Provinciale stikstofplannen kosten Nederland ruim twee keer meer dan voorzien
In Nederland is beroering ontstaan over het budget dat nodig is om de stikstofplannen door te voeren die de provincies hebben opgemaakt. Bij de budgettering van die plannen komen zij samen uit op een totaalbedrag van 58 miljard euro, terwijl de Nederlandse regering een budget heeft voorzien van 24,3 miljard euro. Ter vergelijking: in Vlaanderen is er 3,6 miljard euro beschikbaar waarvan 1,2 miljard is voorbehouden voor natuurherstel.
Transitiefonds ontoereikend
Niet alleen Vlaanderen worstelt met de aanpak van stikstof. Ook in Nederland laait de discussie weer hoog op nu blijkt dat het al aanzienlijke bedrag dat in een transitiefonds is voorzien door de Nederlandse regering, onvoldoende is. Bij onze noorderburen zijn de 12 provincies belast met de opmaak van stikstof- en natuurplannen. Deze Provinciale Programma’s Landelijk Gebied werden intussen in conceptvorm ingediend, samen met een budgettering.
Met een kost van 10 miljard euro heeft Gelderland het duurste plan. Zuid-Holland (9 miljard euro) en Noord-Brabant (8 miljard euro) volgen op plaats twee en drie. Met de vragen van Limburg (zo'n 6 miljard euro), Overijssel (5,2 miljard euro), Friesland (4,5 miljard euro), Drenthe (4,5 miljard euro), Utrecht (3,7 miljard euro), Groningen (3,1 miljard euro), Zeeland (1,7 miljard euro), Noord-Holland (1,2 miljard euro) en Flevoland (1 miljard euro) komt het totaal gevraagde bedrag door de provincies op ruim 58 miljard euro te liggen.
Miljardje minder?
Dat bedrag ligt dus flink hoger dan het bedrag van 24,3 miljard euro dat in het transitiefonds van de regering zit. Voor ontslagnemend minister van Stikstof Christianne van der Wal (VVD) is de vraag van de provincies onhaalbaar. Volgens haar is het ondenkbaar dat het voorziene bedrag naar boven wordt bijgesteld. Bovendien wijst zij erop dat het bedrag in het transitiefonds niet volledig naar de provincies zal gaan. “We zullen eerder op een bedrag van tien miljard euro uitkomen voor de uitvoering van de provinciale stikstofplannen”, liet ze weten.
De stikstofminister roept de provincies dan ook op om hun stikstofplannen flink af te zwakken. “Mag het een miljardje minder?”, zo klonk haar boodschap in De Telegraaf. Ondanks de budgettaire beperkingen hoopt de minister de stikstofaanpak door te kunnen zetten. “Als de stikstofcrisis niet wordt opgelost, dreigt er economische schade en kunnen woningbouwplannen en de aanpassingen aan het stroomnet geen doorgang vinden. Daar kun je voor of tegen zijn, maar dat is de juridische werkelijkheid waar we in zitten”, aldus van der Wal.
Volgens haar is het een reëel risico dat Brussel (de Europese Unie, red.) het overneemt van Nederland als er geen vooruitgang komt in de stikstofreductie. “We zetten nu in op een warme transitie, maar als Brussel het overneemt, zal het er wel anders aan toegaan.” Volgens haar woordvoerder kan de Europese Unie dwangsommen gaan opleggen als de provincies niet voldoen aan de natuurdoelstellingen.
Onduidelijke communicatie
Op de Nederlandse openbare omroep NOS stelt CDA-kamerlid Derk Boswijk dat de discrepantie tussen beide bedragen een gevolg is van verkeerde communicatie tussen de provincie en het kabinet. “Die is vanaf het begin heel slecht geweest. Daardoor is er veel onduidelijkheid en dat is de reden geweest voor de provincies om heel hoog in te zetten. Bovendien gaat die 58 miljard niet alleen maar over de transitie van het landelijk gebied, maar ook over bereikbaarheid, woningbouw en klimaat.”
Volgens het Kamerlid hebben boeren op dit moment te weinig instrumenten om mee te werken. “Er is één regeling en dat is een stoppersregeling. Nou zijn er veel boeren die willen stoppen, dus het is goed dat die regeling er is, maar er zijn ook boeren die bijvoorbeeld willen verplaatsen, innoveren of extensiveren. Dat zit allemaal in het coalitieakkoord, maar op die stoppersregeling na, is er nog geen enkel instrument dat daaraan voldoet. Dan snap ik dat je als provincie zegt van: ‘je komt wel continu met deadlines, maar niet met instrumenten'”, besluit Boswijk.
Bron: Nieuwe Oogst / NOS / NPO Radio 1
