Boerenbond dient meerdere verzoekschriften tot vernietiging van het stikstofdecreet in door "uitzonderlijk belang"
nieuwsBoerenbond start zijn procedure bij het Grondwettelijk Hof tegen het stikstofdecreet en dient drie verzoekschriften tot vernietiging in. “Deze juridische weg is nog het enige instrument om rechtszekerheid en toekomstperspectief voor de landbouwsector af te dwingen", aldus de landbouworganisatie die ook de wetenschappelijke onderbouwing van het stikstofdecreet in twijfel trekt.
Van de drie verzoekschriften focust Boerenbond zich in twee gelijkaardige ruime verzoekschriften op de vernietiging van een aantal cruciale artikels uit het stikstofdecreet die volgens de organisatie een schending zijn van het grondwettelijke gelijkheidsbeginsel. "We verzetten ons onder meer tegen de afzonderlijke regeling voor het 'maatwerkgebied' het Turnhouts Vennengebied, en de discriminatie tussen landbouw en de industrie- en mobiliteitssector", duidt Boerenbond. Het gebruik van verschillende drempelwaarden en de impactscores waarbij landbouwbedrijven veel sneller een passende beoordeling dienen op te maken dan industrie en mobiliteit, is daarbij het meest gekende voorbeeld als er over discriminatie gesproken wordt binnen het stikstofdossier. Ook de Raad van State had, reeds voor het decreet werd gestemd in het parlement, al vraagtekens bij deze verschillende drempelwaarden geplaatst.
Transparantie in wetenschappelijke onderbouwing
Boerenbond heeft ook sterke bedenkingen bij de wetenschappelijke basis van het stikstofdecreet. De uitstootgegevens waarop de modellen en het hele reductiebeleid is gebaseerd zijn immers niet gekend. Ze blijken hoe langer hoe meer staatsgeheim te zijn waardoor de landbouworganisatie nog meer argwanend is geworden. "De overheid doet er alles aan om deze data niet vrij te geven", legt Boerenbond uit. "Van zodra het decreet gestemd werd, hebben we aan de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het departement Omgeving en het onderzoeksinstituut VITO gevraagd om de data openbaar te maken. Op basis van de wetgeving rond de openbaarheid van bestuur rond milieukwesties moet dit in feite gebeuren. Dit hebben de bevoegde instanties geweigerd en ze schermen met het argument dat als ze de cijfers vrij zouden geven, ze weten dat wij de cijfers zullen gebruiken om gelijk te halen in de procedure die we vorig jaar opgestart hebben bij de Raad van State tegen de vaststelling van de PAS. En daarbij hun eigen beleid zo zouden tegenwerken."
Na deze weigering heeft Boerenbond beroep ingediend bij de Beroepsinstantie Openbaarheid van Bestuur. “Daar hebben we gelijk gekregen, waardoor de cijfers nu eigenlijk moeten vrijgegeven worden. Ware het niet dat de overheidsinstanties nu naar de Raad van State zijn gegaan om dit gelijk aan te vechten. Een zoveelste aanwijzing voor ons dat ze de gegevens verborgen willen houden", aldus Boerenbond.
Stikstofdecreet vanaf vrijdag van kracht
22 februari 2024Verder blijft de invoering van de zogenaamde ‘PAS-referentie 2030’ waarmee de emissiereductiedoelstellingen voor de landbouwsector tegen 2030 moeten worden gerealiseerd, ook nog een doorn in het oog voor Boerenbond. Die vormt volgens de organisatie een regelrechte inbreuk op bestaande vergunningen en straft landbouwers af die in het verleden al emissies hadden afgebouwd. “Andere sectoren hebben trouwens geen PAS-referentie opgelegd gekregen”, voegt Boerenbond er nog aan toe.
Tot slot wijst Boerenbond in zijn verzoekschriften onder meer op het feit dat het stikstofdecreet in heel wat ongrondwettelijke eigendomsbeperkingen voorziet zoals de regeling inzake verplichte nulbemesting in groene bestemmingen en de ongrondwettelijke afroming van de NER’s (nutriëntenemissierechten). Voor dit laatste issue heeft Boerenbond nog een derde advocatenbureau onder de arm genomen en een apart verzoekschrift ingediend.
Geen tijd te verliezen
“Al van bij de totstandkoming van het decreet, heeft Boerenbond aan de alarmbel getrokken over de kaduke wetenschappelijke en juridische onderbouwing van het decreet en werden er andere oplossingsrichtingen aangeboden”, aldus Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens die betreurt dat de juridische weg het laatste instrument is om voor landbouwers rechtszekerheid en toekomstperspectief af te dwingen. Het stikstofdecreet beperkt de landbouwbedrijven in hun ondernemerschap, het biedt geen toekomstperspectief en is zo slecht onderbouwd dat het geen enkele vorm van rechtszekerheid biedt. We willen dat de Vlaamse regering zo snel mogelijk werk maakt van een ander emissiereductiebeleid dat alle ondernemers in Vlaanderen kansen biedt en dat wel rechtszekerheid en ontwikkelingskansen voorziet.”
De regering in lopende zaken heeft in de nasleep van de boerenprotesten dit voorjaar haar ambitie uitgesproken om versneld werk te maken van de omslag van een neerslag naar een emissiereductiemodel. “De procedure bij het Grondwettelijk Hof is de enige garantie om ervoor te zorgen dat er geen tijd verloren gaat”, klinkt het. “Landbouwers kunnen immers niet langer stilstaan en wachten op duidelijkheid rond hun toekomstplannen, het verkrijgen van vergunningen en het uitvoeren van broodnodige investeringen.” Boerenbond vraagt aan de onderhandelaars van de nieuwe Vlaamse regering dat ze onmiddellijk werk maken van de omslag naar een emissiereductiemodel.
“We hebben in het verleden zelf ook oplossingsrichtingen aangereikt en we blijven alvast beschikbaar voor de beleidsmakers om samen te werken aan een echt toekomstgerichte aanpak met een sterke landbouwsector als hoeksteen van de oplossing”, sluit Ceyssens af.
Nog even geduld
Het Grondwettelijk Hof kan op basis van de ingediende verzoekschriften Boerenbond gelijk geven waardoor het stikstofdecreet volledig of gedeeltelijk al vanaf volgend jaar vernietigd wordt. Het kan echter ook gebeuren dat er een prejudiciële procedure bij het Europees Hof van Justitie wordt opgestart. Dit wordt gedaan als er in een rechtszaak onduidelijkheid is over hoe bepaalde Europese regelgeving moet worden geïnterpreteerd en toegepast. Daarbij vragen nationale rechters dan het Europees Hof om advies. Indien dit het geval is, zal de procedure wat langer aanslepen.
