Komt er een Mercosurdeal tegen Nieuwjaar? Strijdende kampen leggen kaarten op tafel

Landbouwers over heel Europa verzetten zich tegen het Mercosur-handelsakkoord, met als centraal argument dat het akkoord het gelijk speelveld ondermijnt. De handelsdeal voorziet dat Zuid-Amerikaanse landbouwproducten die volgens andere normen worden geproduceerd dan in de strenge EU, toch bij ons op de markt verschijnen. Dit baart Europese landbouwers zorgen, onder meer voor het marktverstorende effect.

Zowel Belgische als Europese landbouworganisaties hebben herhaaldelijk het risico van deze oneerlijke concurrentie aangekaart. Veel Europese landen leggen deze waarschuwing naast zich neer, maar een blok van EU-landen, aangevoerd door Frankrijk, biedt weerwerk tegen het akkoord.

“Verraad”

Dat blok kwam even aan het wankelen. Frankrijk was steeds de meest prominente dwarsligger bij handelsdeal tussen de EU en het Mercosur-handelsblok, maar na de ontmoeting met Lula zei Macron dat hij onder bepaalde voorwaarden de deal zou willen ondersteunen. Luc Smessaert, vicepresident van de Franse boerenorganisatie FNSEA, beschuldigde Macron van “verraad”. Op 12 november, vijf dagen na de beruchte uitspraak, kwamen zo’n 300 landbouwers zelfs op straat uit protest tegen de president.

In navolging van de hevige reactie uit landbouwmiddens, ging Macron vorige week in gesprek met een landbouwdelegatie in Toulouse. Volgens Frans landbouwminister Annie Gevenard heeft Macron op die meeting letterlijk gezegd dat de Mercosurdeal, zoals die nu voorligt, een duidelijke ‘nee’ zal krijgen van Frankrijk. Zolang er dus geen sprake is van spiegelclausules die een gelijk speelveld waarborgen, belooft Frankrijk zich te verzetten tegen het Mercosurakkoord.

“Wij, landbouwers en consumenten, kunnen niet aanvaarden dat we voeding importeren die niet voldoet aan de maatstaven die we onze eigen producenten opleggen”, zei Gevenard in een statement aan de pers.

Wat doen wij?

Waar Frankrijk zijn rol als dwarsligger lijkt te hervatten, houdt ons land zich afzijdig. De Waalse regering blijft zich uitdrukkelijk verzetten tegen het vrijhandelsakkoord, in Vlaanderen is dat verzetminder prominent. België zal zich wellicht onthouden bij de stemming onder de lidstaten.

De Nederlandse regering pleit dan weer om de handelsdeal goed te keuren. Hoewel een ruime meerderheid van de Tweede Kamer in oktober nog steun aan het handelsverdrag verwierp, willen VVD-minister David van Weel en zijn staatssecretaris Aukje de Vries van Buitenlandse Zaken de deal toch goedkeuren. In een brief aan de Tweede Kamer wijzen ze erop dat de “economische kansen” en de “geopolitieke context” zwaarder wegen dan de nadelen van het akkoord. Nederland zegt te wachten op de officiële vertaling van de handelstekst alvorens het een definitief standpunt inneemt.