Getuigenissen uit zwaarst getroffen stikstofgebied: “Wat moet ik doen?”

Na een jaar van onzekerheid bereikte de Vlaamse regering deze week een stikstofakkoord. Waar de generieke maatregelen al niet van de poes zijn, worden de boeren in het Turnhouts Vennengebied buitenproportioneel getroffen. Zij ontwaakten donderdag in een andere realiteit. “Hier komt een sociaal bloedbad van”, vertelt Jos Bols die ons rondleidt langs getroffen bedrijven. Wij bezoeken Gunter Klaasen die nog bezig is aan de afwerking van zijn fonkelnieuwe braadkippenstal. “Het is gedaan met boeren. Wat moet ik doen?”

25 februari 2022  – Laatste update 27 februari 2022 20:37
Lees meer over:
S_DSC04984_Gunter Klaasen

De noodkreet van Gunter Klaasen komt uit het diepste van zijn hart. “Twee jaar geleden hebben we een vergunning gekregen en exact een jaar geleden is de nieuwe stal in gebruik genomen. Voor de nieuwbouw hebben we een MER-studie (met een prijskaartje van 30.000 euro) laten uitvoeren en hieruit blijkt dat we na de nieuwbouw minder stikstof uitstoten dan ervoor.”

Voor de 44-jarige boer stonden hiermee alle seinen letterlijk en figuurlijk op groen. “Experts van het studiebureau gaven aan dat ik met deze stallen en milieu-impact nog minstens 30 jaar verder zou kunnen.” Het zou nog jaren, zo niet decennia, duren voordat andere Europese landen op dit niveau zaten, klonk het toen.

Experts gaven aan dat ik met deze stallen en milieu-impact nog minstens 30 jaar verder zou kunnen. Het zou nog jaren duren voordat andere Europese landen op dit niveau zaten

Gunter Klaasen - Pluimveehouder in het Turnhouts Vennengebied

Stikstofdepositie van 6 kilo per hectare

Eind februari lijkt de vergunning in de prullenmand te kunnen. Het bedrijf van Klaasen ligt binnen of juist op de rand van het gedeelte van het Turnhouts Vennengebied, waar zware stikstofeisen gaan gelden. In Turnhouts Vennengebied, een Natura 2000-gebied, zijn zestien habitats aangeduid. Drie van deze habitats krijgen bijzondere aandacht en zijn in de stikstofnota afzonderlijk opgenomen onder het label 3110 (voedselarme zwak gebufferde vennen) en 3130 (voedselarme tot matig voedselarme wateren). Hier geldt een stikstofemissieplafond van respectievelijk 6 en 8 kilo per hectare.

Locatie voor toekomstige Venne

Met deze waarden is het onmogelijk om veeteelt te bedrijven, zeggen alle experts. “Het lijkt er sterk op dat ons gebied wordt geslachtofferd voor de rest van Vlaanderen”, vervolgt Klaasen die geen goed woord over heeft voor het overheidsbeleid. “Twee jaar geleden heb ik een vergunning gekregen en was mijn bedrijf groen. Nu ziet het ernaar uit dat ik niet meer mag boeren”, herhaalt de boer die 125.000 braadkippen op stal heeft.

De pluimveehouder maakte deel uit van een groepje Kempense boeren dat woensdagochtend een bezoek bracht aan het thuisadres van Vlaams minister-president Jan Jambon in Brasschaat in een uiterste poging om het stikstofakkoord de goede kant op te sturen. Het bleek een ijdele poging. De regering had juist die nacht een akkoord bereikt over de stikstofaanpak.

Een dag later zitten we bij Klaasen aan de keukentafel op zijn bedrijf in Ravels. Hij is in een andere realiteit wakker geworden. Aan de voorgevel van de nieuwe stal – die is uitgerust met ammoniakemissiearme stalsystemen, ledlampen en lichtstraten – mist een lamp. “Er zijn nog restjes in de afwerking van de stal te doen”, verklaart de kippenboer die met tegenzin is opgestaan om te werken. “De motivatie is helemaal weg”, zegt hij met een brok in zijn keel. Over restjes gesproken: in 2020 ontving Klaassen nog een VLIF-steun voor zijn mobiele stal wash. Dat bedrag moet de komende maanden binnenkomen. Van zijn nieuwste stallen moet het VLIF-dossier zelfs nog ingediend worden.

