SALV: "Actief openruimtebeleid is nodig om landbouwgrond te behouden"
nieuwsEr is in Vlaanderen nood aan een actief openruimtebeleid met voldoende instrumenten en middelen. Dat zegt de Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij (SALV) in een advies over de conceptnota Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. “Dat is nodig om agrarisch gebied maximaal in landbouwgebruik te brengen en te houden”, aldus de adviesraad.
Afgelopen zomer kreeg SALV het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) voorgelegd om een advies over te formuleren. Met dit plan wil de Vlaamse regering het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) uit 1997 volledig vervangen. Vandaag is dat RSV nog steeds het kader voor het ruimtelijk beleid in Vlaanderen. De laatste wijzigingen aan het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen dateren van 2010.
Krachtige koers nodig
“Wij verwelkomen de conceptnota Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, maar we vragen een krachtigere koers met een actief openruimtebeleid”, klinkt het advies van SALV. Volgens de adviesraad bouwt dit voort op wat het al vroeg in zijn visienota voor een duurzame toekomst voor de landbouw in Vlaanderen. “Dergelijk actief openruimtebeleid zou als prioritaire sleutelkwestie in het BRV-proces moeten uitgewerkt worden en is nodig om agrarisch gebied maximaal in landbouwgebruik te houden.”
De voorwaarde is evenwel dat er genoeg instrumenten en middelen worden voorzien voor dit beleidsplan. “Dat moet waarborgen dat landbouw er maximaal de hoofdbestemming blijft, dat het oneigenlijk gebruik van landbouwgronden wordt teruggedrongen en dat de toegang tot grond voor (toekomstige) landbouwers wordt versterkt”, aldus SALV.
Kwart van Vlaamse landbouwgrond wordt niet door landbouw gebruikt
11 september 2025Ruimteboekhouding en publieke gronden
Om dat te verwezenlijken vraagt de adviesraad dat er een juridische verankering komt van een ruimtebalans of ruimteboekhouding binnen de strategische visie van het BRV. Ook moeten er garanties zijn voor een stelselmatige daling van bijkomende ruimte-inname richting 2040 en een strikter kader voor zonevreemde functiewijzigingen.
Daarnaast wil SALV dat vrijgekomen agrarische sites met landbouwpotentieel voor land- en tuinbouwer beter gevrijwaard worden en dat er een landbouwversterkend beleid wordt gevoerd door lokale besturen als het gaat om publieke gronden. Tot slot moet het BRV ook de koppeling maken met de oppervlaktedoelstellingen binnen het strategisch plan bio als het gaat om de toegang tot grond voor biolandbouw.
Participatieproces voor zonevreemde functiewijzigingen
De adviesraad pleit ook voor beleidscoherentie tussen het BRV en het landbouw- en belendend beleid, inclusief een koppeling met vergoedingskaders voor ecosysteemdiensten. “We verwijzen ook naar eerdere advies als het gaat om de operationele kaders water en biodiversiteit”, luidt het.
Voor zonevreemde functiewijzigingen vraagt het dan weer een “gedegen participatieproces zonder voorafname van het soort instrument in het BRV”. “Tot slot pleiten we voor een verduidelijking van de taakverdeling tussen het Vlaams Gewest en de overige beleidsniveaus binnen Vlaanderen in functie van de opvolging en realisatie van de openruimtedoelstellingen.
