Belgen eten nog steeds (on)bewust ongezond: "Ook plantaardig dieet mag niet eenzijdig zijn"
nieuwsBelgen eten nog steeds te weinig vezels, vitamine C en B, calcium en ijzer. Dat concludeert NICE uit de Belgische voedselconsumptiepeiling (VCP) van Sciensano. Belangrijke risicogroepen zijn jongeren, vrouwen, ouderen en lager opgeleiden. NICE benadrukt ook dat wie plantaardig eet dat niet eenzijdig mag doen. We kennen allemaal de risico’s van te veel (rood) vlees, maar wie het compleet mijdt, kan bepaalde voedingsstoffen missen.
Het is een verhaal zo oud als de echte piramiden: de Belg eet nog te veel producten buiten de voedingsdriehoek, zoals fastfood en andere ‘lege’ caloriebronnen, en te weinig basisproducten zoals groenten, fruit, volkoren producten, noten, peulvruchten, melkproducten en vis. Wat we te weinig eten aan vezels, mineralen en vitaminen, staat in contrast met een overvloed aan verzadigde vetten, zout en toegevoegde suikers. Dat laatste geldt vooral ook bij kinderen.
Ook vlees bevat belangrijke bouwstenen
NICE tekent op dat de trend naar meer plantaardig eten niet mag leiden tot een eenzijdig voedingspatroon en een verhoogd risico op voedingstekorten. Dierlijke producten zijn belangrijke bronnen van hoogwaardige eiwitten maar ook van ijzer (vlees), calcium (melk en melkproducten) en omega 3-vetzuren (vis). Hoewel deze voedingsstoffen ook in plantaardige voedingsbronnen te vinden zijn, is dat vaak in mindere mate en in minder goed biobeschikbare vormen. NICE pleit dus voor voldoende bewustmaking rond hoe je ook plantaardig je bord in evenwicht houdt. Bij vegetariërs en veganisten kunnen supplementen zoals vitamine D, foliumzuur, jodium en vitamine B12 nuttig zijn, stelt NICE.
Bevraagden gaven verkeerde calorie-inname door
Hoe ging de studie in zijn werk? Tussen maart 2022 en december 2023 werden de eet- en drinkgewoonten van 3.777 Belgen vanaf drie jaar door Sciensano in kaart gebracht. Voor het eerst zijn toen ook 65-plussers bevraagd. De resultaten tonen dat er de afgelopen jaren amper iets veranderd is. We staan nog steeds ver af van de algemene voedingsaanbevelingen.
Dit heeft concrete gevolgen. Bijna de helft van de Belgen ouder dan drie jaar heeft overgewicht en dat zijn niet alleen ouderen. Ongeveer 20 procent van de kinderen en de adolescenten (3-17 jaar) is te dik. NICE tekent op dat dit niet in lijn is met de zelfgerapporteerde energie-inname van de bevraagden. Wellicht hebben de bevraagden hun calorie-inname onderschat en ligt ze dus hoger in werkelijkheid.
Gezond eten promoten én zichtbaar maken
Volgens het kenniscentrum is er nood aan structurele maatregelen die de gezonde keuze de gemakkelijke keuze maken. NICE tekent op dat onze ‘voedselomgeving’ vandaag vooral ongezonde keuzes bevat. Een toegankelijke, snelle hap is veelal ongezond. Ook onze kennis over voeding kan beter. NICE gelooft dat mensen opnieuw moeten leren wat gezond eten betekent en hoe ze dat praktisch kunnen toepassen in hun leven. Wie van kindsbeen af ongezond eet, zal moeite hebben om dit op latere leeftijd af te leren.
Maar het kenniscentrum is zich ervan bewust dat er zeer veel (des)informatie over voeding circuleert. De vraag is dus of men meer moet inspelen op de basisregels, of toch moet werken aan de introductie van ‘nieuwe’ gezonde voedingsmiddelen voor variatie. Concrete, positieve en haalbare tips zoals ‘neem een handje noten per dag’, ‘zet een schaal met vers fruit en snoepgroenten op tafel’, ‘voeg meer groenten en eventueel een deel linzen toe aan spaghettisaus’ en ‘drink (spuit)water in plaats van frisdrank’ kunnen al inspirerend werken en helpen, stelt NICE, maar gezonde voeding mag volgens het infocentrum niet worden opgedrongen. Als mensen overtuigd raken van de lekkere smaak van een gezonde hap, is er niet veel overtuigingskracht nodig.
Alle resultaten van de VCP zijn te raadplegen op de website van Sciensano.
Bron: Eigen berichtgeving
