Kaas- en vleesvervangers bevatten vaker schadelijke stoffen dan dierlijke producten
nieuwsPlantaardige voeding, die vaak als alternatief voor dierlijke producten zoals vlees, vis en kaas in de winkelrekken ligt, kan meer schadelijke stoffen bevatten dan dierlijke producten. Dat is de conclusie van wetenschappers van het Toxicologisch Centrum van de Universiteit Antwerpen. Zij vermoeden dat deze plantaardige voeding ‘besmet’ geraakt tijdens het voedselverwerkingsproces. Ook de verpakking kan een rol spelen.
Mensen halen tal van redenen aan om over te schakelen naar vegetarische of veganistische voeding: dierenleed, milieu, klimaat, gezondheid, enz. Supermarkten spelen in op dit veranderend voedingspatroon en voor de consument is het steeds gemakkelijker om hun gading te vinden in het aanbod.
Om de drempel naar een vegetarisch of veganistisch dieet gemakkelijker te maken, liggen er steeds vaker 'ultraprocessed novel plant-based foods' of nieuwe ultrabewerkte plantaardige voedingsmiddelen in de winkelrekken. “Deze plantaardige producten ondergaan complexe industriële bewerkingsprocessen en bevatten vaak een lange lijst van ingrediënten en voedingsadditieven”, zegt doctoraatsonderzoeker Alicia Macan Schönleben.
Zij stelt vast dat er in wetenschappelijk onderzoek vooral wordt gekeken naar de impact van deze ultrabewerkte plantaardige alternatieven op het milieu of op de perceptie van de consument. “Over mogelijke chemische contaminatie of de veiligheid van deze producten is veel minder geweten”, aldus Macan Schönleben.
Zijn vleesvervangers gezonder dan ‘echt’ vlees?
29 november 202452 stalen geanalyseerd in drie landen
Om daar verandering in te brengen, analyseerde het Toxicologisch Centrum van de UAntwerpen 52 (ultra)bewerkte plantaardige voedingsmiddelen gekocht in drie landen: België, Duitsland en Verenigd Koninkrijk. De wetenschappers onderzochten de producten op twee klassen van chemische stoffen: organofosfaatvlamvertragers en weekmakers. “De eerste groep wordt gebruikt als vlamvertrager, bijvoorbeeld in productieapparatuur”, legt Macan Schönleben uit. “De weekmakers dienen dan weer om de textuur van verpakkingen flexibeler te maken.”
Onderzoekers zijn er vandaag nog niet uit hoe giftig deze beide producten zijn. “Maar uit onderzoek is al wel gebleken dat bepaalde weekmakers en organofosfaatvlamvertragers een schadelijk effect kunnen hebben op bijvoorbeeld het brein en de schildklier. Ook zouden ze kankerverwekkend kunnen zijn en een negatieve invloed kunnen hebben op de vruchtbaarheid”, aldus de doctoraatonderzoeker.
Meer in kaasvervangers dan in vleesvervangers
Uit de analyse van de 53 stalen blijkt dat de onderzochte ultrabewerkte plantaardige voedingsmiddelen hoge concentraties en weekmakers bevatten dan hun dierlijke tegenhangers. In kaasvervangers bleken de hoeveelheden bovendien aanzienlijk hoger te liggen dan in de vleesvervangers. De onderzoekers gaan ervan uit dat de ‘besmetting’ met deze twee stoffen gebeurt tijdens het verwerkingsproces. Ook de plastic verpakkingen waarin de voeding wordt bewaard, kan volgens hen een oorzaak zijn.
We raden af om alle dierlijke producten in je dieet volledig te vervangen door ultrabewerkte plantaardige producten
De vraag die rijst, is of een veganistisch dieet dan nog wel veilig is, want de studie toont aan dat de blootstelling aan deze twee klassen van schadelijke chemische stoffen groter is bij een strikt veganistisch dieet dan bij een dieet met dierlijke voedingsmiddelen. “Een direct risico voor je gezondheid loop je niet door het eten van deze plantaardige producten”, stelt Macan Schönleben, “al raden we af om alle dierlijke producten in je dieet volledig te vervangen door ultrabewerkte plantaardige producten.” Een uitgebalanceerd plantaardig dieet met volwaardige voeding is volgens de onderzoekers beter dan grotendeels te vertrouwen op deze ultrabewerkte vervangers.
