Vertrouwenscrisis in het voedselsysteem: helft van de Europeanen wantrouwt producenten
nieuwsSlechts 46 procent van de Europeanen zegt vertrouwen te hebben in voedingsproducenten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het EIT Food Consumer Observatory, dat spreekt van een vertrouwenscrisis in het Europese voedselsysteem. Veel consumenten twijfelen aan gezondheids- en duurzaamheidsclaims, omdat ze denken dat producenten winst belangrijker vinden dan hun klanten. Meer dan de helft vindt bovendien dat ze zelf te weinig weten over hoe duurzaam hun voeding echt is.
Als het van de cijfers afhangt, lijkt een therapiesessie tussen Europese consumenten en voedingsproducenten geen overbodige luxe. 54 procent geeft namelijk aan geen vertrouwen te hebben in de claims die producenten over hun voedingsproducten maken. Landbouwers blijken de meest vertrouwde ketenpartner te zijn: 67 procent van de consumenten gaf aan vertrouwen te hebben in boeren. Volgens het EIT Food Consumer Observatory, dat onderzoekt hoe Europeanen denken en handelen over voeding, komt dat vertrouwen voort uit traceerbaarheid, transparantie en integriteit.
Consumenten zijn kritisch geworden voor gezondheids- en duurzaamheidsclaims van voedingsbedrijven. Ze denken dat producenten loze beloften doen om winst te maken, en wantrouwen de controle op de claims. Ook het vertrouwen in overheidsinstanties en de doeltreffendheid van regelgeving is laag. De instanties worden gezien als zwak of beïnvloedbaar door lobby’s.
Veel consumenten voelen zich ook geremd in hun pogingen om duurzaam te kopen door onduidelijke communicatie en een gebrek aan kennis. Meer dan de helft van hen vindt dat ze te weinig weten over duurzaamheid in voeding, en de meesten willen daar meer over leren. “Dit creëert een vraag naar toegankelijke en transparante informatie over hoe duurzaam producten werkelijk zijn”, concludeert EIT Food.
Misleidende marketing versus wetenschappelijke claims
Naast duurzaamheidsclaims staan ze ook wantrouwig tegenover gezondheidsclaims. Over de voedselveiligheid voelen ze zich relatief zeker, maar kunstmatige toevoegingen en ultrabewerkte voeding baren zorgen.
“Consumenten zijn beter geïnformeerd over hun voeding en willen betrouwbare voedingsinformatie”, duidt EIT Food. “Betrouwbare informatiebronnen zijn daarbij cruciaal om onderscheid te maken tussen wetenschappelijk onderbouwde claims en misleidende marketing.”
Wie vertrouwt, durft andere keuzes te nemen
Vertrouwen is volgens EIT Food nochtans doorslaggevend bij de bereidheid van consumenten om nieuwe producten te proberen. Slechts 16 procent van de consumenten met weinig vertrouwen wil nieuwe producten proberen, tegenover 38 procent van wie de keten wel vertrouwt. Wie toch iets nieuws wil proberen, grijpt vaak naar de zekerheid van een bekend merk of volgt aanbevelingen van vrienden en familie. En als de nieuwsgierigheid groot genoeg is, blijkt dat consumenten hun scepsis ook even opzij kunnen zetten.
“Transparantie over herkomst, verwerking en bewezen gezondheidsclaims kunnen helpen om het vertrouwen te versterken”, aldus EIT Food. “Transparantie geeft consumenten een gevoel van controle in een complex, mondiaal voedselsysteem. Met eerlijke informatie kunnen ze claims begrijpen en toetsen. Dat versterkt het vertrouwen in innovatieve producten, zelfs bij gezondheids- en duurzaamheidsclaims die vaak op scepsis stuiten.”
Transparantie kan ook de kwaliteitsperceptie van consumenten versterken. Wie inzicht krijgt in de weg van boer tot bord, ziet een product sneller als kwaliteitsvol. Herkomst speelt daarbij een rol, want veel consumenten hechten belang aan het steunen van lokale landbouw.
Transparantie bouwt vertrouwen op termijn
Toch speelt transparantie nauwelijks een rol in de dagelijkse voedselkeuzes van consumenten. Hoewel ze openheid belangrijk vinden en een eenvoudige ingrediëntenlijst als een basisrecht zien, blijkt uit het onderzoek dat dit uiteindelijk geen doorslaggevende factor te zijn in wat uiteindelijk in hun winkelmand belandt.