‘Overheidsbeleid is contractbreuk’

Voor hem ligt een gebiedskaart. Hij wijst de ligging van zijn bedrijf. Een zwarte markeringslijn beslist over zijn toekomst. “Hallucinant”, becommentarieert Jos Bols, gepensioneerde varkensboer uit Ravels die zich inzet voor de boeren in de streek. “Dit is pure contractbreuk. Wat voor een signaal geeft de overheid hiermee af? Welke boer durft nu nog te investeren als de overheid zomaar de wet kan veranderen.” Volgens Bols worden een kleine 156 bedrijven direct in hun voortbestaan bedreigd door het huidige stikstofakkoord, bedrijven die binnen een straal van 2 kilometer van de toekomstige vennen gelegen zijn.

S_DSC04994_Gunter_Klaasen

Klaasen zegt dat het nieuws thuis is ingeslagen als een bom. “Dit was mijn levenswerk. Van het gemengd landbouwbedrijf van mijn grootvader heeft mijn vader een pluimveebedrijf gemaakt en een aantal jaar geleden heb ik het overgenomen en gemoderniseerd. In de toekomst wilde ik nog verder investeren om aan het ‘Beter Leven’-label te voldoen.”

Rond zijn veertigste had de ondernemer na veel wikken en wegen de beslissing genomen een investering te doen die de rest van zijn carrière omlijnde. Een definitieve keuze voor de landbouw was toen gemaakt. Naast een lening van de bank, bracht de familie zelf veel kapitaal in dat hij in de loop der jaren gespaard had. “De eerste twintig jaar zijn nodig om de lening af te betalen en daarna verdient een landbouwer pas geld”, vertelt Klaasen.

Bang afwachten op uitkoopvoorstel overheid

Dat het bedrijf moet stoppen, staat voor hem als een paal boven water. Maar de vraag is wanneer en welke vergoeding hier tegenover staat. “Oftewel word ik netjes uitgekocht, oftewel moeten ze mij de garantie geven dat ik nog 25 à 30 jaar mag doorboeren en mijn gezin in levensonderhoud kan voorzien”, zegt hij. Vooral het eerste bezorgt de pluimveehouder, en met hem zijn gezin, slapeloze nachten. “Ik heb een gezond en rendabel bedrijf, maar nog een gigantische schuld bij de bank en plots is mijn bedrijf niets meer waard”, zegt hij duidelijk geëmotioneerd.

Ik heb een gezond en rendabel bedrijf, maar nog een gigantische schuld bij de bank en plots is mijn bedrijf niets meer waard

Gunter Klaasen - Pluimveehouder in het Turnhouts Vennengebied

Na de brok in de keel doorgespoeld te hebben, vervolgt Klaasen: “Normaal verkoopt een landbouwer aan het einde van zijn carrière zijn bedrijf en is dat een soort van pensioen. In mijn geval moet ik misschien wel geld bijbetalen om het te laten slopen.”

Doordat de Vlaamse overheid maar 3,6 miljard beschikbaar heeft gesteld voor het stikstofdossier, waarvan 1,2 miljard naar natuurbeheer gaat, vrezen de boeren in de regio Ravels, Oud-Turnhout, Turnhout en Weelde dat ze nooit voor de volledige waarde van hun bedrijf gaan vergoed worden. “Dat bedrag is bedoeld voor heel Vlaanderen, maar is verre van toereikend om ook maar de Kempense boeren netjes uit te kopen”, vertelt Bols die sterk hoopt dat dit bedrag vergroot zal worden. “Anders betekent dit een sociaal bloedbad onder de boeren hier. Er zullen zich familiale drama’s voltrekken.”

Klaasen wacht vol spanning op het bezoek van Piet Vanthemsche. De oud-voorzitter van Boerenbond is door de Vlaamse regering aangesteld als speciale intendant voor het Turnhouts Vennengebied. Hij krijgt twee jaar de tijd om een ontwikkelingsplan op te stellen die natuur en landbouw met elkaar moet verzoenen. Klaasen noemt het twee heel spannende jaren waar zijn toekomst vanaf hangt. Vanthemsche start snel aan zijn opdracht en bezoekt het gebied binnen enkele weken voor het eerst.

Bron: Eigen berichtgeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek