Natuurpunt lijst maatregelen op "om stikstofdepositie snel te laten dalen"

Korte termijn

Nu de Raad van State zich recent kritisch heeft uitgesproken over het voorstel van stikstofdecreet dat door N-VA en Open Vld werd ingediend in het Vlaams parlement, doet Natuurpunt een aantal voorstellen om uit de stikstofimpasse te geraken. "Eén van de belangrijkste punten van kritiek van de Raad van State is dat er pas systematisch ruimte zal vrijkomen voor nieuwe bedrijvigheid als de stikstofbelasting op natuurgebieden afneemt tot beneden de schadedrempel (KDW). Tot dan is een beoordeling per dossier aan de orde", luidt het in een persbericht.

Daarom is het volgens de organisatie nodig om maatregelen te implementeren die "per direct" de stikstofgebieden op natuurgebieden naar beneden kunnen halen. De natuurorganisatie ijvert voor meer zorg voor en investering in natuur. "Natuurversterking is de sleutel. Het is zelfs een uitgangsvoorwaarde voor elke oplossing en voor ruimte voor vergunningverlening", klinkt het. Daarnaast wijst de vzw erop dat je om brongerichte maatregelen in te voeren, "niet hoeft te wachten tot de juridische problemen van de huidige aanpak allemaal zijn opgelost". "Met deze maatregelen zit je altijd goed", zegt Natuurpunt waarna het een aantal maatregelen begint op te sommen.

“Een evidente en efficiënte maatregel die direct inwerkt op de emissie van ammoniak en de natuurkwaliteit, is een onmiddellijk en algemeen verbod op het gebruik van dierlijke mest en kunstmest met impact op de volledige oppervlakte van Speciale Beschermingszones (SBZ) én de gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) in Vlaanderen”, stelt Natuurpunt. De natuurorganisatie stelt dat “deze gebieden immers ingesteld zijn om kwetsbare natuur te beschermen en deze kunnen geen toegevoegde mest meer slikken.” Daarnaast wijst de vzw erop dat het uitrijden van mest een belangrijke bron van stikstofdepositie is vanuit de lucht.. De organisatie stelt dan ook voor om die maatregel best kan uit breiden tot een buffer van enkele honderden meters palend aan de SBZ-gebieden.

“Onze natuur heeft de voorbije tientallen jaren veel geleden onder de overmatige stikstofdepositie. In een aantal gevallen kan deze schade hersteld worden door ingrepen op het terrein zoals herstel van de grondwatertafel in en rondom het natuurgebied en het verbeteren van de waterkwaliteit”, stelt Natuurpunt. De natuurvereniging zegt dat de Vlaamse regering daarom snel een uitgebreid pakket aan natuurherstelprojecten moet goedkeuren en starten met de nodige fondsen en omkadering. “Maar die herstelmaatregelen zijn enkel effectief als we tegelijk de maatregelen invoeren die voor de daling van de stikstofdepositie zorgen”, stelt Natuurpunt. Bovendien beweert de vzw dat bovenstaande maatregelen ook een verbetering zullen zijn voor de water-, bodem- en luchtkwaliteit. “Vanzelfsprekend moeten deze maatregelen vergezeld worden van gepast flankerend beleid en sociale begeleiding. Door deze koppeling zijn deze maatregelen billijk”, concludeert Natuurpunt.

De fundamentele problemen

Natuurpunt stelt dat “naast deze evidente maatregelen voor de korte termijn de regering werk moet maken van een onderbouwd antwoord op de kritiek van de Raad van State op enkele fundamenten van het voorstel van decreet.” Zo is er op grond van recent Nederlands onderzoek gerechtvaardigde twijfel over de effectiviteit van de emissiearme staltechnieken waar Vlaanderen veel van verwacht, zegt de organisatie. Natuurpunt is van mening dat het beter is om veel sterker in te zetten op een veel meer grondgebonden landbouw met minder vee en minder import van stikstof onder de vorm van veevoeder en kunstmest.

De vervolgaanpak

In tegenstelling tot de industrie heeft de landbouwsector, net als mobiliteit, volgens Natuurpunt, (nog) geen toekomstvisie die ook het luik milieudrukken behandelt en oplossingen aanreikt om naar landbouw binnen de milieugebruiksruimte te evolueren. “Zonder dergelijke visie en een plan van aanpak voor de uitvoering zal ook het voorliggend stikstofdecreet maar een gedeeltelijke oplossing bieden aan de uitdaging hoe we een aantrekkelijke, veerkrachtige landbouwsector kunnen creëren in evenwicht met de natuur”, klinkt het.

“Natuur levert een belangrijke bijdrage aan onze gezondheid en stikstof zorgt naast problemen voor onze natuur ook rechtstreeks voor problemen met onze gezondheid”, beweert Natuurpunt. Daarom wil de organisatie de structurele, brongerichte maatregelen die een daling van de emissies over heel Vlaanderen realiseren versterken. De natuurorganisatie roept de overheid op om “de meest recente wetenschappelijke gegevens te hanteren en deze generieke benadering te combineren met een aanvullende aanpak met scherpere normen voor alle bedrijven op korte afstand (500 m) van kwetsbare natuur.”

“De toekomstvisie voor landbouw”, betekent volgens Natuurpunt, “het uitrollen van een toekomstig landbouwmodel gebaseerd op agro-ecologische principes en begeleiding van de landbouwers in deze noodzakelijke transitie.” Bovendien wil de vzw “meer robuuste natuur in grotere gebieden, effectief verbonden met elkaar en van betere kwaliteit.”

Voor de NOx-bronnen verkeer, industrie en huishoudens strijd Natuurpunt voor een “versterking en effectieve uitvoering van de acties opgenomen in het luchtbeleidsplan".