Demir laat audit doen naar adviesverlening ANB in dossiers rode bedrijven

De zogenaamde piekbelasters of rode bedrijven zorgen al enige tijd voor beroering in het Vlaams parlement. Sinds het stikstofakkoord eind februari werd bekendgemaakt, is aan het licht gekomen dat er op de eerste lijst van piekbelasters uit 2014 135 bedrijven stonden. Door te schuiven met zoekzones werd het aantal bedrijven in 2015 herleid naar 54 bedrijven en in het recente krokusakkoord is er sprake van nog 41 rode bedrijven.

Op de uitdrukkelijke vraag van de Commissie Landbouw werd beslist dat deze lijsten vertrouwelijk konden worden ingekeken door de parlementsleden. Een aantal onder hen verdiepte zich in die lijsten, zo ook Mieke Schauvliege. Haar viel op dat er van die 41 rode bedrijven die vandaag op de lijst staan, nog drie bedrijven een vergunning hebben gekregen, sommigen zelfs van onbepaalde duur.

Ongunstig ANB-advies werd gunstig

“Tijdens gesprekken met de leidend ambtenaar van ANB vorige week in de Commissie Landbouw kwam aan het licht dat er vaak een ongunstig preadvies werd verleend, maar dat er een paar jaar later een gunstig advies kwam omdat het advieskader na 1 juli 2017 was gewijzigd, want door een omzendbrief was het significantiekader versoepeld”, aldus Schauvliege.

Het viel haar ook op dat er in een aantal vergunningsdossiers voorafgaandelijk aan het advies van ANB ook een overleg of correspondentie was met een belangenorganisatie, in casu Boerenbond. “De besluiten van dat overleg werden overgenomen waardoor het advies wijzigde van ongunstig naar gunstig. In sommige gevallen gebeurde die advieswijziging ook in een tijdspanne van zes maanden en zonder dat er iets fundamenteels aan het dossier werd gewijzigd”, stelde de Groen-politica vast. Ze wilde dan ook van minister Demir een verklaring horen over deze gang van zaken en ze wilde horen hoeveel van de oorspronkelijk rood geklasseerde bedrijven alsnog een hernieuwde vergunning kregen.

25 van de 135 bedrijven op oorspronkelijke rode lijst

De minister antwoordde daarop dat de vergunningsverlening toekomt aan lokale besturen zoals gemeenten en provincies. “De afweging waarom er een vergunning werd afgeleverd, ligt dan ook volledig bij hen. De Vlaamse administraties zijn in de meeste van die dossiers adviesinstanties”, legde ze uit. Het is de taak van ANB om de potentiële impact van de vergunningsaanvrager te beoordelen op de speciale beschermingszones. Dat advies wordt volgens haar steeds gebaseerd op de concrete gegevens in de vergunningsaanvraag en het significantiekader dat geldt op het moment van de vergunningsaanvraag.

“Ik moet helaas vaststellen dat dit niet steeds is gebeurd waardoor bedrijven vergunningen hebben gekregen die in strijd waren met de geldende kaders”, antwoordde Demir. “Zo kregen nog verschillende bedrijven een vergunning voor een uitbreiding of een hernieuwing die volgens de regeringsbeslissing van 23 april 2014 een impactscore hadden van meer dan 50 procent (de eerste lijst van rode bedrijven dus).” De minister wijst erop dat er in die periode, bij afwezigheid van een wetenschappelijk gevalideerde PAS-lijst met emissiereducerende technieken, “nogal te gemakkelijk werd van uitgegaan dat de maatregelen die door de vergunningsaanvrager werden voorgesteld ook effectief werkten zonder dat daarvoor wetenschappelijke bewijzen voorhanden waren”.

Audit besteld na anomalieën

Dat er contacten zijn tussen een adviesverlenende overheid en de vergunningsaanvrager is volgens haar niet uitzonderlijk. “Heel veel landbouwers laten zich bij de ontwikkeling van hun bedrijf en bij de opmaak van een concreet vergunningsdossier begeleiden door studiebureaus of consultants. Vaak gaat daar een overlegtraject aan vooraf waarbij voorstellen worden getoetst aan de regelgeving en de geldende criteria en daar nemen ook studiebureaus of consultants aan deel.

“Ik moet hier samen met u vaststellen dat er in verschillende dossiers rechtstreekse contacten waren tussen ANB en in dit geval ook Boerenbond, ook dossiers die vergund werden nadat de bedrijven in 2014 op de lijst van de rode bedrijven stonden”, aldus de minister. “De indruk kan helaas gewekt worden dat het overleg tussen ANB en de landbouworganisatie heeft geleid tot gunstige passende beoordelingen en als gevolg daarvan afgeleverde vergunningen die in strijd waren met de geldende significantiekaders van het moment, met alle gevolgen vandien.” Demir heeft na vaststelling van deze anomalieën een besteld bij Audit Vlaanderen om de adviesverlening van ANB grondig onder de loep te nemen.

Boerenbond: "Gaan ervan uit dat administraties objectief advies verlenen"

Gepolst naar een reactie op de beschuldigingen stelt Boerenbond dat het “net zoals alle belangenorganisaties in overleg is met overheidsinstanties om de belangen van de leden en de sector te behartigen. “Wij gaan ervan uit alle administraties en agentschappen in Vlaanderen objectief advies verlenen. Als de minister daaraan twijfelt, is het haar volste recht om dit te laten onderzoeken in een audit”, meent voorzitter Lode Ceyssens.