Protealis wil Vlaamse sojateelt rendabel maken

Met innovatieve veredelingstechnieken en zaadcoatings gaat Protealis op zoek naar nieuwe, goed presterende, lokale soja. “Tot nu toe is Europa niet sterk in eigen geteelde eiwitrijke gewassen, en zijn we dus afhankelijk van de import van soja uit voornamelijk Zuid-Amerika”, legt kersvers CEO Benjamin Laga uit. “Maar de maatschappelijke en ecologische vragen rond die import zijn welbekend. Onze samenleving vraagt daarnaast in toenemende mate om plantaardige eiwitbronnen, liefst lokale en duurzame. Peulvruchten zijn een uitstekende bron van eiwitten: ze kunnen duurzaam worden geteeld omdat ze geen stikstofbemesting nodig hebben en ze zijn geschikt als wisselteelt met graangewassen.”

Sojarassen op maat van ons klimaat

De start-up lanceert volgend jaar twee nieuwe sojarassen die speciaal ontwikkeld zijn voor de strook op de wereldkaart tussen 48 en 52 graden noorderbreedte. Die loopt van Parijs tot het midden van Nederland. Daarin liggen behalve België een groot deel van Duitsland, Oekraïne en Rusland. “Het is in die regio’s nu niet mogelijk soja rendabel te kweken”, zegt Laga. “We gaan dat wel mogelijk maken. Dat is een gat in de markt.”

Volgens Laga heeft Protealis de sleutel in handen om in onze regio boeren overstag te laten gaan. “We hebben rassen ontwikkeld die hier 3 à 3,5 ton per hectare kunnen opleveren”, legt hij uit. “Dat is het moment waarop het voor veel boeren interessant wordt om over te schakelen en eens soja te zaaien in plaats van tarwe, koolzaad of korrelmaïs. We zijn nog niet aan het einde van de rit. Elk jaar of elke twee jaar zullen we met nieuwe, betere variëteiten komen. Naarmate boeren meer ervaring hebben, verbeteren ook de oogsten.”

Hij schat dat soja met Protealis-zaden op termijn rendabel kan zijn op acht procent van het Belgische landbouwareaal. Over alle landen heen spreken we al snel over een paar miljoen hectare. “Tegen 2030 tussen 200.000 en 400.000 hectare bezaaien, zou mooi zijn”, zegt Laga. “Dat laatste cijfer komt ongeveer overeen met het volledige landbouwareaal in België. Het klinkt veel, maar stelt op wereldschaal niet veel voor.”

Het bedrijf kijkt ook verder dan soja. Zo werken de twee oprichters aan manieren om de teelt van andere vlinderbloemigen - erwten en bonen om te beginnen - te optimaliseren.

Verschuiving naar lokale eiwitproductie

Het is niet verwonderlijk dat Europese en Vlaamse beleidsmakers volop inzetten op een verschuiving naar lokale en plantaardige eiwitproductie. Lokale sojateelt kan een bondgenoot van die ambitie. “De samenwerking tussen onze Vlaamse onderzoekscentra VIB en ILVO werpt haar vruchten af met de start van een nieuwe, beloftevolle spin-off”, reageert ook Vlaams minister van Landbouw en innovatie Hilde Crevits.

“Het toont dat we in Vlaanderen niet enkel sterk zijn op vlak van biotechnologisch onderzoek voor betere geneesmiddelen, maar ook voor landbouw- en voedingssectoren”, gaat de minister verder. “De expertise van de biotechnologie van VIB en van de landbouwsector van ILVO worden hier gecombineerd om innovatie in de praktijk te brengen binnen de duurzame eiwitstrategie 2030 die we onlangs hebben voorgesteld.”

Stevig startkapitaal

Protealis krijgt een startkapitaal van zes miljoen euro mee. Dat geld komt onder meer van V-Bio Ventures, PMV en Agri Investment Fund, een fonds onder de koepel van Boerenbond. “Via het Agri Investment Fund (AIF) investeert Boerenbond in tal van pioniersprojecten die de land- en tuinbouw moeten verduurzamen en versterken”, zegt Sonja De Becker, voorzitter van Boerenbond. “De bundeling van de krachten van AIF, Boerenbond en Protealis zorgt voor investeringskapitaal, sectorkennis en ervaring. We zijn er van overtuigd dat we volop de investeringskaart moeten trekken om te bouwen aan de innovatieve oplossingen van morgen. De toenemende vraag naar eiwitrijke teelten creëert bovendien kansen voor de Vlaamse landbouwer.”