Voedselwaakhond Foodwatch vraagt verbod op aspartaam

Kunstmatige suikervervanger

Zo goed als de helft van de volwassen Belgen (47%) consumeert voeding met aspartaam, zo blijkt uit een enquête van peilingbureau YouGov voor Foodwatch. Volgens het onderzoek voelt meer dan zeven op tien consumenten zich slecht geïnformeerd over de aanwezigheid van additieven in voeding en dranken en de impact daarvan op hun gezondheid. De organisatie spreekt van een "uitdaging voor de volksgezondheid". Aspartaam (E951) is ongeveer 200 keer zoeter dan ‘echte’ suiker en zit in meer dan 2.500 drank- en voedingsproducten in Europa. Slecht een kleine hoeveelheid van het product is nodig om de gewenste zoete smaak te bereiken. Door zijn lage caloriewaarde is de kunstmatige zoetstof een populaire suikervervanger in zoete zero- of lightproducten zoals frisdrank, energiedranken en kauwgom.

Gezondheidsrisico’s

Echter wordt het additief vaak gelinkt aan gezondheidsrisico’s. Al meer dan 30 jaar associeert onafhankelijk onderzoek de zoetstof met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Een aantal onderzoeken ziet dat het geen positief effect heeft op het gewicht en op de lange termijn zelfs kan leiden tot gewichtstoename. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHAO) classificeerde aspartaam in 2023 als "mogelijk kankerverwekkend voor mensen".

Meer dan één jaar later is het product nog steeds op de markt. “Onaanvaardbaar”, vinden Foodwatch, de Liga tegen Kanker en gezondheidsapp Yuka die met een Europese petitie oproepen tot een verbod op aspartaam. Zo willen de organisaties druk uitoefenen op de Europese instellingen om het product te bannen en de EU-lidstaten vragen actie te ondernemen. "Een additief met zoveel risico's hoort niet thuis in ons eten of drinken. Door de mogelijke kankerrisico's van aspartaam ​​te benadrukken, heeft de WHO een duidelijk signaal afgegeven over het risico voor onze gezondheid. Onze Europese beleidsmakers moeten ons beschermen", zegt Natacha Cingotti, Senior Campaigns Strategist bij Foodwatch International. Het initiatief wordt niet toevallig gelanceerd op Wereldkankerdag.

Aanvaardbare dagelijkse inname

Hoewel de IARC aspartaam als 'mogelijk kankerverwekkend' heeft aangewezen, zag JECFA (Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives ) geen reden om de aanvaardbare dagelijkse inname van aspartaam aan te passen. Aspartaam wordt net als alle andere E-nummers geregeld opnieuw onderzocht door de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA). Van elk E-nummer wordt bepaald welke hoeveelheid veilig is. De aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) van aspartaam is bijvoorbeeld 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Dat betekent dat je deze hoeveelheid gemiddeld zonder problemen elke dag van je leven binnen zou kunnen krijgen. Voor een volwassene van 70 kilo komt dat neer op een veilige inname tot 2800 milligram. Een volwassene van 70 kilogram zou dus per dag 14 blikjes light frisdrank met 200 mg aspartaam ​​mogen consumeren zonder dat de ADI beperkt wordt, ervan uitgaande dat er geen inname is via andere bronnen. In de wet staat ook vast hoeveel aspartaam maximaal aan een product mag worden toegevoegd. Bijvoorbeeld bij frisdrank mag dit niet meer zijn dan 600 milligram per liter. Als de maximale hoeveelheid er in zou zitten, zou een volwassene van 70 kilo meer dan 4,5 liter per dag moeten drinken om boven de ADI te komen.