Minister Brouns wil hervorming van vergunningsprocedures en strengere sancties bij misbruik
nieuwsAls het van Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns (cd&v) afhangt, dan moeten de mogelijkheden om in beroep te gaan tegen omgevingsvergunningen ingeperkt worden. “Voor sommigen is het een verdienmodel geworden om in beroep te gaan. Ik vind ook dat wie een onrechtmatig beroep instelt tegen een vergunning daarvoor bestraft moet worden”, zo zei hij in De Tijd. Groen reageert erg kritisch op de woorden van de minister. “Een aantal fundamentele principes van de rechtstaat worden op de helling gezet”, klinkt het.
Herwerkte regels voor omgang met PFAS
In een uitgebreid interview in De Tijd zegt Brouns zich te willen opwerpen als “de man van het realisme en het pragmatisme”. Volgens hem is onze samenleving te risicoavers geworden. Hij verwijst daarbij naar PFAS. Vorige week gaf de regering groen licht voor een decreetwijziging en herwerkte regels voor de omgang met PFAS op werven en in de grond. Daardoor zijn de drempels die zijn vooropgesteld geen harde normen meer, maar wel ‘richtwaarden’.
Dat de minister hiermee kiest voor de economie en de natuur en de gezondheid opoffert, spreekt hij stellig tegen. “We hebben ons gebaseerd op onderzoek van wetenschappers van VITO, daaruit zijn de nieuwe normen voortgekomen, niet uit de politiek. Ook Bond Beter Leefmilieu is betrokken.”
Meer gewicht voor algemeen belang?
Daarnaast doet Brouns ook een aantal opvallende uitspraken over het vergunningenbeleid. “Voor sommigen is het een verdienmodel geworden om in beroep te gaan. Dat moet stoppen”, aldus de minister. Zijn voorganger Zuhal Demir (N-VA) probeerde de toegang tot de rechter al te beperken, maar zij werd teruggefloten door het Grondwettelijk Hof.
Brouns wil dat dossier opnieuw op tafel leggen. “We moeten het algemeen belang weer veel meer gewicht geven. In bepaalde casussen moeten we zelfs durven te zeggen: misschien zijn er redenen om te vernietigen, maar dit project is zo belangrijk dat dat maatschappelijk niet verantwoord is.”
De minister wil ook verder gaan. Wie onrechtmatig een beroep instelt tegen een vergunning en geen ernstig nadeel ondervindt, die moet daar volgens hem voor bestraft worden. Vandaag kan dat al, maar de Raad voor Vergunningsbetwistingen doet dat zelden of nooit. Daarom wil Brouns bekijken of de formulering in de wet kan aangepast worden van “kan worden gesanctioneerd” naar “moet worden gesanctioneerd”.
"Carrousel van beroepen aan banden leggen"
Tegelijk wil de minister ook bekijken of “de eindeloze carrousel van beroepen” niet aan banden kan gelegd worden. Hij doelt daarmee op de praktijk waarbij advocaten een reeks argumenten hebben om een vergunning te betwisten. Stel dat de Raad voor Vergunningsbetwistingen de vergunning vernietigt op basis van het eerste argument, dan kan de advocaat nog verschillende keren terugkomen met de andere argumenten. Brouns wil dat alle argumenten in één keer worden behandeld. “De Raad moet onmiddellijk zijn huiswerk maken.”
Tot slot wil de minister ook dat adviezen voor een vergunning op elkaar worden afgestemd. Hij geeft daarbij het voorbeeld van verlichting op een fietspad waarbij dat voor de verkeersveiligheid een positief punt is, maar voor de vleermuizenpopulatie in de buurt van dat fietspad dan weer een negatief punt. Volgens hem moet de vergunningverlenende overheid het ene belang boven het andere zetten.
"Verontrustende uitspraken voor een minister"
Groen reageerde scherp op de uitspraken van minister Brouns. "Dat zijn verontrustende uitspraken voor een minister", vindt Groen-fractieleider Mieke Schauvliege. "Hij zegt dat burgers zich niet mogen verweren bij een rechter en dat sommige projecten die hij persoonlijk kiest vrolijk de wet mogen negeren. Brouns zet hier een aantal fundamentele de principes van de rechtstaat op de helling."
Bovendien blijft het volstrekt onduidelijk hoe de minister de belangrijkheid van projecten wil afwegen. "Welke projecten vallen daar volgens hem onder? Dit dreigt een beleid à la tête du client te worden. De minister loopt zo vooruit op de conclusies van de gemengde commissie die werd samengesteld om de vergunningsverlening onder de loep te nemen. Die commissie levert haar werk pas in september op."
Groen benadrukt dat het Grondwettelijk Hof al twee keer vergelijkbare drempels tot de rechter heeft vernietigd. De partij beklemtoont ook dat de regels rond inspraak verankerd zijn in het Verdrag van Aarhus.
"Achterpoortjes zijn het echte probleem"
Het echte probleem blijft intussen onaangeroerd, klinkt het. "Experts zijn het erover eens dat niet de vergunningsprocedures op zich het probleem zijn in Vlaanderen, wel de complexe regelgeving waarin decennialang achterpoortjes werd aangezet. Maar de minister pakt deze niet aan, terwijl een goede hervorming aan de basis moet liggen."
Bron: De Tijd / Belga
