Stikstofdecreet moet eerst naar Raad van State, stemming minstens 30 dagen uitgesteld
Het Vlaams Parlement kon woensdag nog niet stemmen over het amendement dat het stikstofdecreet van juli moet vervangen. Op vraag van oppositiepartij Groen en met steun van de andere oppositiepartijen Vooruit, Vlaams Belang en PVDA, wordt de tekst voor advies naar de Raad van State gestuurd. Daardoor kan er ten vroegste begin 2024 over het decreet gestemd worden. Het uitstel is een streep door de rekening van de meerderheidspartijen. Het decreet over de decretale verlenging van de vergunningen werd wel goedgekeurd.
De Vlaamse meerderheidspartijen N-VA, cd&v en Open Vld hadden gehoopt om woensdag te kunnen stemmen over de drie decreten die de omzetting vormen van het stikstofakkoord dat half november werd gesloten. Het gaat om een amendement dat het in juli ingediende stikstofdecreet moet vervangen, om een voorstel van decreet voor de erkenning van ammoniakemissiereducerende staltechnieken en over een decreet rond de verlenging van aflopende vergunningen tot 31 december 2024.
Wilfried Vandaele (N-VA) riep in de loop van woensdagnamiddag de hoogdringendheid in om de drie decreten meteen te behandelen. Normaal stond dit pas op donderdag op de agenda van de plenaire zitting van het parlement. Die hoogdringendheid werd aanvaard, maar meteen eiste oppositiepartij Groen dat er eerst advies bij de Raad van State zou gevraagd worden en dit voor alle drie de decreten, ook voor de decretale verlenging van de vergunningen.
Behalve voor het decreet over de vergunningsverlengingen, vond Groen tijdens een woelige en meermaals geschorste zitting de steun van de rest van de oppositie en verzamelde op die manier de nodige één derde van de stemmen. Deze twee teksten moeten dus naar de Raad van State. Het rechtscollege krijgt 30 dagen om het advies uit te brengen. Daardoor kan het decreet ten vroegste in 2024 gestemd worden.
Vertragingsmanoeuvre
Volgens de meerderheidspartijen is dit een vertragingsmanoeuvre van de oppositie. “We merken dat al die woorden van de oppositie die ons tot spoed hebben aangemaand gedurende die drie jaar, allemaal vrij relatief waren, want vandaag gaan we het weer voor ons uit schuiven”, reageert Steven Coenegrachts (Open Vld) tijdens de plenaire zitting in het Vlaams parlement woensdag.
Volgens oppositielid Mieke Schauvliege (Groen) is dit geen vertragingsmanoeuvre maar wil ze enkel haar rol als parlementslid opnemen en ervoor zorgen dat er degelijk juridisch werk wordt geleverd. “Door de haast is ons de mogelijkheid ontzegd om de decreetvoorstellen grondig te bespreken in de commissie”, aldus Schauvliege. “Tot nu toe hebben we nog geen garanties gekregen dat dit decreet juridisch robuust is. Jullie hebben een superslecht advies van de Raad van State gekregen, waarna jullie terug aan tafel hebben gezeten om dit aan te passen. We hebben gezien dat het decreetvoorstel helemaal herschreven is, dus lijkt er mij voldoende reden te zijn om dat grondig te laten motiveren door de Raad van State. Zonder juridische check storten de Vlaamse meerderheidspartijen de ondernemers en landbouwers opnieuw in onzekerheid.”
“Het is niet de bedoeling dat je telkens als je aanpassingen doorvoert, het nog eens naar de Raad van State stuurt, zoals dit nu wordt gevraagd door de oppositie”, antwoordt Coenegrachts op Schauvliege. “Zelfs als de Raad van State zegt dat het decreet goed in elkaar steekt, garandeert niemand dat het Grondwettelijk Hof het overeind houdt. De Raad van State spreekt niet in naam van het Grondwettelijk Hof.”
