Landbouwgrond mag niet langer in globaal kader van natuurbeheerplan opgenomen worden
nieuwsGronden die een landbouwbestemming hebben, kunnen niet langer worden opgenomen in een globaal kader dat bij een natuurbeheerplan hoort. Sinds kort houdt het Agentschap Natuur en Bos rekening met nieuwe richtlijnen van Vlaams omgevingsminister Jo Brouns (cd&v) waardoor er enkel in een aantal uitzonderlijke gevallen nog landbouwgronden kunnen opgenomen worden in zo’n globaal kader. Boerenbond is bijzonder tevreden met deze beslissing. “Wij ijveren hier al jaren voor”, klinkt het.
Over de globale kaders die bij een natuurbeheerplan horen, is er de laatste tijd al heel wat beroering geweest. Sinds het natuurdecreet eind 2017 werd gewijzigd, moeten alle beheerplannen omgezet worden in een natuurbeheerplan. Voortaan moet een natuurbeheerplan een langetermijnvisie vastleggen voor de komende 24 jaar. Dat gebeurt in het globaal kader: een zogenaamd visiegebied waar in de toekomst eventueel natuurontwikkeling kan plaatsvinden.
“Vaak gaat het om een ruime perimeter die de eigenaar of beheerder van een natuurgebied eenzijdig kan afbakenen binnen het goedkeuringsproces van een natuurbeheerplan”, vertelde Boerenbond daar eerder over. Volgens de landbouworganisatie ging het vaak om percelen in landbouwgebied die in gebruik zijn door professionele land- en tuinbouwers. Onmiddellijke gevolgen voor de landbouwer die het perceel in gebruik heeft, heeft de opname in zo’n globaal kader niet. Wel hebben natuurorganisaties recht op een aankoopsubsidie die tot 90 procent oploopt, wanneer ze deze gronden willen aankopen.
Eind 2022 al 27.000 hectare landbouwgrond in globale kaders
Meermaals was er groot protest uit de landbouwsector wanneer een nieuw natuurbeheerplan werd ingediend, zeker wanneer dat globaal kader heel ruim werd afgebakend. Ook het feit dat er weinig transparantie was over deze natuurbeheerplannen, stuitte de landbouwers tegen de borst. Onder meer tegen de natuurbeheerplannen van het Turnhouts Vennengebied, van de IJzer- en Handzamevallei, van Centraal Haspengouw, van Brongebieden van de Vossel, van de Getevallei, van Breeven, van de Beverbeekvallei, de Kabbeekvallei en het Duivenbos en van de Zuunbeekvallei kwam er een golf van protest. Er werden ook heel wat bezwaarschriften ingediend.
In sommige gevallen konden de globale kaders na overleg tussen landbouw- en natuurorganisaties nog bijgestuurd worden, maar in vele gevallen gebeurde dat niet. Ook met de bezwaren van landbouwers werd zelden of nooit rekening gehouden. Eind 2022 zou er op deze manier al 27.000 hectare agrarisch gebied opgenomen zijn binnen de globale kaders van natuurbeheerplannen. In juni vorig jaar pleitte Boerenbond er daarom voor om in alle natuurbeheerplannen het globaal kader te schrappen, mét terugwerkende kracht.
Nieuwe instructies voor beoordeling globale kaders
De landbouworganisatie lijkt nu gehoor te vinden. Sinds kort hanteert het Agentschap Natuur en Bos (ANB) nieuwe instructies bij de opmaak en de goedkeuring van globale kaders bij natuurbeheerplannen. Buiten de gronden die beheerd worden door de indiener van het beheerplan, kunnen voortaan geen gronden meer worden opgenomen in het globaal kader wanneer ze gelegen zijn in agrarische bestemming. Er gelden wel een aantal uitzonderingen:
Percelen gelegen in SBZ of VEN.
Percelen die vandaag reeds bos of natuur zijn.
Percelen die vandaag reeds gehuurd worden in functie van natuurbeheer. Indien het beheer van die percelen door een landbouwer wordt uitgevoerd, dient dit na de aankoop ook zo te blijven.
Percelen die ingesloten liggen door gebieden met groene bestemming indien kleiner dan één hectare.
Percelen die ingesloten liggen door percelen die een natuurbeheer kennen (bv. in uitvoering van beheerplan) indien kleiner dan één hectare.
Percelen die deels een gele en deels een groene bestemming hebben indien het kadastraal perceel meer dan 50 procent een groene bestemming heeft.
Daar bovenop is het ook zo dat percelen die in Herbevestigd Agrarisch Gebied (HAG) liggen, nooit mogen opgenomen worden in een globaal kader. De eis van Boerenbond om in alle goedgekeurde natuurbeheerplannen de landbouwgronden uit de globale kaders te schrappen, gebeurt niet. Wel moet dit gebeuren bij de herziening van een natuurbeheerplan. “Wanneer een eerder goedgekeurd globaal kader wordt ingediend, dient het volledige globaal kader aan de nieuwe richtlijnen te voldoen”, zo staat op de website van ANB.
Boerenbond: "Grote stap voorwaarts"
“Het is een grote stap voorwaarts dat gronden in het agrarisch gebied rond deze natuurbeheerplannen niet meer vrijblijvend kunnen opgenomen worden in de globale kaders”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens. “Globale kaders, die zich vaak in agrarisch gebied bevinden, zijn een eenzijdige visie van de indieners van de plannen waarvoor ze aankoopsubsidies konden verkrijgen. Dit ging volledig in tegen de voorschriften van het agrarisch gebied dat volgens ons dient voorbehouden te worden voor professionele land- en tuinbouwactiviteiten.”
De landbouworganisatie ziet dit als een noodzakelijke volgende stap na de bescherming van het agrarisch gebied tegen aankopen met overheidsmiddelen voor natuur en bos. “We vragen echter om het aankoopbeleid en het beleid inzake de natuurbeheerplannen maximaal op elkaar af te stemmen om het bestaand landbouwgebruik maximaal te beschermen.” Vooral in vogelrichtlijngebieden (SBZ-V) is daar meer aandacht voor nodig. “De doelstellingen zijn er niet van die aard dat er een aankoopbeleid nodig is om de doelstellingen te realiseren”, zo stelt Boerenbond.
