Europa wil snellere goedkeuring biologische bestrijdingsmiddelen

Deze week hebben de Commissie milieubeheer, klimaatverandering en voedselveiligheid en de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling met 97 stemmen voor, 8 tegen en 2 onthoudingen een initiatiefverslag aangenomen over manieren om de registratie en het gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen te versnellen. In mensentaal: Europa neemt zich officieel voor om de procedures te vereenvoudigen en zal dit in de toekomst vertalen in concrete regelgeving.

"Landbouwers hebben een breed en evenwichtig instrumentarium nodig om hun gewassen doeltreffend te beschermen”, stak de rapporteur voor de Commissie milieubeheer, klimaatverandering en voedselveiligheid, Alexander Bernhuber (EVP, Oostenrijk) van wal. “Het potentieel van biologische bestrijding moet ten volle worden benut, maar daarvoor zijn snellere goedkeuringen en vergunningen nodig. Adequate financiering voor EFSA (Europees Voedselagentschap, red.) en de nationale autoriteiten is essentieel. De Commissie moet een doelgericht kader voorstellen dat innovatie mogelijk maakt en tegelijkertijd veiligheid en duurzaamheid waarborgt."

Naast een snellere goedkeurings- en autorisatieprocedure wil het Europees Parlement ook een duidelijke wettelijke definitie van biologische bestrijdingsmiddelen opmaken. Europa roept de lidstaten ook op om de lokale procedures voor biologische gewasbescherming te vereenvoudigen.

Alternatieven zijn nodig

Bovendien wordt in het verslag nog eens onderstreept dat de landbouwproductiviteit op peil moet blijven. Europa benadrukt dat het niet de bedoeling is dat landbouwers zonder effectieve en betaalbare middelen komen te zitten om hun gewassen te beschermen. Er moet ook worden geïnvesteerd in begeleiding voor het praktisch gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen, in samenwerking met landbouwers.

De rapporteur voor de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling Anna Strolenberg (Groenen, Nederland) is enthousiast dat het voorstel met een overgrote meerderheidsstem werd goedgekeurd. "De brede steun van alle fracties toont aan dat het Parlement klaar is om concrete stappen te zetten in de richting van innovatie en duurzaamheid in ons voedselsysteem. Als we de afhankelijkheid van chemische bestrijdingsmiddelen willen verminderen, hebben boeren behoefte aan toegankelijke, veilige en effectieve alternatieven. Biologische bestrijdingsmiddelen kunnen daarvoor zorgen, als we ze het juiste kader geven om te gedijen."

De goedkeuring en toelating van biologische bestrijdingsmiddelen en -producten valt momenteel onder een Europese Verordening. Opmerkelijk: biologische bestrijdingsmiddelen op basis van ongewervelde dieren vallen niet onder de EU-wetgeving en zijn onderworpen aan uiteenlopende nationale regels.

Boerenbond: "Mix van middelen nodig"

In een reactie laat Boerenbond zich enthousiast uit over het Europees initiatief. “We pleiten we al langer voor een vereenvoudiging van de erkenningsprocedure voor gewasbeschermingsmiddelen”, meldt de organisatie. “We merken al jaren dat we voor de productie van onze plantaardige voeding niet meer met dezelfde wapens kunnen strijden als andere werelddelen. Deze stap is dan ook een stap in de goede richting. Naast het gebruik van biologicals denken wij ook dat nieuwe genomische techieken (NGT) kunnen bijdragen aan een betere plantengezondheid.”

“Cruciaal is dat we allemaal inzien dat de nieuwe alleenzaligmakende middeltjes nog niet uitgevonden zijn en dat nieuwe (biologische) en traditionele chemische gewasbeschermingsmiddelen in de toekomst met elkaar moeten worden afgewisseld”, meldt Boerenbond nog. “Gewasbeschermingsmiddelen met verschillende werkingsmechanismen zijn cruciaal om resistentie te voorkomen. Als we dit niet doen, passen ziekten en plagen zich zeer snel aan en gaat het effect van gewasbeschermingsmiddelen uitdoven. Dat is absoluut niet wenselijk in functie van gezonde planten met goede productieve opbrengsten. Niet-chemische gewasbeschermingsmiddelen, biostimulanten en mechanische onkruidbestrijding zijn mooie aanvullingen op klassieke gewasbeschermingsmiddelen.”

BioForum: "Chemische gewasbescherming niet simpelweg vervangen door biovarianten"

BioForum, de belangenorganisatie voor de biologische landbouw, ziet ook de nood aan een betere goedkeuringsprocedure voor biologische bestrijdingsmiddelen. "Tegelijk willen we duidelijk maken dat een duidelijke definitie van biocontrole een absolute voorwaarde is en dat niet elk biologisch bestrijdingsmiddel automatisch toegelaten is in de biologische landbouw. Dat moet ook zo blijven", zegt woordvoerder Tom Wouters.

"We willen dat de landbouw in het algemeen evolueert naar een meer holistische aanpak in het omgaan met plagen en ziekten, met aandacht voor een veerkrachtig landbouwsysteem dat van nature beter bestand is tegen plagen en extreme weersomstandigheden. Alleen binnen zo’n robuust systeem kan biologische bestrijding echt doeltreffend zijn. Het lijkt ons dus ook niet slim om chemische gewasbescherming simpelweg te vervangen door biologische varianten”, stelt hij.

Wouters wijst er nog op dat biologische landbouw eerder streeft naar preventie van plagen en ziekten, dan het aanbrengen van externe inputs. Biologisch of niet. "Alleen als het echt niet anders kan, worden ze ingezet en dan nog steeds als onderdeel van een bredere systeemaanpak", zegt hij.

De plenaire vergadering zal tijdens haar zitting van 24 tot 27 november over de ontwerpresolutie stemmen.