Meerdere extreme klimaatgebeurtenissen tegelijk worden nieuwe norm
nieuwsEen ongeluk komt nooit alleen en dat geldt ook voor een klimaatramp. In een nieuwe studie, gepubliceerd in het tijdschrift Earth’s Future, tonen wetenschappers dat hittegolven, droogtes en bosbranden niet alleen vaker zullen voorkomen, maar ook steeds vaker gelijktijdig zullen toeslaan. Dat is zelfs zo bij de meest optimistische scenario's. Derrick Muheki, doctoraal onderzoeker aan de VUB en coauteur van de studie, noemt de resultaten zorgwekkend.
De studie gebeurde onder leiding van de Universiteit van Uppsala, in samenwerking met de Brusselse universiteit VUB en universiteiten uit Zweden, Frankrijk en Duitsland. De wetenschappers hebben de impact van klimaatverandering in verschillende regio’s van de wereld in kaart gebracht en zien dat natuurrampen in de nabije toekomst steeds minder alleenstaande drama’s zullen zijn. In plaats daarvan zullen verschillende klimaatgerelateerde gebeurtenissen gelijktijdig of kort na elkaar plaatsvinden.
De studie toont aan dat combinaties van hittegolven en bosbranden sterk zullen toenemen in bijna alle regio’s van de wereld, behalve waar geen vegetatie is, zoals in de Sahara. Hittegolven en droogtes zullen een terugkerend verschijnsel worden in gebieden zoals het Middellandse Zeegebied en Latijns-Amerika. Gebieden die nu doorgaans alleenstaande gebeurtenissen ervaren, zoals de Noordse landen, zullen ook vaker getroffen worden door combinaties van hittegolven en bosbranden.
Nieuw paradigma
“Het is al langer bekend dat er in veel regio’s meer hittegolven, bosbranden en ernstige droogtes zullen zijn, dat op zich is geen verrassing”, zegt professor Gabriele Messori van de Universiteit van Uppsala en hoofdauteur van de studie. “Wat ons verraste, is dat de toename zo groot is dat we een duidelijke paradigmawisseling zien, waarbij meerdere gelijktijdige extreme gebeurtenissen de nieuwe norm worden.”
Door bijvoorbeeld het effect van klimaatverandering op het risico van bosbranden of overstromingen te berekenen, ontstaat een duidelijker beeld van hoe verschillende regio’s ter wereld daadwerkelijk getroffen kunnen worden. “Na een proefanalyse in Oost-Afrika hebben we deze methode nu wereldwijd toegepast en onderzocht wat er tussen 2050 en 2099 zal gebeuren. We kijken specifiek naar zes soorten gebeurtenissen: overstromingen, droogtes, hittegolven, bosbranden, tropische cycloonwinden en mislukte oogsten. Wat we zien is een zeer zorgwekkend resultaat van gelijktijdige extreme gebeurtenissen wereldwijd,” zegt Derrick Muheki, doctoraal onderzoeker aan de VUB en coauteur van de studie.
“De zomer van 2018 in Noord-Europa werd gekenmerkt door uitzonderlijk hoge temperaturen en wijdverspreide bosbranden – wat destijds als een uitzonderlijke gebeurtenis werd beschouwd. Over een paar decennia is dat misschien niet meer zo uitzonderlijk,” zegt Messori.
Nu is de vraag wat we nog kunnen doen om dit te voorkomen. De analyse van de onderzoekers bestrijkt verschillende mogelijke emissiescenario’s. De belangrijkste focus ligt op een scenario met middelmatig-hoge uitstoot. Dat is immers het meest realistische vooruitzicht, gezien de huidige uitstoottrends.
Onderzoekers kijken naar COP30
Maar zelfs in de scenario’s die relatief optimistisch zijn over onze inspanningen om emissies te reduceren, zien de onderzoekers nog steeds dat het gelijktijdig optreden van klimaatextremen fors zal toenemen.
Het ziet er dus niet naar uit dat we de voorspelde klimaatrampen zullen voorkomen. “Het toont aan dat we ons vandaag al moeten voorbereiden op de nieuwe klimaatrealiteit die we in de toekomst zullen ondervinden”, zegt Wim Thiery, professor klimaatwetenschap aan de VUB en coauteur van de studie. “Met het oog op de komende COP30 onderstreept dit des te meer hoe belangrijk het is om nu sterke, snelle en diepgaande verminderingen van de wereldwijde koolstofuitstoot door te voeren, om zo de klimaatlast voor jonge en toekomstige generaties te verlichten.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Nilmar Lage
