Nieuw onderzoeksproject moet biologische veehouderij verzoenen met stikstofregels
nieuwsVoor biologische varkens- en pluimveehouders bestaan er vandaag nog geen erkende technieken om hun stikstofuitstoot te verlagen. Over de impact van biologische bedrijfsvoering, zoals buitenloop en meer ruimte per dier, op emissies en metingen is tot nu toe weinig bekend. Daar wil het onderzoeksproject BOWIE verandering in brengen. Boerenbond, ILVO, BioForum en het provinciale Proefbedrijf Pluimveehouderij bundelen hiervoor de krachten.
Op vandaag tasten onderzoekers in het duister als het gaat over de emissies van natuurlijk geventileerde varkens- en pluimveestallen met buitenloop. Biologische en welzijnsgerichte ingrepen zoals een lagere bezettingsgraad, toegang tot buitenloop of het gebruik van traaggroeiende rassen, hebben een nog ongekende impact op de ammoniakemissies. Een geschikte meetmethodiek om dit in kaart te brengen ontbreekt immers.
Zo snel mogelijk naar toepassing op praktijkbedrijven
Het nieuwe onderzoeksproject BOWIE moet deze leemte aanpakken. “We gaan geschikte meetmethodes voor ammoniakemissie ontwikkelen en valideren”, duidt Eva Brusselman, emissie-onderzoeker bij ILVO. “We zullen ons daarvoor toespitsen op twee pistes: tracergasmetingen en drone-gebaseerde sensortechnologie. De nadruk ligt op een zo snel als mogelijke toepassing bij praktijkbedrijven. Het project zal vier jaar lopen.”
Daarnaast onderzoekt het project ook de invloed van bezettingsgraad en temperatuureffecten op ammoniakemissie. In overleg met de sector en stakeholders zullen een aantal veelbelovende ammoniakreducerende maatregelen worden geselecteerd voor verder onderzoek. In een later stadia van het project worden gecombineerde maatregelen getest via proeven met varkens en leghennen.
Perspectief brengen voor biologische sector
“Varkens- en pluimveehouders met buitenloop hebben nog geen PAS-maatregelen om op terug te vallen. De erkende technieken zijn van toepassing in bedrijven die met gesloten stalsystemen werken. Maar dus niet voor iedereen”, aldus Pieter-Jan Delbeke van Boerenbond.
Biologische veehouderijen met een impactscore van één procent of lager zijn vrijgesteld van de verplichte generieke ammoniakreductie uit het stikstofdecreet. Toch valt een kleine minderheid buiten deze vrijstelling en zijn ze genoodzaakt om de veestapel in te krimpen om aan hun PAS-referentie 2030 te voldoen.
Ook voor gangbare veehouders die willen omschakelen naar bio vormt zich een groot knelpunt. Als zij-instromers moeten ze een nieuwe vergunning aanvragen waarvoor de vrijstellingsdrempel niet geldt. Zij moeten dan voldoen aan de strengere stikstofdrempel van 0,025 procent. Omdat er geen technieken bestaan om de ammoniakuitstoot voldoende te beperken, zou hun veestapel zodanig klein worden dat een omschakeling voor velen economisch onhaalbaar wordt.
Met het nieuw BOWIE-onderzoeksproject moet de sector weer enig toekomstperspectief krijgen.

Beeld: Bioforum Vlaanderen