Wetenschappers willen bitterstoffen uit witloof inzetten als natuurlijk insecticide
nieuwsVlaamse en Nederlandse wetenschappers van ILVO, UGent en Wageningen Research onderzoeken of de natuurlijke bitterstoffen uit witloof en cichorei bruikbaar zijn als duurzaam alternatief voor de klassieke insecticiden. De nood is hoog, benadrukt ILVO, want het aantal toegelaten synthetische gewasbeschermingsmiddelen in Europa daalt snel. Ondertussen blijft de plaagdruk gelijk of neemt die zelfs toe.
De kenmerkende, bittere smaak van witloof is wat veel volwassenen net lekker vinden aan deze groente, maar die bitterheid heeft ook een functie. “We weten dat de witloof- en cichoreiplanten hun bitterstoffen gebruiken als afweer tegen insecten en ziekten”, zegt Willem Desmedt van ILVO. “We weten ook dat die bitterstoffen efficiënt en budgetvriendelijk uit de wortels te halen zijn.”
Sesqui... wat?
Sesquiterpeenlactonen, zo heten de bittere stoffen die cichorei en witloof van nature aanmaken, zijn dus de sleutel tot wat witloof zo wansmakelijk maakt voor insecten. Uit eerder doctoraatsonderzoek aan ILVO, UGent en VIB bleek al dat planten waarvan de bitterstoffen verminderd zijn, sneller het doelwit worden van schadelijke insecten zoals trips.
“Nu start met het vierjarige project ‘Sesquichic’ de zoektocht naar een toepassing als beschermingsproduct voor andere gewassen”, zegt Desmedt. Het project is vernoemd naar de bittere sesquiterpeenlactonen. Concreet gaan de onderzoekers deze bitterstoffen uit planten isoleren en in verschillende doses, vormen en omgevingen testen op hun werking tegen insecten.
Concreet wil men uitzoeken welke stoffen precies werkzaam zijn in de insectenafweer, hoe dat komt, en hoe we deze stof op grotere schaal kunnen produceren om een nieuwe generatie biologische insecticiden te ontwikkelen.
Van restproduct naar waardevolle gewasbescherming
Het mooie is dat de productie zou kunnen gebeuren met stoffen die nu als reststroom worden gezien. Zowel bij de productie van witloof als cichorei blijven er restproducten achter met waardevolle componenten. Vandaag worden die reststromen verwerkt in veevoeder of belanden ze op de composthoop, maar ‘Sesquichic’ wil uitzoeken hoe de meest actieve bitterstoffen uit deze biomassa kunnen worden geëxtraheerd en gezuiverd.
“Circulariteit is een belangrijk aspect in het project”, zegt projectcoördinator Katrijn Van Laere (ILVO). “Dat zou niet alleen bijdragen aan een duurzamere landbouw, maar ook aan een efficiënter gebruik van onze landbouwgrondstoffen.”
Samenwerken voor snelle uitrol
In het consortium bundelen drie kennisinstellingen hun complementaire expertise. ILVO heeft een jarenlange traditie in de ontwikkeling van nieuwe cichoreirassen en combineert dit met een grote praktische landbouw- en plagenkennis. ILVO en Wageningen Research hebben bovendien de afgelopen jaren kennis opgebouwd over de vorming van bitterstoffen in planten en ontrafelen samen de genetische routes die de aanmaak van bitterstoffen aansturen. UGent heeft dan weer veel ervaring in de metabolietsamenstelling van planten en van de chemische en moleculaire analyse van natuurlijke stoffen en de productie ervan.
Een stakeholderadviesraad met bedrijven uit de gewasbescherming, biotechnologie, telers en cichoreiverwerkers zorgt ervoor dat de resultaten uit het project ook snel hun weg kunnen vinden naar de praktijk.
Bron: Eigen berichtgeving
