EU-milieuministers willen uitstoot broeikasgassen tegen 2040 met 90 procent terugdringen
nieuwsNa een dag en een nacht onderhandelen hebben de Europese milieuministers woensdagochtend in Brussel een akkoord bereikt om de uitstoot van broeikasgassen in de Europese Unie tegen 2040 met 90 procent (ten opzichte van 1990) terug te dringen. België heeft zich onthouden bij deze beslissing. Werknemersorganisatie Voka is niet te spreken over het voorstel, dat “de-industrialisering” in de hand zou werken.
"We kunnen nu naar COP30 met een sterke beslissing en we zullen er opnieuw wereldwijd leiderschap tonen", zo verwees de Deense minister Lars Aagard op de afsluitende vergadering naar de nakende VN-klimaatconferentie in Brazilië. "Tegelijkertijd hebben we de garantie dat de doelstelling geen nadeel voor Europa zal zijn, maar cruciaal voor concurrentiekracht en industriële kracht".
Grotere marge om uitstoot af te kopen
Het akkoord bevat wel heel wat toegevingen in vergelijking met het voorstel dat de Europese Commissie in juli op tafel legde. Zo mogen de lidstaten vanaf 2036 niet drie, maar vijf procent van de inspanning leveren via de financiering van projecten die de uitstoot verminderen in derde landen. In de periode van 2031 tot 2035 start er ook al een pilootfase voor het gebruik van deze internationale klimaatkredieten.
Terwijl de Europese milieuministers hun compromis over de klimaatdoelstelling voor 2040 presenteerden, werd enkele honderden meters verderop in het Europees Parlement ook voor het eerst gestemd over het voorstel. Daar wou een meerderheid het aandeel van internationale koolstofkredieten wél beperken tot drie procent, wat dus niet is gebeurd.
Goed dat er eindelijk een klimaatdoel is, maar ministers openen het achterpoortje nog verder voor landen die te weinig ambitieus zijn
"Goed dat er eindelijk een klimaatdoel is, maar ministers openen het achterpoortje nog verder voor landen die te weinig ambitieus zijn", reageerde Sara Matthieu (Groen). Voor Bruno Tobback (Vooruit) kan 5 procent "nuttig" zijn, maar "het mag geen uitvlucht worden". "Wie liever investeert in schone productie buiten Europa, moet doen wat hij niet laten kan. Maar wij bouwen liever de jobs, de technologie en de industrie van de toekomst hier in Europa en voor onze burgers."
Net als Matthieu en Tobback steunde ook Yvan Verougstraete (Les Engagés) het standpunt van de Commissie. Bij de EVP, die in verspreide slagorde stemde, onthield Wouter Beke (cd&v) zich. "De tekst die op tafel lag, bood te weinig garanties voor de koopkracht van gezinnen, de concurrentiekracht van onze bedrijven en de toekomst van onze landbouwers", zegt hij. Kris Van Dijck (N-VA) en Barbara Bonte (Vlaams Belang) stemden tegen.
Uitstootrechtenhandel uitgesteld
Opvallend ook is dat de lancering van de handel in uitstootrechten in de transportsector en de gebouwen (ETS2) met een jaar wordt uitgesteld tot 2028. Dat maakte strikt genomen geen deel uit van de onderhandelingen, maar een groep lidstaten onder aanvoering van Polen had zich de voorbije maanden steeds ongeruster getoond over de impact op de koopkracht. De Commissie had eerder al flankerende maatregelen beloofd tegen het einde van dit jaar.
Uiteindelijk kon het compromis rekenen op de vereiste meerderheid van 15 van de 27 lidstaten die minstens 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen. Volgens Aagard ging het zelfs om 21 lidstaten die bijna 82 procent van de bevolking vertegenwoordigen. Polen, Tsjechië, Hongarije en Slovakije konden ook na de versoepelingen niet instemmen. Bulgarije heeft zich onthouden, net als ons land. Dat gebeurde volgens persagentschap Belga voornamelijk op aansturen van Vlaanderen.
Aagaard noemt het akkoord "een sterk compromis, het beste wat we konden bereiken". Volgens de Deense minister is dit akkoord ondanks de toegevingen in lijn met het Europese engagement in het kader van het klimaatakkoord van Parijs uit 2015, dat ervoor moet zorgen dat de opwarming van de aarde onder twee graden Celsius blijft en liefst onder 1,5 graden.
Hoekstra: "We doen beter dan VS en China"
De EU is steeds een voortrekker in internationale klimaatonderhandelingen geweest, maar tegen de achtergrond van de geopolitieke instabiliteit en de bezorgdheid over de concurrentiekracht van de Europese industrie is het politieke kompas ook op het oude continent aan het schuiven. Zo komt er tegen het jaareinde ook nog een herziening van de uitfasering van benzine- en dieselauto's tegen 2035.
Bevoegd Eurocommissaris Wopke Hoekstra hamerde er echter op dat de EU nog steeds een duidelijke koers vaart en veel meer inspanningen levert dan grotere vervuilers als China of de Verenigde Staten. "Misschien met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk is onze doelstelling nog steeds ongeëvenaard”, stelt hij.
Voka: “De de-industrialisering is ingezet"
Intussen stromen ook de eerste reacties binnen op de nieuwe klimaatdoelstelling. Werkgeversorganisatie Voka vindt dat dit akkoord aanstuurt op een “de-industrialisering”, in plaats van een transitie. Voka zei eerder al dat "doelenfetisjisme niet noodzakelijk leidt tot versnelde emissiereductie".
In plaats van onrealistische en niet-onderbouwde doelstellingen in 2040 te formuleren, moet Europa net alle zeilen bijzetten om de competitiviteit van ondernemingen te versterken
"In plaats van onrealistische en niet-onderbouwde doelstellingen in 2040 te formuleren, moet Europa net alle zeilen bijzetten om de competitiviteit van ondernemingen te versterken. Woorden moeten dringend omgezet worden in daden, want de de-industrialisering is ingezet. Dit betekent niet alleen een enorm welvaartsverlies, maar maakt ons geopolitiek ook zeer afhankelijk en kwetsbaar", zegt Frank Beckx, gedelegeerd bestuurder van Voka.
Bron: Belga
