Voedsel Anders: “Nieuwe ggo’s geen wondermiddel tegen toenemende droogte”
Voedsel Anders en zijn 25 lidorganisaties verzetten zich tegen de versoepeling van de ggo-wetgeving die momenteel wordt voorbereid door de Europese Commissie. Daarnaast hekelen ze de eenzijdig positieve berichtgeving over de zaligmakende eigenschappen van nieuwe ggo-planten. “Complexe oplossingen zoals droogteresistentie zijn onmogelijk te bereiken in één vingerknip”, zegt Ingrid Pauwels, coördinator van Voedsel Anders.
Voedsel Anders, een coalitie van Vlaamse milieu- en landbouworganisaties, wijst op de noodzaak om het huidige landbouwsysteem te onderzoeken en grondig aan te passen. Uit onderzoek blijkt steeds duidelijker dat een gezonde, veerkrachtige bodem met meer organische stof dé vertrekbasis vormt voor voedselproductie als antwoord op de uitdagingen rond klimaat en biodiversiteitsverlies. Agro-ecologische methodes zoals boslandbouw en andere landbouwvormen zonder kunstmeststoffen of bestrijdingsmiddelen, leiden tot robuustere landbouwpraktijken die kunnen mee-evolueren met klimaatverandering.
Klassieke veredeling vs. ggo
De ontwikkeling van nieuwe genetisch gemodificeerde organismen (ggo's) die bestand zijn tegen stressfactoren wordt gemotiveerd als onderdeel van de strijd tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Maar eigenschappen, zoals droogteresistentie bij planten, zijn vaak het resultaat van een complexe interactie tussen vele genen, cellulaire mechanismen en de omgeving. Klassieke veredelingstechnieken zonder ggo’s bleken tot dusver doeltreffender bij de productie van planten met dergelijke complexe eigenschappen.
Voedsel Anders en de ecologische beweging Velt roepen op om kritisch te kijken naar de thematiek. “Simplistische oplossingen komen nu van verschillende kanten”, klinkt het. “Ook grote bufferbekkens zoals men die in Portugal en Spanje inzet (zie De Standaard van 14 mei 2022) worden als de oplossing naar voor geschoven, onder andere om maïsvelden te kunnen besproeien.”
Volgens Stijn Overloop, directeur van Velt, missen we de brongerichte aanpak en de opschaling van onderzoek naar het verhogen van de bodemrobuustheid. “In de VS leidt investeren in bodemveerkracht, bijvoorbeeld door niet te ploegen en groenbemesters te gebruiken, tot grote successen. Die praktijk moet ook hier versneld ingang vinden.”
Voorzorgsprincipe
Oplossingen voor bijvoorbeeld aanhoudende droogte via nieuwe ggo’s doorstaan volgens Voedsel Anders en Velt de duurzaamheidstoets niet. Die oplossingen vergroten de afhankelijkheid van de landbouwer en gaan voorbij aan het complexe samenspel tussen voedselproductie en de natuurlijke omgeving. De nieuwe technieken om genen te wijzigen worden sinds 2000 toegepast. Er worden op willekeurige plekken genen of deeltjes weggeknipt uit het DNA van een organisme, waardoor dat DNA beschadigd kan raken en planten naast de gewenste ook ongewenste eigenschappen kunnen ontwikkelen.
Momenteel bereidt de Europese Commissie een regelgeving voor die nieuwe ggo’s soepeler wil behandelen. Stijn Overloop: “Aangezien daarbij minder streng te werk wordt gegaan dan bij eerdere ggo’s, lijkt het bij voorbaat alsof deze ggo’s veiliger zijn, wat volgens ons enkel door langdurig onderzoek kan worden aangetoond. Zolang pleiten we voor het voorzichtigheidsprincipe. Bovendien zou de soepelere regelgeving de huidige wettelijke transparantie rond ggo’s deels loslaten.”
Voedsel Anders pleit ervoor om geen versoepelingen aan te brengen in de beoordeling en toelating voor gebruik van oude en nieuwe ggo’s in de landbouw. “Elk nieuw ggo moet grondig onderzocht worden op de effecten op gezondheid en milieu, zowel op korte als lange termijn. Bij elk gebruik in voedingsmiddelen moet duidelijk op het etiket staan of ze ggo's bevatten, zoals dat momenteel het geval is. Een versoepeling in de wetgeving gaat voorbij aan het recht op transparantie voor de consument. Weten of de producten die hij koopt al dan niet ggo’s bevatten, maakt daar deel van uit.” Daarom starten Voedsel Anders en Velt een petitie tegen deregulering voor nieuwe genetisch gewijzigde planten of organismen.
Bron: Eigen verslaggeving
