Europese Commissie pleit voor open dialoog over nieuwe genoomtechnieken

Het Europese Hof van Justitie oordeelde in 2018 dat organismen die via nieuwe genoomtechnieken ontstaan – zoals bijvoorbeeld CRISP/CAS9 - ook onder de huidige, strenge ggo-wetgeving vallen. De Europese Raad daarentegen vindt dat de nieuwere ggo’s niet onder de strenge richtlijn vallen. Ook de biotechwereld is vragende partij om de bestaande wetgeving te versoepelen. Op vraag van de Europese Raad heeft de Europese Commissie een studie laten uitvoeren over die nieuwe genoomtechnieken. De resultaten daarvan zijn sinds gisteren bekend.

Bijdrage aan duurzamer voedselsysteem

Nieuwe genoomtechnieken – die het het genoom van een organisme kunnen wijzigen én ontwikkeld zijn na 2001 (toen de EU-wetgeving over ggo’s werd vastgesteld) - hebben zich de afgelopen twee decennia in verschillende delen van de wereld in een sneltempo ontwikkeld. Sommige toepassingen zijn al op de markt van sommige handelspartners van de EU.

De nieuwe genoomtechnieken kunnen volgens de studie ook bijdragen aan de EU-doelstellingen op vlak van innovatie en duurzaamheid van voedselsystemen, maar ook aan een meer concurrerende economie. “Zo kunnen ze veel voordelen opleveren voor onze samenleving”, klinkt het.

Al werden er ook bezorgdheden geuit. “De bezorgdheid betrof onder meer de mogelijke veiligheids- en milieu- effecten, bijvoorbeeld op de biodiversiteit, de coëxistentie met biologische en ggo-vrije landbouw, maar ook de etikettering van de producten”, klinkt het. “De technieken zijn heel divers en kunnen verschillende resultaten opleveren. Verschillende plantaardige producten zijn wel even veilig voor de gezondheid van  mens en dier als conventioneel gekweekte planten.”

Huidige wetgeving is niet geschikt

In de studie wordt ook geconcludeerd dat er ‘sterke aanwijzingen zijn dat de huidige GGO-wetgeving van 2001 niet geschikt is voor sommige nieuwe genoomtechnieken en de producten ervan’. “Die wetgeving moet aangepast worden aan de wetenschappelijke en technologische vooruitgang”, klinkt het. De Europese Commissie zal nu een brede en open raadplegingsprocedure starten om de opzet van een nieuw rechtskader voor deze biotechnologieën te bespreken.

“Daarbij zullen we streven naar een evenredig regelgevend toezicht, dat een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van mens en dier en van het milieu in stand houdt en het mogelijk maakt de vruchten te plukken van innovatie, met name om de doelstellingen van de Europese Green Deal en de Farm to Fork-strategie te verwezenlijken”, klinkt het bij de Europese Commissie.

De Commissie zal naar eigen zeggen een brede communicatie-inspanning leveren om de resultaten van de studie te delen en de resultaten en volgende stappen met de EU-instellingen en de belanghebbenden te bespreken tijdens speciale vergaderingen.

Biolandbouw vreest voor minder strenge regels

Milieuorganisatie Greenpeace vreest dat er op termijn minder strenge regels zullen komen. "De Commissie en de nationale regeringen moeten het voorzorgsprincipe en de beslissing van het Hof van Justitie respecteren", luidt het in een persbericht. "Ggo's met een andere naam blijven ggo's, en moeten ook zo behandeld worden."

Ook de biologische voedings- en landbouwbeweging bekritiseert het plan van de Commissie om te werken aan een nieuw rechtskader voor gewassen die zijn afgeleid van nieuwe genoomtechnieken. "Minder strenge regels over het gebruik van gentechnologie in de landbouw- en voedingssector is zorgwekkend nieuws en zou biologische voedselsystemen in gevaar kunnen brengen”, reageert Jan Plagge, voorzitter van IFOAM Organics Europe.

“De biologische producenten dringen er bij de Commissie en de lidstaten op aan het bestaande regelgevingskader te handhaven en serieus na te denken over de gevolgen van het voorgestelde regelgevingsscenario voor biologische voeding en landbouw, de keuze van de consument en de toegang tot agrobiodiversiteit”, klinkt het bij IFOAM Organics Europe.

Volgens de organisatie moet de Europese Commissie zich richten op het opschalen van concrete en welomschreven agro-ecologische praktijken met bewezen voordelen voor de biodiversiteit en de bodemkwaliteit, in plaats van afhankelijk te zijn – en te hopen op – een wonderoplossing zoals genetisch gemodificeerde gewassen. “In de biologische landbouw gebruiken we al een hele waaier van praktijken om onze voedsel- en landbouwsystemen weerbaarder te maken tegen plagen en uiteenlopende milieuomstandigheden, zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruiken.”