Elk decreet dat gemaakt wordt, kan aangevochten worden, valt Vandaele hem bij. “Maar we hebben geprobeerd om dit decreet zo robuust mogelijk te maken. Het decreet heeft een uitvoerig advies van de Raad van State gekregen waaraan we zijn tegemoetgekomen. En dan, hoewel we dat eigenlijk niet meer nodig vonden, hebben we nog een spoedadvies gevraagd aan de Raad van State. We dachten, we gaan dat doen om mevrouw Schauvliege in elk geval tevreden te stellen, want de oppositie had gezegd dat een spoedadvies toch wel nog eens nuttig zou zijn. Niemand heeft toen gezegd dat het nog eens weer zo’n uitvoerig advies van 30 dagen moest zijn.”
Tweede uitvoerig advies
De indieners van het voorstel hadden eerder al wel een spoedadvies aan de Raad van State gevraagd, maar het rechtscollege liet weten dat het spoedeisende karakter van de aanvraag onvoldoende gemotiveerd was. Vlaams parlementslid Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) liet in het parlement weten dat het niet de schuld van de oppositie is dat de Raad van State de spoed van dit dossier er niet van in ziet. "De enige mogelijkheid die ons nog rest, is een uitgebreid advies te vragen", aldus Sintobin. Wij kunnen het dossier dat nu op tafel ligt niet goedkeuren omdat de meerderheidspartijen geen enkel oog hebben voor de belangen van de landbouw. Als het zo’n goed decreet is voor alle landbouwers, dan vraag ik me af waarom landbouworganisaties zo hard van leer trekken tegen dit decreet. Het lijkt me echt niet te veel gevraagd om hierover een advies te vragen.”
Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) reageert scherp op het uitstel: "De oppositie speelt politieke spelletjes met de welvaart van de Vlaming. Een dag om misselijk van te worden. Uitstel is wat mij betreft echter geen afstel. Ik ga ervan uit dat het decreet over 30 dagen, in januari, groen licht krijgt, want iedereen heeft snel duidelijkheid nodig." Ook voor Vlaams parlementslid Peter Van Rompuy (cd&v) betekent dit uitstel geen afstel: "De zaak is urgent op het terrein, zowel voor de landbouwers als voor de economie. Er moet rechtszekerheid en perspectief komen. Ik kijk alvast uit naar het debat, al is het jammer genoeg pas over 30 dagen."
Naast een delegatie van het Algemeen Boerensyndicaat, waren er ook enkele boeren aanwezig in het Vlaams Parlement om de stemming mee te volgen. Onder de landbouwers was ook Bart Dickens, voorzitter van het Farmers Defence Force (FDF) Belgium aanwezig. "We zijn blij dat we gekomen zijn, misschien was het anders uitgedraaid moest er geen enkele landbouwer aanwezig geweest zijn", aldus Dickens. "We zijn tevreden met het resultaat van vandaag, het is goed dat er nog een uitvoerig advies is gevraagd."
Een andere reactie is te horen bij werkgeversorganisatie Voka: "Elke politieke partij die zorgt voor bijkomend uitstel voor het stikstofdecreet draagt een verpletterende verantwoordelijkheid en speelt met de Vlaamse welvaart. Een nieuwe dag zonder definitief stikstofkader brengt extra economische schade met zich mee. Elke economische sector, van private woningbouw tot industrie, heeft vandaag te maken met een de facto vergunningenstop. Investeerders overwegen om projecten in Vlaanderen te schrappen terwijl lopende projecten opnieuw geconfronteerd worden met nieuwe onzekerheid."
Decretale verlenging aflopende vergunningen
Wat uiteindelijk wel werd gestemd, is de verlenging van de aflopende vergunningen voor één jaar. "Wij hebben bij wijze van overgangsmaatregel een verlengingsregeling ingevoerd voor de milieu- en omgevingsvergunningen van bestaande veehouderijen, mestverwerkingsinstallaties en andere bedrijven die in deze situatie zitten", aldus Vandaele Dit zal gelden voor vergunning die zullen vervallen, of vervallen zijn in 2021, 2022, 2023. Op verzoek van de exploitant bij de bevoegde overheid, zal de geldigheidsduur van de vergunning verlengd worden tot en met 31 december 2024. "Deze overgangsmaatregel is zeer belangrijk voor honderden en misschien zelfs meer landbouwgezinnen die erop zitten te wachten om enige rechtszekerheid te hebben op korte termijn", aldus Van Rompuy.
