Natuurorganisaties over gefnuikte stikstofdecreet: "Geen vrijgeleide voor versoepelingen"
Natuur- en milieuorganisaties hebben akte genomen van het advies van de Raad van State over het stikstofdecreet en vragen de regering om snel werk te maken van een nieuw en onderbouwd wettelijk kader: "Niemand heeft baat bij een impasse", zegt Bond Beter Leefmilieu. Volgens Natuurpunt houdt het advies geen vrijbrief in voor versoepelingen en Dryade concludeert dat stikstofreductie de prioriteit nummer één moet vormen.
Natuurpunt: “Geen vrijbrief voor versoepeling”
Natuurpunt ziet het huidige debacle met lede ogen aan, maar zoekt naar een lichtpunt. “De raad bevestigt dat een structurele oplossing voor het stikstofprobleem noodzakelijk is, met realisatie van meer robuuste en gezonde natuur”, meldt de organisatie. “Het advies leest niet als een vrijbrief voor versoepeling.”
Volgens diensthoofd Jos Ramaekers is een degelijk stikstofdecreet van uiterst belang. “De grote meerderheid van onze Europese natuur is er slecht aan toe”, zegt hij. “Een laks vergunningenbeleid in het verleden, maar ook een enge kijk op natuur en een structureel gebrek aan investeringen in natuurherstel, hebben daartoe bijgedragen. Een decreet blijft daarom nodig, evenals investeringen in robuuste natuur.”
Natuurpunt leest in het advies enkele belangrijke hindernissen. Zo biedt de impactscoretool geen zekerheid dat er daadwerkelijk ‘geen impact’ is. Ook de stal- en andere reductiemaatregelen waar het decreet een daling van 50 procent verwacht, worden wetenschappelijk in twijfel getrokken. Verder houden de stikstofreducerende technieken risico in op ongewenste neveneffecten.
Raad van State bijzonder kritisch over stikstofdecreet
2 oktober 2023Vergunningen ‘op krediet’ worden evenmin toegelaten. Maatregelen die wel al deel uitmaken van het decreet maar nog niet in uitvoering zijn, zijn niet voldoende. Tot slot blijken de verschillende drempels voor verschillende activiteiten onvoldoende te zijn verantwoord en onderbouwd, zo onthoudt Natuurpunt uit het advies.
Jos Ramaekers: “De Raad van State maakt een aantal terechte opmerkingen. Ze vragen echter geen versoepeling of afzwakking van het decreet, wel een voortzetting van het huiswerk. Het wordt een stevige uitdaging, maar op korte termijn is er echter geen alternatief. De regering moet hiermee aan de slag. Natuurpunt verwacht dat de Vlaamse Regering doorzet met het decreet, inclusief het luik om voldoende robuuste natuur in goede toestand te realiseren.”
Bond Beter Leefmilieu: "Niemand heeft baat bij een impasse"
Bond Beter Leefmilieu vraagt de Vlaamse Regering om snel met een degelijk regelgevend kader te komen met een duurzaam toekomstperspectief voor alle sectoren. “Enkel zo vermijden we een impasse waar niemand baat bij heeft”, meldt de Bond.
“Een kordate regelgeving blijft een verdediging van het algemeen belang. Hierbij moeten we keuzes durven maken die de urgentie en de ernst van deze problematiek voor de natuur, voor de gezondheid en voor onze maatschappij erkennen”, stelt Heleen De Smet, beleidsexperte landbouw en voeding bij Bond Beter Leefmilieu.
Het advies vormt een duidelijke uitnodiging om het probleem bij de bron aan te pakken, zoals sturen op de omvang van de veestapel
“Het decreet leunt bijvoorbeeld te veel op technische maatregelen zoals ammoniakemissiearme stallen waarvan de doeltreffendheid terecht in vraag wordt gesteld”, stelt de koepelorganisatie. “De Raad van State wijst ook op de gevaren voor neveneffecten van bepaalde technieken, zoals watergebruik bij luchtwassers. Het advies vormt daardoor een duidelijke uitnodiging om het probleem bij de bron aan te pakken, zoals sturen op de omvang van de veestapel.”
“Dit is opnieuw een signaal dat er nood is aan begeleiding van landbouwers richting agro-ecologische en biologische landbouw. Enkel een duurzaam landbouwmodel is in staat om meerdere milieudrukken consistent aan te pakken", vindt Heleen De Smet.
BBL kijkt ook naar de bredere industrie. “Vlaanderen heeft te lang en te gemakkelijk vergunningen uitgedeeld. Dat lakse beleid zorgt ervoor dat heel de maatschappij nu de pineut is. Om ruimte te creëren, moeten historisch grote uitstoters ook hun rol opnemen,” zegt Tycho Van Hauwaert, beleidsexpert industrie van Bond Beter Leefmilieu.
Ook naar mobiliteit moet er gekeken worden, vindt de Bond. Zo stelt het advies vragen bij het voorstel tot een ‘uitzonderingslijst’ van mobiliteitsprojecten die geen passende beoordeling zouden moeten opstellen. “Bovendien gaat de Vlaamse Regering er onterecht van uit dat er voor mobiliteit geen bijkomende actie nodig is. Ze steunen hiervoor op een kilometerreductie tegen 2030 die ondertussen achterhaald is”, aldus Naomi Cambien, mobiliteitsexperte van Bond Beter Leefmilieu.
Komt er binnenkort ook een stikstofarrest in Wallonië?
15 september 2023Dryade: “Stikstofreductie is prioriteit nummer één”
In een draadje op X reageert ook Dryade, een milieuorganisatie die milieuregels wil afdwingen via de rechtbank, op het advies. “Het gebruik van drempelwaarden om zonder passende beoordeling vergunningen te verlenen wordt door dit advies geschrapt. Aangezien alle Vlaamse natuurgebieden te veel stikstof slikken, moet elk project dat stikstof toevoegt een passende beoordeling krijgen. Stikstofreductie wordt prioriteit nummer één”, klinkt het.
Het voorstel van decreet voorzag dat een neerwaartse depositietrend ruimte voor vergunningsverlening zou creëren. “Volgens de Raad van State is deze vergunningverlening op krediet strijdig met de habitatrichtlijn en schrapt het daarom deze maatregel”, meent Dryade. “Wat ook regelmatig terugkeert in het advies, is dat het wegnemen van de wetenschappelijke twijfel dé toetssteen is. Dit is alvast niet het geval voor de emissiereducerende maatregelen. Ze kunnen tot nader order dan ook niet gebruikt worden in de vergunningverlening”, aldus de milieuorganisatie.
Het verwijst ook naar de kritiek op de impactscoretool. “Die was er al in het verleden. Er is werk aan de winkel om de tool transparanter te maken”, luidt het op X. Over de ongelijke behandeling van NOx (industrie) en NH3 (landbouw) onthoudt Dryade dat de Raad van State oordeelt dat ongelijkheid mogelijk is, maar dat er geen wetenschappelijke twijfel mag over bestaan. “Een verschil in behandeling is dus niet a priori uitgesloten.”
Dryade noemt een stikstofdecreet meer dan ooit nuttig en nodig. “Maar het zal in de eerste plaats een decreet zijn met beleidsmaatregelen die het stikstofbad laten leeglopen en de natuur er bovenop helpen. Daarna komt er ruimte voor nieuwe vergunningverlening”, besluit de organisatie.
Bron: Eigen berichtgeving
