Boeren boos over natuurplannen in Turnhouts Vennengebied: "Landbouw op slot, natuurontwikkeling wél toegestaan"

Een zestigtal boeren en grondeigenaars verzamelde zich eind vorige week op uitnodiging van Boerenbond in Ravels voor een toelichting over het natuurbeheerplan van Natuurpunt. “Het gaat om een verlenging van een bestaand natuurbeheerplan, maar de details zijn ons niet duidelijk gemaakt”, vertelt Iris Janssens van Boerenbond.

In een natuurbeheerplan wordt vastgelegd welke natuurdoelen de beheerder nastreeft op zijn eigen percelen en welke bredere visie men heeft voor het omliggende gebied (het 'globale kader'). Het huidige plan betreft een type 4-beheerplan, de zwaarste categorie, waarbij gebieden de status van natuurreservaat krijgen. Concreet gaat het om 148,51 hectare waarvan ongeveer 19 hectare ‘deelnemende percelen’ — gronden die eigendom zijn van Natuurpunt — waarop men onder meer “vochtige heischrale graslanden” (8 hectare) wil ontwikkelen.

Geen instemming, zorgen om extra regeldruk

Naast de deelnemende percelen is er dus ook omringend land ingekaderd in het globale kader, wat volgens Janssens zonder inspraak of consultatie van de betrokken landbouwers is vastgelegd. Ze hekelt ook de willekeur in de afbakening: “Wie bepaalt waarom dit gebied zo groot moet zijn?”

Hoewel een globale kaderstelling juridisch op zich geen gevolgen heeft, zijn Boerenbond en de aanwezige boeren bezorgd. “Dit kan een voorafname betekenen op toekomstige ruimtelijke processen en extra regeldruk veroorzaken”, aldus Janssens.

Ze vervolgt: “De afbakening van het globale kader is een duidelijk signaal vanuit Natuurpunt dat ze de intentie hebben om deze gronden op langere termijn aan te kopen en het natuurgebied op die manier uit te breiden. Dit vinden wij onaanvaardbaar gezien dit zeer belangrijk en relevant landbouwgebruik in agrarisch gebied betreft. Dit alles speelt zich af binnen de moeilijke context van het Turnhouts Vennengebied.”

Tijdens de informatiesessie werden de plannen van Natuurpunt toegelicht en de aanwezigen gewezen op de mogelijkheid bezwaar aan te tekenen. De consultatieperiode loopt tot 10 mei. Boerenbond bereidt een bezwaarschrift voor, net als de gemeente Ravels. “Deze plannen zetten onze landbouwsector nóg verder onder druk”, aldus Kaat Pelkmans (cd&v), schepen van Landbouw. Ravels organiseert op 30 april een bijkomende consultatieronde om betrokkenen te ondersteunen bij het indienen van een bezwaar.

Boeren maken zich zorgen over impact

Een van de getroffen landbouwers is melkveehouder Olivier Smets uit Ravels. Hij heeft 24 hectare landbouwgrond in het globale kader. “Krijgen we straks bemestingsbeperkingen opgelegd? Worden er regels opgelegd voor beregening? De onzekerheid is groot,” aldus Smets.

Hij wijst daarbij op vermeende afspraken met de intendant van het Turnhouts Vennengebied. “Met de intendant en betrokken actoren was afgesproken dat er in het gebied geen eenzijdige natuurdoelen zouden worden gerealiseerd voordat de allocatie van de habitatgebieden een feit is”, vertelt hij. 

Impact grondprijs

Naast meer druk op de landbouw vrezen de boeren in de regio dat de grond in het globale kader ook in waarde daalt. “Alleen al het risico dat er op termijn bemestingsbeperkingen zouden gelden, vermindert de waarde”, aldus Smets die erop wijst dat de gronden in Kijkverdriet een belangrijke rol in zijn bedrijfsvoering spelen. “Hierop telen we het ruwvoer voor de runderen.”

Boerenbond en Stuurgroep Turnhouts Vennengebied wijzen verder op de oneerlijke concurrentiepositie van beheerders als het gaat om de aankoop van landbouwgrond. “Het systeem van aankoopsubsidies binnen natuurbeheerplannen type 4 zorgt voor een toenemende druk op de grondenmarkt”, klinkt het.