vergunningstechnisch niet mogelijk”, aldus het onderzoeksplatform.

Ook de natuur- en milieuorganisaties hekelden eerder al dat het project een omgevingsvergunning heeft gekregen. “De zogeheten salamitechniek, waarbij een milieuvergunningsaanvraag voor één project wordt opgeknipt in verschillende onderdelen om zo een beoordeling van de totale impact van het project te omzeilen, is niet aanvaardbaar”, zeggen Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt en WWF. Ze wijzen erop dat de installaties de komende decennia miljoenen tonnen broeikasgassen zullen uitstoten.

Ook het feit dat de ethaankraker zal zorgen voor nog meer productie van plastic is voor de organisaties een doorn in het oog. Bovendien wordt Amerikaans schaliegas in het proces gebruikt. Tijdens de ontginning van schaliegas komen er massale hoeveelheden van het broeikasgas methaan vrij.

Bouw gestart

Ineos maakt zich sterk dat de nieuwe kraker van bij de start ruim vijftig procent minder CO2 zal uitstoten dan "de tien procent beste soortgelijke installaties in Europa". Hoewel er nog een procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen loopt, zijn de werken aan de nieuwe ethaankraker wel gestart. De voorbereidende werken gingen deze zomer van start, nu is het de beurt aan de 'echte' bouw van de ethaankraker.

De symbolische eerstesteenlegging vond donderdag plaats in aanwezigheid van twee N-VA-kopstukken. Zowel Vlaams minister-president Jan Jambon als partijvoorzitter en burgemeester van Antwerpen Bart De Wever hielpen er een damwand te plaatsen. Als alles volgens plan verloopt, moet Project ONE midden 2026 klaar zijn voor gebruik.

De Wever toonde zich bijzonder fier over de komst van Project ONE in de Antwerpse haven. “Dit project toont dat economische groei kan samengaan met efficiëntiewinsten op vlak van milieu en energie”, zo sprak hij. “Onze stad, Vlaanderen en Europa zullen dan ook de vruchten plukken van deze investering. Ze maakt onze haven weerbaarder en duurzamer. Antwerpen heeft het grootste maritiem-industrieel complex ter wereld.”

Vlaams waarborg van 500 miljoen euro

Eerder deze week bracht De Tijd al aan het licht dat de Vlaamse regering in alle stilte de uitgifte van een waarborg voor het Ineos-project heeft goedgekeurd. De waarborg bedraagt maximum 500 miljoen euro, de hoogste waarborg die Vlaanderen ooit gaf. De regering machtigde Gigarant, een Vlaams waarborgvehikel dat wordt beheerd in de investeringsmaatschappij PMV, om te onderhandelen over de afwikkeling. Zo'n waarborg treedt in werking als de kredietnemer zijn leningen niet kan terugbetalen.