Europese Commissie komt met voorstel om ggo-wetgeving te versoepelen

De Europese Commissie laat weten dat nieuwe genoomtechnieken zoals CRISPR/Cas9  tot meer gerichte, precieze en snellere veranderingen kunnen leiden dan de klassieke, oude technieken. Hierdoor kunnen er plantenvariëteiten sneller en gerichter gecreëerd worden en bereiken ze een resultaat dat ook spontaan in de natuur zou kunnen ontstaan of dat bereikt kan worden met klassieke veredelingstechnieken zoals zaadselectie en kruisen. Zo sleutelen de CRISPR/Cas9 wetenschappers bijvoorbeeld enkel aan het DNA van het organisme zelf. Bij klassieke ggo’s wordt vaak DNA van een andere plant of een dier ingeplant.

Nieuwe hulpmiddelen in de toolbox

Volgens de Europese Commissie zijn NGT’s innovatieve hulpmiddelen en zullen de wetsvoorstellen het mogelijk maken om gewassen te ontwikkelen die klimaatbestendig en plaagresistent zijn, minder meststoffen en chemische bestrijdingsmiddelen nodig hebben en een hogere opbrengst kunnen garanderen. “Boeren en telers moeten toegang hebben tot geavanceerde innovatie”, meent de Europese Commissie. “Nieuwe technologieën kunnen niet alleen de veerkracht van de landbouw vergroten waardoor de EU minder afhankelijk wordt van de invoer van landbouwproducten, het kan ook de veerkracht van bosgrond vergroten. NGT’s kunnen het verlies van biodiversiteit en aantasting van het milieu tegengaan.”

Ook Europarlementslid Tom Vandenkendelaere (cd&v) is ervan overtuigd dat dit een belangrijke rol kan spelen in een landbouwsysteem waar er steeds minder pesticiden gebruikt worden. “We moeten het echter zien als een bijkomend instrument in de toolbox waar landbouwers uit kunnen putten, het is geen wondermiddel”, zegt hij. “Bovendien moeten we erover waken dat het niet alleen een verhaal wordt in het voordeel van grote multinationals. Er moet een voldoende duidelijk en flexibel kader zijn, zeker ook op vlak van patenten, waardoor ook kleinere spelers ermee aan de slag kunnen. Dit moet ervoor zorgen dat er een grote diversiteit aan zaden blijft bestaan en dat boeren ook voldoende keuze blijven hebben.”

Wat staat in het voorstel?

In het wetsvoorstel deelt de Europese Commissie de planten die verkregen zijn via NGT’s op in twee categorieën: NGT-planten die vergelijkbaar zijn met natuurlijk voorkomende of conventionele planten en NGT-planten met complexere modificaties. De planten uit de tweede categorie zullen het uitgebreidere proces van de ggo-richtlijn doorlopen. Voor de eerste categorie geldt dit niet. Zo zou volgens het voorstel de eindproducten met een nieuw toegelaten ggo niet gelabeld moeten worden. “De ontstane planten zijn genetisch niet te onderscheiden van niet-ggo-gewassen”, stelt de Commissie. Wel zullen alle zaden een ggo-label krijgen, zo weten de landbouwers met welk soort zaden ze aan de slag gaan. “Dit zorgt voor een transparantie van alle NGT-planten op de EU-markt. Ook garanderen de wetsvoorstellen een robuust toezicht op de economische, ecologische en sociale gevolgen NGT-producten”, verzekert de Europese Commissie.

“Dit voorstel zal de huidige regels, waarvan sommige meer dan 50 jaar oud zijn, actualiseren en vereenvoudigen”, aldus de Europese Commissie. “Het voorstel zal de bureaucratie verminderen en de efficiëntie en doeltreffendheid van de registratie- en certificeringssystemen verhogen. De Europese zaadsector is de grootste exporteur op de wereldwijde zaadmarkt. Het is belangrijk dat de wetgeving gelijke tred houdt met de wetenschappelijke ontwikkelingen.”

Ook IFOAM Organics Europe, de internationale koepelorganisatie van de biologische landbouw- en voedingssector, keurt het wetsvoorstel af. "Dit voorstel is gewoon een accelerator voor het lucratief bedrijfsmodel van de biotechnologische en chemische industrie”, aldus voorzitter Jan Plagge. “Het lijkt erop dat de Europese Commissie helaas misleidende beloften van de industrie en hun zakelijke belangen heeft gevolgd voordat ze de gevaarlijke mazen in het raamwerk van patentrechten heeft gedicht.” De beweging roept de Raad en het Parlement nu onder meer op om op zijn minst de traceerbaarheid van genetisch gemodificeerde organismen in de hele productieketen te handhaven. "NGT's zullen bijdragen aan het monopoliseren van patenten op genetisch materiaal in de handen van slechts een paar bedrijven”, aldus Dora Drexler van IFOAM Organics Europe. “Traceerbaarheid is essentieel om veredelaars en boeren te beschermen tegen patenten op zaden.”

Zowel de Raad als het Parlement van de EU zullen zich de komende maanden moeten uitspreken over de uiteindelijke wet.