Spin-off Biocheck.UGent wil bioveiligheid op veebedrijven vergroten

Bioveiligheid staat de laatste jaren hoog op de agenda bij veehouders, dierenartsen en beleidsmakers. Jeroen Dewulf, hoogleraar Veterinaire Epidemiologie aan de Faculteit Diergeneeskunde van de UGent, werkt al 15 jaar op het thema. “Epidemische ziektes komen steeds vaker terug. Denk maar aan de vogelgriep die sinds enkele jaren tijdens de winter telkens weer opduikt”, aldus Dewulf. “Maar er zijn ook ziektes waar momenteel geen vaccins of medicatie voor bestaan, zoals Afrikaanse varkenspest, waaien over onze contreien.”

En dat is niet het enige. Er is ook een toenemende maatschappelijke druk om minder antibiotica te gebruiken. “Veehouders moeten dus wel meer en meer inzetten op preventie van infectieziekten. En ook overheden hechten vandaag meer belang aan ziektepreventie bij dieren. Denk maar aan de ‘Animal Health Law’ die door de Europese Commissie werd goedgekeurd”, meent Dewulf. Deze wetgeving stimuleert nationale overheden om de bioveiligheid in hun eigen land in kaart te brengen en te verbeteren.

Volgens UGent gaat bioveiligheid in se over infectiepreventie: hoe kunnen we bepaalde ziektes voorkomen of tenminste het risico op infectie verkleinen? “Door veehouders en dierenartsen inzicht te geven in de huidige bioveiligheid van hun bedrijf, wil Biocheck.UGent hen helpen”, vertelt professor Dewulf. “Op die manier kunnen ze de juiste maatregelen nemen om op maat van hun bedrijf de ziektepreventie te optimaliseren.”

Het meetsysteem waarop Biocheck.UGent is gebaseerd, werd in eerste instantie ontwikkeld door de onderzoekers van de UGent om hun eigen onderzoek te ondersteunen en te kunnen uitbouwen. “We merkten dat er eenvoudigweg geen systeem bestond om risico’s te analyseren of scores toe te kennen aan de kwaliteit van bioveiligheid. Gaandeweg hebben we dit systeem verder geautomatiseerd en geperfectioneerd”, legt Dewulf gepassioneerd uit.

Tegelijkertijd merkten de onderzoekers dat de vraag vanop het terrein groter en groter werd. “Dierenartsen en andere gezondheidsadviseurs botsten natuurlijk op dezelfde grenzen als wij. Hoewel ze het belang van bioveiligheid meer en meer inzagen, waren er geen tools om hen te helpen de situatie op een bedrijf in kaart te brengen of te verbeteren”, luidt het. Voor UGent vormde dit de aanleiding om de academische tool die tot dan ontwikkeld was, toegankelijker en gebruiksvriendelijker te maken zodat ook bedrijven ermee aan de slag konden.

“Met de hulp van UGent-business developer Sven Arnouts hebben we extra functionaliteiten en opleidingen uitgewerkt waardoor bedrijven de resultaten gemakkelijker kunnen interpreteren”, legt Dewulf uit. De universiteit kreeg ook steun vanuit het Industrieel OnderzoeksFonds, financiering vanuit de Vlaamse overheid specifiek voor toegepast onderzoek.

Intussen wordt het systeem al gebruikt door meer dan 30.000 bedrijven over meer dan 70 landen. “Op die manier krijgen we heel veel data binnen, maar ook veel input van bedrijven. Die data bieden ons als onderzoekers op onze beurt heel wat mogelijkheden en inzichten. Ons traject is er dus echt eentje van kruisbestuiving tussen de academische wereld en de industrie”, zo vertelt de professor.

De Gentse faculteit Diergeneeskunde zegt dat het met deze start-up wil meebouwen aan een duurzame en gezonde veehouderij. “Inzetten op preventie leidt niet alleen tot gezondere dieren. Het verbetert ook hun welzijn omdat hun immuunsysteem minder belast wordt. Onderzoek toont ook aan dat een betere bioveiligheid leidt tot betere productie en dus tot een hogere rendabiliteit van het bedrijf. Dieren moeten minder antibiotica innemen, wat de selectie van antibioticaresistente bacteriën verlaagt. Kortom, een betere bioveiligheid komt niet alleen het dierenwelzijn ten goede, maar ook de gezondheid van dier én mens”, benadrukt Dewulf.