“Strengere stikstofregels verplaatsen het probleem alleen maar”

Moeilijk in kaart te brengen

In 2018 werd Nederland geconfronteerd met een stikstofcrisis. Strengere stikstofregels werden uitgevaardigd en veehouders konden intekenen op stoppersregelingen. Milieu- en natuurorganisaties stelden vast dat Nederlandse veehouders de strengere regels in hun land ontvluchtten en in de Belgische grensstreek nieuwe grootschalige veehouderijprojecten opstartten. Het bleek evenwel moeilijk om dit fenomeen in kaart te brengen.

Daarom besloten de Nederlandse en Belgische onderzoeksjournalisten van Spit en Apache de handen in elkaar te slaan. Zij onderzochten 969 vergunningsaanvragen van grootschalige Nederlandse varkens- en pluimveehouders en inventariseerden de publieke bedrijfsdocumenten van 1.494 rundveehouders in de grensstreek. Op basis van die informatie telden ze 61 bedrijven met een Nederlandse eigenaar: 24 grootschalige pluimveebedrijven, 26 grootschalige varkenshouderijen, negen rundveebedrijven en twee gemengde bedrijven.

Vervolgens werd gekeken naar de vestigingsdatum van die veebedrijven. “We hebben ontdekt dat 11 bedrijven met Nederlandse eigenaars zich in de jaren ’90 of eerder in België hebben gevestigd, 13 in de periode 2000-2009 en 25 tussen 2010 en 2019. In de jaren 2020 en 2021 telden we er vijf. Van zeven bedrijven is de vestigingsdatum onbekend. Sinds 2010 is er dus een duidelijke toename van Nederlandse veehouders met een bedrijf in België. De afgelopen vijf jaar verdubbelde het aantal nieuwe vestigingen zelfs ten opzichte van de vijf jaar daarvoor”, staat te lezen op Apache.be.

Het zou ook gaan om bedrijven die groter zijn dan gemiddeld. “Zo wordt bijvoorbeeld acht procent van de Belgische kippen gehouden in een ‘Nederlandse megastal’”, klinkt het. Apache en Spit wijzen er ook op dat de gegevens die zij gehanteerd hebben wellicht onvolledig zijn. Want als een Belgisch bedrijf wordt overgenomen door een Nederlander, hoeft er niet altijd een nieuwe vergunning aangevraagd worden, waardoor de verandering van eigenaar niet wordt opgemerkt. Ook wanneer een Nederlander een Belgische stal huurt en die laat uitbaten door personeel, ontsnapt dit aan de statistieken die onderzoeksjournalisten gebruikten.

Verplaatsing van de stikstofproblematiek

Het artikel verwijst ook naar de verschillende subsidieregelingen die de Nederlandse overheid de afgelopen vier jaar in het leven riep om veehouders te stimuleren om hun bedrijf stop te zetten. Daar werd een budget van maar liefst 482 miljoen euro voor uitgetrokken. Het grootste deel van dat budget ging naar de regeling ‘sanering varkenshouderijen’.

Deze bevindingen doen de onderzoeksjournalisten concluderen dat strengere stikstofregels en stopzettingsregelingen niet tot een oplossing leiden, maar tot een verplaatsing van het probleem. Eerst vestigden de veehouders zich in ons land, maar nu Vlaanderen zijn eigen stikstofarrest heeft, zal het probleem zich wellicht ook verder verplaatsen. "Naast België zijn Duitsland en Canada de populairste milieubestemmingen. En ook in Spanje worden bedrijven opgekocht door Nederlandse agrarische ondernemers", zo is te horen bij experts.  

Lees het volledige artikel op Apache.be.