Antibioticagebruik in landbouwsector in EU gehalveerd op 10 jaar tijd

Humane antibiotica

Elk jaar vindt van 18 tot en met 24 november de Antibiotic Awareness Week plaats. Die week werd in het leven geroepen om het gebruik van antibiotica terug te dringen. In Europa alleen sterven er elk jaar zo’n 35.000 mensen aan een infectie door een bacterie waar antibiotica geen vat meer op hebben. Dat staat gelijk aan de sterfte van 100 mensen per dag, een impact die je kan vergelijken met die van griep, hiv/aids en tuberculose samen.

Een oplossing om de stijgende resistentie naar beneden te halen, is simpel: minder antibiotica gebruiken, zowel in de humane als in de dierlijke geneeskunde. In de humane geneeskunde is het gebruik van antibiotica tussen 2012 en 2020 gedaald met 23 procent. Dat is op zich goed nieuws, maar het gebruik van breedspectrum-antibiotica, de ‘gevaarlijkste’ antibioticasoorten wanneer het over resistentie gaat, is gestegen met 15 procent.

Gebruik in de veehouderij

In de veehouderij wordt ook sterk ingezet op een daling van het antibioticagebruik. AMCRA, het kenniscentrum over antibiotica in de veehouderij, heeft samen met de sector duidelijk en ambitieuze reductiedoelstellingen afgesproken. Sinds 2011 kan de veehouderij dan ook al mooie cijfers voorleggen. Op tien jaar tijd is het globale gebruik van antibiotica gedaald met 44,6 procent. Voor de kritisch belangrijke antibiotica gaat het zelfs om een daling van 82,9 procent. Andere belangrijke parameters: een daling van 75,4 procent voor colistine en een afname van 74,2 procent voor met antibiotica gemedicineerde voeders.

Met deze daling staat België in de top drie van grootste dalers in de Europese Unie (op basis van de 25 EU-landen die sinds 2011 continu input leverden). In België werd in 2021 168,6 ton verkocht in tonnen werkzame stof van antibiotica. Daarmee moet ons land enkel Nederland (147,2 ton) en Portugal (159,4 ton) laten voorgaan. De slechtste leerlingen van de klas zijn Spanje (1.296,5 ton) en Polen (775,1 ton).

In de Farm-to-Forkstrategie heeft de Europese Commissie zich ook tot doelstelling gesteld om het antibioticagebruik in de Europese Unie terug te brengen met 50 procent tegen 2030. In drie jaar tijd, tussen 2018 en 2021, hebben de 27 EU-lidstaten een reductie van 18 procent gerealiseerd. Dat is ongeveer een derde van de beoogde reductiedoelstelling voor 2030.

Campagne ‘Praat over antibiotica’

Naar aanleiding van de internationale week van de sensibilisering voor verstandig gebruik van antibiotica hebben de sectoren volksgezondheid, diergezondheid en milieu een gezamenlijke communicatie- en sensibilisatiestrategie ontwikkeld. Dit past ook in het nationaal actieplan ‘One Health’ waarmee men de antibioticaresistentie wil bestrijden. Bij de start van deze ‘awareness week’ werd een sensibiliseringscampagne opgestart waarbij dierenartsen en ander gezondheidswerkers een centrale rol krijgen.

Volgens AMCRA wil de campagne de dialoog rond het gebruik van antibiotica vergemakkelijken “Zo willen we goede praktijken bij mens en dier bevorderen. De campagne heeft dit jaar voornamelijk het grote publiek en de gezelschapsdierensector als doelpubliek. Onder de slogan “Praat over antibiotica“ wordt iedereen uitgenodigd om na te denken over een goed antibioticagebruik. Dit is de beste strategie om de strijd tegen antibioticaresistentie aan te binden”, aldus nog het kenniscentrum.