Nieuwe Green Deal wil meer plantaardige eiwitten op ons bord

Vandaag bestaat ons eetpatroon uit ongeveer twee derde dierlijke eiwitbronnen tegenover een derde plantaardige. Die verhouding wil minister Zuhal Demir tegen 2030 omkeren. De zogenaamde ‘eiwitshift’ streeft naar een milieuverantwoord en gezond voedingspatroon, zo stelt de minister. “De focus van deze Green Deal op consumptie van eiwitten is erg belangrijk met het oog op een duurzaam en toekomstgericht voedselsysteem”, klinkt het.

Deze duurzame voedselsystemen staan zowel in Vlaanderen als internationaal hoog op de agenda. De Farm-to-Forkstrategie van de Europese Commissie vestigt er de aandacht op en in het kader daarvan wil de Vlaamse regering een sterk voedselbeleid ontwikkelen, denk aan de eiwitstrategie die landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) in februari lanceerde. De ‘Green Deal Eiwitshift op ons bord’ sluit daarbij aan.

Bouwstenen van ons lichaam

Eiwitten zijn onmisbaar als bouwstof voor het lichaam in groei, voor het aanmaken van bloedcellen, enzymen en hormonen en voor het onderhoud en herstel van lichaamsweefsels. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan eiwitten kunnen van dierlijke (vlees, vis, zeevruchten, insecten, melk en melkproducten, eieren), microbiële (fungi, bacteriën en microalgen) of plantaardige herkomst (granen, peulvruchten, noten, zaden) zijn. “Eén van de grote uitdagingen voor ons voedingspatroon is een betere de verhouding tussen dierlijke en plantaardige of alternatieve eiwitbronnen”, aldus Demir. “Die verhouding is vandaag zowel op het vlak van milieu als gezondheid niet optimaal.” 

Aan dierlijke producten wordt immers een grotere milieuvoetafdruk toegeschreven dan aan plantaardige eiwitbronnen, zoals peulvruchten of granen. “Hoewel de voetafdruk van producten en productiemethodes sterk varieert, is de milieuwinst van voedingspatronen met minder dierlijke producten behoorlijk.”

De nieuwe Green Deal brengt verschillende doelstellingen samen. “We werken aan een lagere milieu-impact én tegelijkertijd aan een betere gezondheid”, vertelt Demir. “Hierbij valoriseren we economische opportuniteiten door het aanwezige innovatiepotentieel in Vlaanderen ten volle te benutten.” 

Shift in gewoontes

Om de doelstelling van de eiwitshift naar de praktijk te brengen, worden inzichten samengebracht over voedingsgewoonten en routines in Vlaanderen. “We brengen de actieve voedselroutines in kaart. Op basis daarvan kunnen we gerichter werk maken van een eiwitshift met een positieve impact op verschillende domeinen”, verduidelijkt Kristof Rubens van het Departement Omgeving, initiatiefnemer en trekker van deze Green Deal.

De Green Deal biedt een platform om een diverse set van partners samen te brengen. Ketenpartners uit de landbouwsector, de voedselverwerkende nijverheid, de retail- en cateringsector zijn vertegenwoordigd. De Green Deal pakt ook uit met partners die een rol spelen in het bredere voedselsysteem: kennisinstellingen, onderzoeksgroepen, ngo’s, beroepsorganisaties en (lokale) overheden.

“Naast de consument zelf, spelen verschillende actoren in het brede voedselsysteem een belangrijke rol in deze routines. Ze geven de routines vorm en sturen ze door middel van hun communicatie en aanbod. Om een impact te kunnen hebben, hebben we de verschillende partners nodig”, benadrukt Rubens. Denk aan een prominente plaats voor plantaardige eiwitten in de supermarkt en in catering of via proefsessies voor de consument.

Initiatiefnemers Green Deal Eiwitshift

Departement Omgeving, Agentschap Zorg & Gezondheid, Departement Landbouw & Visserij, KU Leuven, Next Food Chain, The Shift, UGent en het Vlaams Instituut Gezond Leven. 

Deelnemers Green Deal Eiwitshift

Atelier m. Foodlab, Abinda, Aldi België, Alpro, Arteveldehogeschool, Arvesta, Barentz, Beanlife, Bio-Planet, Bond Beter Leefmilieu, BonRill, Buurtsuper.be, Buurtwinkels OKay, Carrefour Belgium, Colruyt Laagste Prijzen, Compass Group Belgium, Danone Belgium, De Hobbit, De Vegetarische Slager, Delhaize, EVA vzw, GoodPlanet Belgium, Greenway Foods, Greenyard, Het Facilitair Bedrijf, Hogeschool VIVES, IKEA Belgium, ILVO, Imperial Meat Products, Kriket, La Vie Est Belle, Lidl België & Luxemburg, Nestlé Belgilux, Peas & Beans, POM West-Vlaanderen, PXL Agro- en biotechnologie, PXL-Catering, Rikolto, SmartWithFood, Sodexo, Solucious, Stad Brugge, Stad Gent, Stad Leuven, Stad Oostende, Takeaway.com, Test Aankoop, The Chalo Company, Toerisme Vlaanderen, TOR Royal, Velt vzw, Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten, VLAM & NICE, VMM, VVSG, WWF-België, Zorg Leuven.

Meer info vind je op de website van het Departement Omgeving.